Nghề làm mắm tại Diêm Điền là niềm tự hào của người dân vùng biển Thái Bình. Với bí quyết ủ chượp truyền thống, mắm nơi đây có hương vị đậm đà, thơm ngon, khó quên.
- Hành trình đến với trà Thái Nguyên
- Âm nhạc và trà – nghệ thuật chữa lành
- Nem chua Đại Từ – tinh hoa ẩm thực Thái Nguyên
Nhắc đến đặc sản Thái Bình, không thể không nhắc đến nghề làm mắm tại Diêm Điền – một nghề truyền thống lâu đời mang đậm dấu ấn văn hóa ẩm thực Việt Nam. Với phương pháp chế biến thủ công; mắm Diêm Điền có hương vị đậm đà, thơm ngon, trở thành niềm tự hào của người dân nơi đây. Vậy đâu là bí quyết tạo nên chất lượng vượt trội của mắm Diêm Điền? Hãy cùng khám phá!
1. Chọn nguyên liệu – yếu tố quan trọng trong nghề làm mắm
Chất lượng của mắm phụ thuộc rất lớn vào nguyên liệu đầu vào. Người dân làng nghề làm mắm Diêm Điền luôn kỹ lưỡng trong khâu chọn cá và muối để đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng tốt nhất.
Loại cá sử dụng trong nghề làm mắm tại Diêm Điền
Cá biển là nguyên liệu chính trong mắm tại Diêm Điền; trong đó phổ biến nhất là cá cơm, cá nục, cá trích. Đây là những loại cá giàu đạm, có kích thước nhỏ, dễ lên men, tạo nên hương vị thơm ngon đặc trưng.
Cá được đánh bắt từ vùng biển gần bờ, đảm bảo độ tươi ngon. Ngay sau khi thu hoạch; cá được làm sạch và đưa vào quy trình chế biến ngay trong ngày để giữ nguyên chất lượng.
Muối biển – thành phần không thể thiếu
Ngoài cá, muối là nguyên liệu quyết định đến độ ngon của mắm. Người dân tại Diêm Điền sử dụng loại muối hạt to, trắng tinh khiết, được phơi khô tự nhiên để giảm bớt vị chát. Muối càng tinh khiết, quá trình lên men càng hiệu quả, giúp nước mắm có màu đẹp và vị thanh hơn.
2. Phương pháp ủ chượp – bí quyết tạo nên chất lượng mắm Diêm Điền
Một trong những yếu tố quan trọng tạo nên thương hiệu mắm tại Diêm Điền chính là phương pháp ủ chượp truyền thống, được lưu truyền qua nhiều thế hệ.
Quy trình ủ chượp công phu
Sau khi sơ chế, cá được trộn với muối theo tỷ lệ nhất định rồi đưa vào chum sành hoặc bể gỗ để ủ. Quá trình ủ mắm kéo dài từ 12 – 24 tháng; tùy thuộc vào điều kiện thời tiết và kinh nghiệm của người làm mắm.
Trong suốt thời gian này, chum mắm phải được kiểm tra và khuấy đảo thường xuyên để đảm bảo quá trình phân hủy diễn ra đồng đều. Nhờ đó, mắm có độ sánh mịn, hương thơm nồng và vị đậm đà đặc trưng.
Những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng mắm
Trong quá trình làm mắm, người dân đặc biệt chú ý đến các yếu tố sau để đảm bảo chất lượng mắm đạt chuẩn:
- Nhiệt độ và độ ẩm: Mắm cần được ủ ở nhiệt độ ổn định để quá trình lên men diễn ra suôn sẻ.
- Thời gian ủ: Mắm càng được ủ lâu, hương vị càng đậm đà, thơm ngon.
- Vệ sinh dụng cụ: Chum sành, bể gỗ phải được làm sạch kỹ lưỡng để tránh nhiễm khuẩn, ảnh hưởng đến chất lượng mắm.
3. Vai trò của khí hậu, địa lý Thái Thụy với nghề làm mắm tại Diêm Điền
Điều kiện tự nhiên đóng vai trò quan trọng trong quá trình làm mắm tại Diêm Điền; giúp mắm có hương vị đặc trưng không nơi nào có được.
Khí hậu thuận lợi cho quá trình lên men
Thái Thụy – nơi có truyền thống nghề làm mắm tại Diêm Điền, sở hữu khí hậu ôn hòa với mùa hè nắng nóng, mùa đông lạnh khô. Điều này tạo điều kiện lý tưởng cho quá trình lên men tự nhiên của mắm.
Vào mùa hè, chum mắm được phơi nắng để đẩy nhanh quá trình lên men. Khi trời lạnh, người dân che chắn cẩn thận để duy trì nhiệt độ ổn định; giúp mắm đạt chất lượng tốt nhất.
Vùng biển giàu nguồn cá tươi
Thái Thụy có đường bờ biển dài, cung cấp nguồn cá biển dồi dào cho nghề làm mắm tại Diêm Điền. Nhờ đó, người dân có thể chủ động trong khâu nguyên liệu, đảm bảo mắm luôn tươi ngon, đạt chuẩn.
4. Giữ gìn và phát triển nghề làm mắm tại Diêm Điền
Dù có bề dày lịch sử, nghề làm mắm tại Diêm Điền cũng đang đối mặt với nhiều thách thức. Sự cạnh tranh của các loại gia vị công nghiệp khiến nghề truyền thống dần mai một. Tuy nhiên, người dân địa phương vẫn nỗ lực gìn giữ và phát triển thương hiệu mắm Diêm Điền bằng nhiều cách:
- Đầu tư công nghệ nhưng vẫn giữ nguyên hương vị truyền thống.
- Xây dựng thương hiệu, đăng ký bảo hộ sản phẩm để mở rộng thị trường.
- Quảng bá sản phẩm trên các nền tảng trực tuyến, đưa mắm Diêm Điền đến gần hơn với người tiêu dùng.
5. Tương lai của nghề làm mắm tại Diêm Điền trong nền ẩm thực hiện đại
Trong thời đại hội nhập, nghề làm mắm Diêm Điền không chỉ dừng lại ở việc cung cấp thực phẩm cho địa phương; mà còn có cơ hội vươn xa ra thị trường trong nước và quốc tế. Nếu được đầu tư đúng hướng, mắm Diêm Điền hoàn toàn có thể trở thành thương hiệu mạnh; góp phần quảng bá ẩm thực Việt Nam ra thế giới.
Nghề làm mắm tại Diêm Điền không chỉ là một nghề truyền thống; mà còn là biểu tượng văn hóa của người dân Thái Bình. Từ việc chọn nguyên liệu, phương pháp ủ chượp đến ảnh hưởng của khí hậu, địa lý, tất cả đều tạo nên hương vị đặc trưng không thể nhầm lẫn. Giữa xu hướng hiện đại, mắm Diêm Điền vẫn giữ nguyên giá trị nguyên bản; trở thành niềm tự hào của vùng đất ven biển Thái Thụy.