Tác hại của ma túy đá và đặc điểm của người nghiện

Ma tuý đá là một trong những chất gây nghiện nguy hiểm. Nó không gây nghiện mạnh mẽ như heroin nhưng tác hại của ma túy đá lại không hề nhỏ.

Ma túy đá (Methamphetamine) là gì?

Ma túy đá còn được gọi là chấm đá, hàng đá. Là tên gọi chỉ chung các loại ma túy tổng hợp nhân tạo, có chứa chất methamphetamine (meth); được phối trộn phức tạp giữa nguyên liệu tự nhiên và các loại hóa chất khác nhau.

Loại ma túy này được gọi là “đá” vì có đặc điểm bên ngoài trông giống đá; đây là một dạng tinh thể kết tinh thành những mảnh li ti, hình dạng gần giống hạt mì chính (bột ngọt) hoặc hạt muối; có độ óng ánh giống như đá. Ngoài dạng thường thấy trên, ma túy đá còn lưu thông bất hợp pháp dưới dạng bột, viên nén…

Tại Việt Nam, methamphetamine được liệt vào Danh mục các chất ma túy được dùng hạn chế trong phân tích, nghiên cứu khoa học. Điều này được nhắc đến trong Nghị định 73/2018/NĐ-CP – Quy định các danh mục chất ma túy và tiền chất. ​​​​​​

Những người nào thường có xu hướng tìm đến ma túy đá?

• Người đang nghiện heroin sử dụng đá để cai heroin; họ gọi là “lấy đá đè trắng” và bị nghiện đá.
• Người muốn duy trì tỉnh táo trong một thời gian dài để làm việc lâu hơn mà không bị mệt mỏi.
• Người làm ăn thua lỗ, thất tình, bệnh tật, người muốn giảm cân; người sống dựa dẫm, không có nghị lực và phương hướng trong cuộc sống.
• Chiếm khoảng 90% người nghiện ma túy đá là do tò mò, đua đòi, thích thể hiện, bị lôi kéo, rủ rê; chủ quan khi nghĩ chơi đá không gây nghiện, chơi đá để làm người hùng trong quan hệ tình dục…

Có một điều lạ là ngược lại với người nghiện heroin; người sử dụng ma túy đá đa phần đều có học thức, công việc ổn định, có vị thế trong xã hội. Số lượng người nghiện ma túy đá hiện nay đông gấp nhiều lần (có thể gấp 10 lần) so với người nghiện heroin.

10 dấu hiệu nhận biết người nghiện ma túy đá

• Người nghiện ma túy đá thường bị sâu răng, nướu răng đỏ đau, miệng có mùi hôi; và họ có thể xuất hiện nhiều mụn trứng cá lớn trên mặt.
• Năng suất học tập, công việc giảm sút. Thường xuyên vắng mặt trong các buổi học hoặc nơi làm việc là một dấu hiệu nhận biết người nghiện ma túy đá. Nhiều người nghiện không thể giữ được vị trí công việc tới 3 tháng.
• Người nghiện ma túy đá thường đổ mồ hôi rất nhiều và mồ hồi có mùi giống như nước tiểu của mèo.
• Người nghiện ma túy đá không có cảm giác ngon miệng khi ăn. Một dấu hiệu chắc chắn nữa là họ bị sụt cân nhanh trong khoảng thời gian rất ngắn.
• Họ thường có suy nghĩ hoang tưởng, luôn nghi ngờ có người đi theo để làm hại họ.
• Khi sử dụng ma túy đá, người nghiện không có nhu cầu ngủ, nghỉ ngơi; họ luôn ở trong trạng thái tỉnh táo, có thể không cần ngủ đến cả tuần.
• Trong nhà hoặc phòng ngủ có thể có các mảnh giấy bạc, vỏ chai nhựa, ống hút; đây có thể là các vật dụng được người nghiện sử dụng để hút ma túy đá.
• Người nghiện thường bị ngứa ở nhiều vùng da.
• Thất thường trong cảm xúc, dễ cáu bẳn và có suy nghĩ kỳ quặc.

Các mức độ nghiện ma túy đá

• Sử dụng không thường xuyên (A ma tơ): thỉnh thoảng mới dùng ma túy, có thể sử dụng một mình hoặc cùng bạn bè tại nhà hoặc ở các bữa tiệc, vẫn duy trì các hoạt động thường ngày khi không sử dụng đá.
• Sử dụng thường xuyên (mạn tính): ở mức độ này người nghiện dùng ma túy nhiều lần trong ngày, số ngày sử dụng trên 20 ngày trong 1 tháng.
• Sử dụng liên tục cho đến khi kiệt sức: người nghiện ở mức độ này có thể dùng liên tục trong vài ngày đêm cho đến khi họ kiệt sức, không còn khả năng sử dụng tiếp được nữa. Người nghiện thường liên tục không ăn (chỉ uống nước) do mất cảm giác đói, họ dễ bị rơi vào trạng thái loạn thần, đột quỵ hoặc tử vong. Những trường hợp có liên quan đến quan hệ tình dục thì tình trạng sẽ dễ trở nên nghiêm trọng hơn.

Sử dụng ma túy đá bằng những cách nào?

Hít ma túy đá

Hít ma túy là hình thức được người nghiện sử dụng khá phổ biến. Ma túy đá được nghiền thành bột mịn và hít qua đường mũi bằng ống hút. Sau được hít vào mũi và xoang, ma túy sẽ từ từ được hấp thu vào máu. Hít ma túy thường xuyên sẽ dễ làm tổn thương mô; gây ra cảm giác nóng, rát ở mũi và xoang. Ma túy đá dùng qua đường hít sẽ dần dần đem lại cảm giác phê cho người nghiện sau khoảng từ 3 – 5 phút.

