Tờ New York Times hôm 27/11 đưa tin rằng, NATO đang gặp khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu chiến trường của Kyiv. Bởi 20 trong số 30 thành viên của khối này “đã bị khai thác cạn kiệt” kho vũ khí. Nhưng 10 nước còn lại vẫn có khả năng cung cấp vũ khí bổ sung cho Ukraine. Tuy nhiên, các cường quốc NATO như Pháp, Đức, Ý và Hà Lan có khả năng trang bị vũ khí cho Ukraine, nhưng các chính phủ này lại phản đối việc gửi các hệ thống vũ khí cụ thể theo yêu cầu của Kyiv do lo ngại leo thang căng thẳng xung đột với Nga.
Điều đáng nói là cho dù Tổng thư ký Jens Stoltenberg tuyên bố “NATO sẽ tiếp tục sát cánh cùng Ukraine cho đến chừng nào còn có thể”, nhưng không phải quốc gia nào cũng nhiệt tình gửi vũ khí cho Ukraine, đặc biệt là các ông lớn ở châu Âu.
Bằng chứng rõ nét nhất chính là việc “ông Jens Stoltenberg đã phải khuyên liên minh – trong đó có Đức – rằng các thành viên trong khối NATO không nên lấy cớ duy trì kho vũ khí để hạn chế xuất khẩu vũ khí sang Ukraine”, theo New York Times.
Ngay cả khi NATO ủng hộ viện trợ vũ khí hết mình cho Ukraine thì việc tăng cường sản xuất vũ khí không phải nhanh chóng ngày một ngày hai là có được.
Mark F. Cancian, cựu chiến lược gia vũ khí của Nhà Trắng và hiện là cố vấn cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế cho biết sẽ cần nỗ lực trong nhiều năm để tăng cường sản xuất vũ khí chủ chốt. Ông nói: “Nếu bạn muốn tăng khả năng sản xuất đạn pháo 155mm. Có lẽ phải mất 4 đến 5 năm nữa bạn mới bắt đầu thấy chúng xuất xưởng”.
Một phần nguyên nhân khiến nguồn cung vũ khí ngày càng cạn kiệt là nhu cầu lớn về pháo binh. Hiện tại, quân đội Ukraine đang bắn hàng nghìn viên đạn mỗi ngày, nhưng Mỹ chỉ có thể sản xuất 15.000 viên đạn mỗi tháng.
Tờ New York Times viết như sau: “Một quan chức cấp cao của NATO cho biết, mùa hè năm ngoái tại khu vực Donbass, Ukraine đã bắn từ 6.000 đến 7.000 quả đạn pháo mỗi ngày. Người Nga đã bắn 40.000 đến 50.000 viên đạn mỗi ngày.
Để so sánh, Hoa Kỳ chỉ sản xuất 15.000 viên đạn mỗi tháng.”
Vì vậy, NATO đang cố gắng tìm kiếm các thiết bị và đạn dược ngày càng khan hiếm từ thời Liên Xô mà Ukraine có thể sử dụng hiện nay, bao gồm tên lửa phòng không S-300, xe tăng T-72 và đặc biệt là đạn pháo cỡ nòng của Liên Xô.
Chuyên gia quốc phòng tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Châu Âu, Camille Grand cho biết việc tiêu thụ vũ khí “một ngày ở Ukraine bằng một tháng hoặc hơn ở Afghanistan”.
Nhu cầu vũ khí ngày càng tăng đã đem lại lợi nhuận đáng kể cho ngành công nghiệp vũ khí phương Tây. Việc trục lợi các thương vụ vũ khí của Mỹ đã khiến một số người châu Âu khó chịu. Theo hãng tin Politico, một quan chức châu Âu cho biết, “thực tế là, nếu quý vị nhìn nhận vấn đề một cách tỉnh táo, quốc gia thu lợi nhiều nhất từ cuộc chiến này là Mỹ vì họ đang bán nhiều khí đốt hơn với giá cao hơn, và bởi vì họ đang bán nhiều vũ khí hơn.”
NATO cho biết liên minh này cam kết gắn bó lâu dài với Kyiv, khi họ đang chuẩn bị tiến hành một cuộc chiến tranh ủy nhiệm kéo dài nhiều năm chống lại Moscow. Vào tháng 10, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết, Mỹ và đồng minh sẽ “tăng cường khả năng phòng thủ của Ukraine cho các nhu cầu cấp bách và lâu dài.” Nhưng mọi việc không phải lúc nào cũng thuận theo ý muốn của chính quyền Biden.
Áp lực gia tăng trong việc giám sát vũ khí viện trợ ở Ukraine
Chính quyền Joe Biden và Lầu Năm Góc đang phải chịu áp lực từ Đảng Cộng hòa nhằm giám sát chặt chẽ hơn các khoản hỗ trợ quân sự và vũ khí khổng lồ được gửi ra nước ngoài cho Ukraine, và sắp cán mốc con số 20 tỷ đô la .
Các nhà lãnh đạo Đảng Cộng hòa đã cảnh báo chính quyền Biden sẽ bị hạn chế và giám sát lớn hơn tại Quốc hội bắt đầu vào tháng tới.
Tờ The Washington Post viết như sau: “Tuy nhiên, việc tính toán có thể bắt đầu trước khi đảng Cộng hòa tiếp quản. Một loạt điều khoản được đưa ra trong phiên bản được Hạ viện thông qua của dự luật ủy quyền quốc phòng hàng năm, năm nay sẽ yêu cầu một mạng lưới các báo cáo chồng chéo từ Lầu Năm Góc và tổng thanh tra, những người giám sát việc chuyển giao các điều khoản của chiến tranh, cộng với việc thành lập một lực lượng đặc nhiệm để thực hiện các biện pháp theo dõi nâng cao”.
Đồng thời ngày càng có nhiều đảng viên Đảng Dân chủ gia nhập đảng Cộng hòa trở nên hoài nghi về việc chính quyền Biden viện trợ vũ khí ồ ạt cho Ukraine:
Hạ nghị sĩ Jason Crow, một nhà lập pháp kỳ cựu cho biết: “Những người nộp thuế (Mỹ) xứng đáng được biết rằng các khoản đầu tư sẽ đi đến đâu.”
Không chỉ vậy, NATO còn ghi nhận về một lượng lớn vũ khí của Mỹ rơi vào tay lực lượng Nga. Và có lẽ đáng báo động hơn nữa là vũ khí do phương Tây cung cấp đang bị tuồn ra khỏi Ukraine để bán trên thị trường chợ đen, thậm chí cho các băng nhóm tội phạm, như Phần Lan gần đây đã thừa nhận.
Có thể bạn quan tâm: