Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte nên tự trách bản thân về tình trạng hung hăng leo thang của Trung Quốc ở Biển Đông, theo nhận định của nhà báo Tom Rogan trên trang Washington Examiner.
Ông Duterte lên nắm quyền vào năm 2016, khi tòa trọng tài thường trực ở La Hay (Hà Lan) ra Phán quyết Biển Đông – bác bỏ yêu sách chủ quyền phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông. Nhưng ông Duterte phớt lờ chiến thắng này để tìm kiếm mối quan hệ nồng ấm với Bắc Kinh và các khoản đầu tư từ Trung Quốc.
Giờ đây, khi ông Duterte sắp mãn nhiệm, những lời hứa hẹn đầu tư của Trung Quốc hầu như vẫn chưa trở thành hiện thực. Trong khi đó, thái độ hung hăng của Trung Quốc ở Biển Đông chưa bao giờ chấm dứt.
Hôm 16/11, Trung Quốc dùng 3 tàu hải cảnh phun vòi rồng vào 2 tàu Philippines khi 2 tàu này mang đồ tiếp tế cho binh lính trú tại Bãi Cỏ Mây.
Nhà báo Rogan cho rằng: “Ông Duterte đã dành 5 năm qua để tự biến mình thành con rối yêu thích của (lãnh đạo Trung Quốc) Tập Cận Bình”.
“Thật vậy, ông Duterte đã hành động giống như một phó vương của Đảng Cộng sản Trung Quốc hơn là nhà lãnh đạo của một nền dân chủ sôi nổi và đáng tự hào một thời.”
Theo ông Rogan, “sự phục tùng” liên tiếp của ông Duterte đã tạo điều kiện cho “Trung Quốc tận dụng tình thế”.
“Trung Quốc đã dần dần phá hoại chủ quyền của Philippines với sự ủng hộ ngầm của ông Duterte”, ông Rogan viết.
“Chính phủ của ông Duterte hiện đang cố gắng sửa chữa một số thiệt hại”.
“Các cam kết đầu tư của Trung Quốc đã không được thực hiện và sự kiêu ngạo của Bắc Kinh tăng lên theo cấp số nhân. Tuy nhiên, mầm mống của sự yếu kém từ ông Duterte đã nảy mầm”, theo nhà báo Rogan.
“Trước hành động thái quá của lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc trong tuần này, ngoại trưởng Philippines chỉ đưa ra lời quở trách thảm hại nhất. Ông ta cảnh báo rằng nếu Trung Quốc không kiềm chế, thì nó sẽ ‘đe dọa mối quan hệ đặc biệt giữa Philippines và Trung Quốc’.”
Nhà phân tích cho rằng thái độ của Philippines có thể sẽ thay đổi sau khi nước này có tổng thống mới. Tuy nhiên, chính con gái của ông Duterte đang tranh cử làm phó tổng thống. Còn ứng viên tổng thống Bongbong Marcos khả năng “sẽ tiếp tục lập trường thiện cảm với Trung Quốc”, theo ông Rogan.
Nhà báo Mỹ Rogan cho rằng Trung Quốc dường như nhận thức được tình hình này, vì vậy họ tiếp tục leo thang ở Biển Đông mà không lo gặp rủi ro.
