Đền Long Động nằm tại xã Nam Tân, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương, Đền Long Động là một di tích lịch sử văn hóa nổi bật, không chỉ là nơi thờ cúng các danh nhân khoa bảng mà còn là điểm đến tâm linh, thu hút du khách thập phương vào dịp lễ hội mùa xuân.
- Nam Sách – Miền quê lưu giữ hồn Việt
- Danh thắng Kim Sơn – Tuyệt tác thiên nhiên xứ Thanh
- Ao làng – Ký ức ngọt ngào trong miền nhớ
Đây là một trong những di tích có giá trị đặc biệt của đất Việt, nơi ghi dấu ấn về cuộc đời và sự nghiệp của những bậc kỳ tài, đặc biệt là Mạc Đĩnh Chi, một trong những Trạng nguyên lừng lẫy của Việt Nam.
Đền Long Động – Di sản Văn Hóa về các danh nhân khoa bảng
Đền Long Động thờ ba danh nhân khoa bảng hàng đầu của đất Việt; trong đó nổi bật là Mạc Hiển Tích, người đỗ đầu trong khoa thi năm Quảng Hựu thứ 2 (1086); được phong Hàn Lâm học sĩ, sau này thăng Thượng thư Bộ Lại. Ông không chỉ nổi tiếng về tài năng; mà còn được ghi nhận với những cống hiến quan trọng trong chính trị; từng được cử đi sứ Chiêm Thành năm 1094. Mạc Hiển Tích là một trong những biểu tượng của trí thức, đạo đức; và tài năng trong lịch sử Việt Nam.
Ngoài Mạc Hiển Tích; Đền Long Động còn thờ Mạc Kiến Quan, em ruột của Mạc Hiển Tích; người đỗ tiến sĩ và làm quan đến chức Thượng thư Bộ Công. Đặc biệt, Mạc Đĩnh Chi; cháu đời thứ 5 của Mạc Hiển Tích, nổi bật với danh hiệu Trạng nguyên lưỡng quốc; là một trong những nhân vật kiệt xuất trong lịch sử khoa bảng Việt Nam; đỗ Trạng nguyên vào năm Giáp Thìn 1304.
Đền Long Động: Lễ hội Vinh danh Trạng Nguyên Lưỡng Quốc
Lễ hội Đền Long Động được tổ chức hàng năm vào mùa xuân; trùng với ngày giỗ của lưỡng quốc Trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi. Đây là một hoạt động văn hóa tín ngưỡng quan trọng; không chỉ nhằm tưởng nhớ công ơn các danh nhân; mà còn giáo dục đạo lý “uống nước nhớ nguồn” cho thế hệ trẻ. Năm 2025, lễ khai hội sẽ được tổ chức vào sáng ngày 8/3; kỷ niệm 678 năm ngày mất của Mạc Đĩnh Chi (1346 – 2024).
Lễ hội tâm linh, văn hóa và du lịch
Lễ hội Đền Long Động không chỉ là dịp để tưởng niệm; mà còn là cơ hội để du khách tham gia vào các hoạt động tín ngưỡng; tham quan và tìm hiểu di sản văn hóa. Được tổ chức quy mô cấp huyện; lễ hội thu hút đông đảo du khách từ khắp nơi trong và ngoài tỉnh Hải Dương. Đây là dịp để mọi người dâng hương, chiêm bái; và tưởng nhớ những bậc hiền tài, cũng như tôn vinh tri thức, đạo đức và truyền thống hiếu học của quê hương.
Lễ hội còn có sự tham gia của các con cháu trong dòng họ Mạc; những người đã và đang sinh sống khắp mọi miền đất nước. Đây là một cơ hội để người dân gắn kết; tưởng nhớ và tri ân những giá trị lịch sử, văn hóa của dân tộc.
Tôn vinh tri thức và tinh thần hiếu học
Một trong những giá trị nổi bật của lễ hội Đền Long Động là; việc tôn vinh tri thức và tinh thần hiếu học. Mạc Đĩnh Chi không chỉ là một Trạng nguyên lừng danh mà còn là biểu tượng của người học trò cần cù, sáng tạo; và kiên cường vượt qua nghịch cảnh. Sinh ra trong một gia đình nghèo khó; Mạc Đĩnh Chi mồ côi cha từ nhỏ và phải vượt qua bao khó khăn; để có thể theo đuổi con đường học vấn. Tuy không có điều kiện học tập thuận lợi; nhưng với sự thông minh vượt trội và tài năng xuất sắc; ông đã được Chiêu Quốc vương Trần Ích Tắc nhận làm môn đồ và chu cấp tiền bạc để học hành.
Chính sự đam mê học tập và trí tuệ của ông đã giúp ông vượt qua mọi thử thách để trở thành một Trạng nguyên tài ba; người được cả hai triều đại Nguyên và Trần ngưỡng mộ. Mạc Đĩnh Chi cũng được cử đi sứ nhiều lần; trở thành một trong những nhà ngoại giao tài ba của đất nước. Những câu chuyện về cuộc đời và sự nghiệp của ông truyền cảm hứng cho các thế hệ học sinh và những người dân yêu nước.
Đền Long Động – Điểm đến tâm linh và du lịch văn hóa
Đền Long Động không chỉ là một di tích lịch sử; mà còn là điểm đến du lịch văn hóa nổi bật của Hải Dương. Với quy mô rộng lớn và phong cảnh hữu tình; đền thu hút nhiều du khách vào dịp lễ hội đầu xuân. Các hoạt động lễ hội diễn ra sôi nổi, với các nghi lễ dâng hương; cầu tài cầu lộc, và các trò chơi dân gian. Ngoài ra, Đền Long Động cũng là nơi để du khách tìm hiểu thêm về lịch sử; văn hóa, cũng như các di tích liên quan đến Mạc Đĩnh Chi; như Trạng nguyên cổ đường – nơi ông dạy học, khu lăng quan Trạng, và điện Sùng Đức.
Bên cạnh đó, Đền Long Động còn mang trong mình những giá trị văn hóa sâu sắc về lòng yêu nước, sự hiếu học và tinh thần phấn đấu không ngừng nghỉ. Mỗi năm, lễ hội đền Long Động không chỉ là dịp để tưởng niệm, mà còn là cơ hội để cộng đồng cùng nhau xây dựng, bảo tồn và phát huy những giá trị lịch sử này cho thế hệ mai sau.
Bảo vệ an ninh và tăng cường công tác quản lý
Để bảo đảm an ninh trật tự trong những ngày lễ hội, chính quyền địa phương cùng các ban ngành, đoàn thể của xã Nam Tân và huyện Nam Sách đã tích cực triển khai các biện pháp bảo vệ an toàn cho du khách và bảo vệ di tích. Các lực lượng an ninh cơ sở được bố trí thường xuyên để đảm bảo mọi hoạt động diễn ra suôn sẻ, an toàn.
Đền Long Động là một điểm đến không thể bỏ qua đối với những ai yêu thích khám phá lịch sử và văn hóa Việt Nam. Đây không chỉ là nơi tưởng niệm các danh nhân khoa bảng mà còn là biểu tượng của truyền thống hiếu học, trí thức và đạo đức cao đẹp. Lễ hội tại Đền Long Động, với những giá trị văn hóa sâu sắc, không chỉ là dịp để tưởng nhớ mà còn là cơ hội để chúng ta nhìn lại, tri ân những bậc tiền nhân đã có công xây dựng và bảo vệ đất nước.