Trở thành tổng thống Mỹ là mơ ước của không ít người. Dưới đây là 6 bước quan trọng để trở thành một trong những người quyền lực nhất thế giới.
Đáp ứng điều kiện của Hiến pháp Mỹ
Hiến pháp Mỹ quy định, ứng viên tổng thống phải trên 35 tuổi, là một “công dân Mỹ sinh ra ở Mỹ” và sống ở Mỹ trong ít nhất 14 năm.
Phần lớn các ứng cử viên đã làm chính trị và đã đảm nhiệm những vị trí được chọn qua bầu cử, như thống đốc, hay phó tổng thống. Đôi khi họ cũng đến từ quân đội, như tướng Dwight Eisenhower, hay là doanh nhân như ông Donald Trump.
Hầu hết các ứng viên đều có bằng đại học và trên nửa các tổng thống Mỹ học ngành luật. Nước Mỹ chưa bao giờ có một tổng thống không theo đạo Thiên chúa. Cũng chưa từng có người phụ nữ nào trở thành tổng thống Mỹ.
Tuyên bố tranh cử tổng thống Mỹ
Các ứng viên tổng thống phải hoàn thành “lời khai ứng viên” bằng cách tuyên bố đảng mình tham gia và hoàn thành các thông tin cá nhân. Rất nhiều ứng viên hoàn thành các bản lời khai này vào mỗi mùa tranh cử, hầu hết vô danh với đa phần người dân Mỹ và thuộc những đảng phái ít người biết đến. Ví dụ như mùa bầu cử năm nay, danh sách đăng ký tham gia tranh cử lên tới 1.910 người.
Các ứng viên cần chỉ định một uỷ ban hoạt động chính trị, một tổ chức kêu gọi ngân sách từ người ủng hộ để chi trả cho quá trình vận động tranh cử. Đây là uỷ ban tranh cử chính của họ.
Trở thành ứng viên duy nhất của một đảng
Để trở thành ứng viên tổng thống duy nhất của một đảng, các ứng viên phải trải qua quá trình bầu cử sơ bộ ở mọi bang. Đây là cuộc bầu cử được các đảng tổ chức ở hầu hết các bang để thu hẹp danh sách ứng viên xuống còn một người. Một vài bang tổ chức bầu cử theo hình thức họp kín. Tham gia vào bầu cử sơ bộ là điều tối quan trọng để giành được phiếu đại biểu của các bang.
Các đại biểu thường là các chính trị gia, quan chức hoặc các nhà hoạt động xã hội. Một số đại biểu cam kết bầu cho một ứng viên cụ thể, nghĩa là họ phải bầu cho người chiến thắng tại các cuộc bầu cử sơ bộ của bang, có những người không bị ràng buộc và có thể tự bầu chọn theo ý muốn.
Từ khi tuyên bố tranh cử, ứng viên tổng thống cần thực hiện chiến dịch vận động tranh cử trên khắp đất nước. Không như một số quốc gia, như Anh và Pháp, luật pháp Mỹ không quy định rõ thời gian vận động, các ứng viên Mỹ có thể vận động tranh cử dài bao lâu tùy thích.
Chọn người cùng tranh cử
Trước khi tổng tuyển cử diễn ra, hầu hết ứng viên tổng thống đều đã chọn được một ứng viên Phó tổng thống cùng mình. Chỉ có hai lần trong lịch sử hiện đại, ứng viên tổng thống đợi đến khi tổng tuyển cử diễn ra để tuyên bố về quyết định này. Ứng viên tổng thống thường chọn người cùng tranh cử vào tháng 7-8 trong năm bầu cử. Các ứng viên thường phải chi rất nhiều tiền để vận động tranh cử và trải qua 4 buổi tranh luận quan trọng (3 buổi cho ứng viên tổng thống, 1 buổi tranh luận cho ứng viên phó tổng thống).
Thắng cuộc tổng tuyển cử
Cử tri Mỹ tuy được bầu đích danh tên ứng cử viên mà họ chọn nhưng vẫn là bầu gián tiếp. “Phiếu phổ thông” không có tác dụng quyết định người chiến thắng. Quyết định đó phụ thuộc vào “phiếu đại cử tri”. Ứng cử viên tổng thống nào được 270 trong số 538 phiếu đại cử tri sẽ giành quyền vào Nhà Trắng.
Khi một ứng viên thắng đa số phiếu cử tri phổ thông ở một bang, tức sẽ giành tất cả phiếu đại cử tri ở bang đó. 48/50 bang áp dụng luật “thắng ăn cả” này. Trong 2 bang còn lại, Nebraska và Maine, các đại cử tri được chọn dựa trên tỷ lệ phiếu mà ứng cử viên của họ nhận được.
Mặc dù những người trong cử tri đoàn không bị bắt buộc về pháp lý phải bầu cho ứng viên thắng đa số phiếu ở bang của họ, rất hiếm khi họ không tôn trọng quyết định của cử tri.
Hội nghị của Cử tri đoàn diễn ra vào tháng 12, sau tổng tuyển cử. Các đại cử tri họp mặt ở bang của mình rồi sau đó gửi số liệu đến các cơ quan liên quan. Quốc hội sau đó họp để tuyên bố kết quả.
Nhậm chức tổng thống Mỹ
20/1 là ngày mà Hiến pháp Mỹ quy định về sự chuyển giao quyền lực từ chính quyền cũ sang chính quyền mới. Theo thông lệ, tổng thống sắp mãn nhiệm và gia đình sẽ tham dự buổi lễ nhậm chức của tổng thống mới đắc cử, ngay cả khi họ khác về đảng phái.