Bang California trở thành tiểu bang đầu tiên kiện chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump, phản đối kế hoạch thuế quan diện rộng được cho là vượt thẩm quyền hiến định.
- Bộ An ninh Nội địa Mỹ đe dọa tước quyền tuyển sinh quốc tế của đại học Harvard
- Chính quyền Trump dọa cấm Harvard tuyển sinh viên quốc tế
- Mỹ cân nhắc tạm ngừng áp thuế ô tô: Giọng điệu mới của ông Trump phản ánh khó khăn trong ngành công nghiệp xe hơi
Thống đốc Gavin Newsom tuyên bố hành động này nhằm bảo vệ các gia đình, doanh nghiệp và nền kinh tế tiểu bang khỏi những hệ lụy nghiêm trọng do chính sách thương mại gây ra.
Thống đốc Newsom và giới chức California tuyên chiến với “Ngày Giải Phóng” thuế quan của ông Trump
Trong một bước đi pháp lý quyết liệt, Thống đốc bang California Gavin Newsom, cùng Tổng chưởng lý Rob Bonta, đã tuyên bố khởi kiện chính quyền của cựu Tổng thống Donald Trump tại Tòa án Quận Liên bang miền Bắc California, nhằm ngăn chặn chính sách thuế quan toàn diện mà họ cho là vi phạm Hiến pháp.
Ông Newsom khẳng định:
“Các mức thuế bất hợp pháp của Tổng thống Trump đang gây ra hỗn loạn cho các gia đình, doanh nghiệp và nền kinh tế California — đẩy giá cả lên cao và đe dọa việc làm. Chúng tôi sẽ không khoanh tay đứng nhìn.”
Vượt quyền? Chính quyền Trump bị cáo buộc lạm dụng đạo luật IEEPA để đơn phương áp đặt thuế
Theo nội dung đơn kiện, chính quyền Trump bị cáo buộc đã vượt quá quyền hạn khi viện dẫn Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) năm 1977 để áp đặt thuế quan mà không thông qua Quốc hội. Dù luật này cho phép hành pháp can thiệp trong các tình huống khẩn cấp, giới chức California lập luận rằng việc sử dụng nó để thực hiện một chính sách thuế diện rộng là sai thẩm quyền.
Hiến pháp Hoa Kỳ quy định Quốc hội mới là cơ quan có thẩm quyền áp đặt và thu thuế, nhưng trong nhiều thập kỷ qua, quyền lực này đã phần nào được chuyển giao cho nhánh hành pháp thông qua các đạo luật đặc biệt như IEEPA.
“Ngày Giải Phóng” thuế quan và phản ứng dữ dội từ các bang và cộng đồng doanh nghiệp
Chính sách thuế quan mới của ông Trump — được gọi là “Ngày Giải Phóng” — bao gồm mức thuế 10% với tất cả hàng nhập khẩu và thuế suất cao hơn với hàng hóa từ hàng chục quốc gia khác, lấy lý do là thâm hụt thương mại kéo dài. Mặc dù một số mức thuế đã được tạm hoãn trong 90 ngày, thuế quan với Trung Quốc vẫn giữ nguyên, và Bắc Kinh đã đáp trả bằng thuế suất lên tới 125% đối với hàng Mỹ.
Giới doanh nghiệp lo ngại rằng chính sách này gây thiệt hại sâu rộng cho các lĩnh vực chủ chốt của California – từ nông nghiệp ở Thung lũng Trung tâm cho đến công nghệ ở Thung lũng Silicon.
Người tiêu dùng Mỹ chịu tác động trực tiếp, giới chuyên gia lên tiếng
Trong thực tế, thuế quan không phải do các nước khác trả trực tiếp cho Mỹ, mà các công ty nhập khẩu của Mỹ sẽ phải chi trả và phần lớn chi phí sẽ được chuyển sang người tiêu dùng thông qua giá cả.
Chính quyền ông Trump cho rằng đây là chiến lược để tạo việc làm trong nước, buộc các doanh nghiệp quay về sản xuất tại Mỹ, đồng thời tạo nguồn thu lớn phục vụ các chương trình quốc nội. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế cảnh báo điều này có thể phản tác dụng, đặc biệt với các bang có nền kinh tế phụ thuộc vào xuất nhập khẩu như California.
Khủng hoảng fentanyl và các mức thuế mở rộng
Không chỉ tập trung vào Trung Quốc, chính quyền Trump còn áp thuế 25% lên thép, nhôm và ô tô không sản xuất tại Mỹ, đồng thời giữ nguyên mức thuế với Canada và Mexico do lo ngại về cuộc khủng hoảng fentanyl, bất chấp các thỏa thuận thương mại trong khu vực vẫn đang có hiệu lực.
Đầu năm nay, một vụ kiện tương tự của Trung tâm Tư pháp Liberty thay mặt năm doanh nghiệp nhỏ cũng đã được đệ trình, lập luận rằng ông Trump không có cơ sở hợp pháp để thực hiện các biện pháp thương mại cực đoan này.
Cuộc đối đầu pháp lý giữa bang California và chính quyền Trump không chỉ là tranh chấp về thuế quan, mà còn là cuộc đấu tranh vì quyền hiến định và tự chủ kinh tế. Trong khi ông Trump xem thuế quan là “công cụ yêu nước” để bảo vệ nền kinh tế Mỹ, thì chính quyền California coi đây là mối đe dọa thực sự tới sự ổn định và sinh kế của hàng triệu người dân. Vụ kiện lần này có thể trở thành tiền lệ quan trọng trong việc xác định ranh giới quyền lực giữa các bang và chính phủ liên bang trong thời kỳ hậu Trump.
Nguồn: washingtontimes