Sử dụng ma túy đá bằng cách hút

Bên cạnh cách hít, người nghiện còn có thể hút ma túy đá. Họ dùng cách đốt nóng tinh thể trở thành khói sau đó hít lượng khói này qua tẩu hoặc cóng. Chất ma túy sẽ được chuyển vào máu thông qua đường phổi. Việc hút methamphetamine dễ gây ra hiện tượng kích ứng phổi và thường mang nguy cơ phụ thuộc cao.

Sử dụng bằng cách tiêm chích

Ma túy đá có thể được tiêm chích trực tiếp vào mạch máu. Trước khi tiêm chích ma túy sẽ được hòa tan vào nước cất. Hình thức sử dụng này mang lại tác động mạnh mẽ, nhanh chóng (sau từ 5 – 10 giây). Cảm giác phê, khoái lạc có thể kéo dài trong vòng 12 – 24 giờ.

Việc tiêm chích methamphetamine dễ gây tổn thương ven, áp-xe,…Làm tăng nguy cơ lây nhiễm các bệnh truyền nhiễm qua đường máu như viêm gan B, viêm gan C, HIV… Tiêm chích ma túy sẽ làm tăng nguy cơ phụ thuộc; dẫn đến lạm dụng nhiều hơn so với hút và hít ma túy.

Tác hại của ma túy đá

Tác hại của ma túy đá đối với hệ thần kinh

Methamphetamine trong ma túy đá sẽ tác động trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương của con người, làm giải phóng ra lượng dopamine cao gấp 15 lần. Do đó chỉ trong thời gian ngắn, người sử dụng ma túy đá sẽ trở nên kích động, tỉnh táo hơn, biểu hiện thông minh hơn. Tuy nhiên, nếu sử dụng trong thời gian dài, các tế bào não sẽ bị tổn thương và dần dần chết. Khác với cocaine, methamphetamine có thể khiến não bộ bị kích thích, nhưng sau đó sẽ làm hỏng các cấu trúc dopamine bằng cách tiết ra các enzym phá hủy.

Người sử dụng nhiều ma túy đá rất dễ bị tâm thần phân liệt; với nhiều triệu chứng phổ biến như: thường xuyên bồn chồn, cảm thấy bất an, lo lắng, sợ hãi,… Họ luôn tưởng tượng rằng có người theo dõi, muốn hãm hại, đầu độc mình. Đây cũng chính là lý do khiến các đối tượng “ngáo đá” thường tấn công, giết hại những người xung quanh họ.

Các tác hại khác do ma túy đá với cơ thể

• Mắt: Sử dụng ma túy đá sẽ gây hiện tượng giãn đồng tử.
• Răng miệng: Tăng nguy cơ các bệnh về răng miệng. Người nghiện thường hay nghiến răng, răng của họ thường chuyển sang ố nâu/vàng, bị gãy, có lỗ ở răng, rụng răng.
• Phổi, thận, gan: Dùng ma túy đá có thể làm khó thở, thở dốc, tổn thương phổi, thận, gan.
• Tim mạch: Dễ xuất hiện tình trạng co thắt mạch máu, đau tim, tim đập nhanh, viêm (sưng) tim.
• Tiêu hóa: Người sử dụng ma túy đá thường chán ăn; do đó sẽ xuất hiện hiện tượng giảm cân đột ngột
• Da: Bệnh ghẻ, lở loét, trầy xước, bỏng, giật mình, co giật, không phối hợp được cử động; tăng nhiệt độ cơ thể, đổ mồ hôi
• Cơ quan sinh dục: Ma túy làm tăng ham muốn tình dục ở cả nam lẫn nữ; quan hệ tình dục rủi ro làm xuất hiện vấn đề về cương cứng và xuất tinh (ở nam giới); khô âm đạo (nữ giới) và các bệnh viêm nhiễm khác.
• Trong khi mang thai: Có thể gây ra tình trạng thiếu oxy cho thai nhi, thai chết lưu, nhẹ cân; chu vi đầu nhỏ hơn, dị tật bẩm sinh, tăng trưởng thể chất chậm, có vấn đề bất thường về tim, chậm phát triển…

Tác hại của ma túy đá đối với xã hội

Hàng năm, chi phí dành cho hoạt động cai nghiện ma tuý; công tác phòng ngừa, kiểm soát ma tuý lên đến hàng ngàn tỷ đồng. Ma túy sẽ làm suy giảm số lượng lẫn chất lượng của lao động; từ đó khiến cho thu nhập quốc dân bị giảm xuống; chi phí phục vụ cho chăm sóc y tế lại tăng lên; gây ảnh hưởng nhiều đến tâm lý của các nhà đầu tư nước ngoài, khách du dịch;

Ma tuý đồng thời cũng là nguyên nhân làm nảy sinh và gia tăng tội phạm trong nước. Các tệ nạn trộm cắp, cướp giật, buôn bán ma túy trái phép; buôn bán người, buôn bán nội tạng, khủng bố xuất hiện ngày càng nhiều; nó còn góp phần gây gia tăng các tệ nạn xã hội khác như mại dâm, cờ bạc…; gây ảnh hưởng lớn đến trật tự an ninh xã hội.

Tác hại của ma túy đá thể hiện ở quá nhiều phương diện. Nó không hề đem lại bất cứ tác động tích cực nào cho người sử dụng và những người xung quanh.