Việc nghị sĩ Cộng hòa McCarthy lên nắm quyền Hạ viện sẽ nhiều khả năng ngăn chặn chương trình lập pháp của Tổng thống Biden, và phải lắng nghe các ưu tiên của đảng viên Đảng Cộng hòa về kinh tế, năng lượng và nhập cư, đồng thời tiến hành các cuộc điều tra về Tổng thống Biden, chính quyền cũng như gia đình của ông.
Cuộc chiến kịch tính tại quốc hội Mỹ
Sau một buổi tối thứ Sáu nghẹt thở tại Hạ viện, Hạ nghị sĩ Kevin McCarthy đã không giành được chức Chủ tịch sau 14 vòng bỏ phiếu, sau khi Hạ nghị sĩ Matt Gaetz bỏ phiếu ‘có mặt’, khiến McCarthy chỉ còn thiếu một phiếu bầu để giành chiến thắng, khiến toàn bộ quốc hội trở nên hỗn loạn.
Đây được coi là sự kiện không bình thường. Vòng thứ 14 đã trở thành một trận chiến kịch tính chưa từng có trong lịch sử, do sự cứng rắn trong nội bộ đảng Cộng hòa, khi một nhóm đảng viên ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump muốn Hạ viện không thể dễ dãi phê duyệt bất kỳ chính sách chi tiêu nào của Đảng Dân chủ gây thiệt hại cho nước Mỹ.
Lần cuối cùng một cuộc bầu bán dài như vậy diễn ra cách đây 100 năm, vào năm 1923, khi chủ tịch hạ viện được bầu sau 9 vòng.
Cho đến vòng bầu cử thứ 15, ông Kevin McCarthy mới chính thức nhận chức Chủ tịch Hạ viện khi nhóm nghị sĩ này thay đổi quan điểm, nhưng đổi lại ông McCarthy phải đồng ý thực hiện một số nhượng bộ nghiêm trọng đối với những người theo chủ nghĩa Trump và một số trong số những điều đó đã ảnh hưởng trực tiếp đến Ukraine
Tờ The Telegraph của Anh giật tít “Kevin McCarthy ‘đồng ý cắt viện trợ cho Ukraine’ để đảm bảo vai trò Chủ tịch Hạ viện của Mỹ”.
Tờ này viết như sau: “Kevin McCarthy được cho là đã đồng ý giới hạn chi tiêu sẽ hạn chế viện trợ trong tương lai cho Ukraine như một phần của thỏa thuận với những người cực kỳ bảo thủ giúp ông cuối cùng được bầu làm Chủ tịch Hạ viện vào thứ Bảy.
Các đối thủ cánh hữu của ông từ Freedom Caucus trong căn phòng… đã đưa ra sự phản đối của họ đối với viện trợ của Mỹ cho Kyiv như một phần biện minh cho việc họ bỏ phiếu chống lại ông trong 14 vòng đầu tiên.
Đại diện Matt Gaetz của bang Florida, một trong những người cứng rắn nhất đã hoài nghi viện trợ [cho Ukraine], đã dẫn đầu cáo buộc chống lại ứng cử viên Chủ tịch Hạ viện của ông McCarthy trước khi nhượng bộ sau một cuộc đối đầu bất thường trong phòng.”
Cuộc đối đầu của nghị sĩ Cộng hòa Matt Gaetz để buộc Hạ viện Mỹ phải cắt giảm viện trợ cho Ukraine đã được truyền thông đánh giá như sau:
“Theo các báo cáo, để chấm dứt tình trạng bế tắc, ông McCarthy đã đồng ý [với] một thỏa thuận mà Hạ viện sẽ cam kết thông qua các dự luật giới hạn tất cả các khoản chi tiêu quốc phòng tùy ý ở mức năm tài chính 2022, nghĩa là khoảng 1,47 nghìn tỷ đô la. Quốc hội đã thông qua bốn khoản bổ sung khẩn cấp với tổng trị giá hơn 100 tỷ đô la kể từ cuộc xâm lược của Nga vào tháng Hai”.
Như vậy có thể thấy, hơn 100 tỷ đô la đó đã được chính quyền Joe Biden nhanh chóng chuyển đến Ukraine mà không có bất kỳ cản trở nào từ Quốc hội do Đảng Dân chủ kiểm soát.
Việc nghị sĩ Cộng hòa McCarthy lên nắm quyền Hạ viện sẽ nhiều khả năng ngăn chặn chương trình lập pháp của Tổng thống Biden, và phải lắng nghe các ưu tiên của đảng viên Đảng Cộng hòa về kinh tế, năng lượng và nhập cư, đồng thời tiến hành các cuộc điều tra về Tổng thống Biden, chính quyền cũng như gia đình của ông.
Không thể trao tiền cho chính phủ tham nhũng
Có thể thấy, nghị sĩ Matt Gaetz, đảng viên Cộng hòa theo đường lối cứng rắn nhất đối với lập trường về Ukraine và được cho là cực kỳ thân hữu với Cựu Tổng thống Trump đã chiến thắng, khi ông dùng lá phiếu phủ quyết của mình để buộc Chủ tịch Hạ viện tương lai phải nhượng bộ trước các điều khoản ưu tiên cho việc bảo vệ an ninh nước Mỹ chứ không phải dành cho Ukraine.
Tờ The Telegraph viết như sau:
“Tổng thống Joe Biden sẽ yêu cầu Quốc hội phê duyệt bất kỳ viện trợ quân sự bổ sung nào vào cuối năm nay. Nhưng nếu một trong những nhà lập pháp nổi loạn – những người đã thề sẽ phản đối bất kỳ gói viện trợ nào nữa – được giao vai trò lãnh đạo trong Ủy ban Quốc phòng Hạ viện, điều đó có thể tạo ra những rào cản to lớn đối với việc thông qua luật hỗ trợ bổ sung.
Gói 45 tỷ đô la gần đây nhất được Quốc hội đồng ý sẽ không bị ảnh hưởng bởi ban lãnh đạo mới của Hạ viện.
Tháng trước, nghị sĩ Gaetz đã nói về lý do tại sao ông đứng ra chống lại ông McCarthy. Đó là việc “Thất thoát hàng tỷ đô la tiền thuế của người dân cho Ukraine trong khi đất nước chúng ta đang gặp khủng hoảng là định nghĩa cuối cùng của nước Mỹ”.
Như vậy có thể thấy một trong những điều khoản quan trọng nhất trong sự nhượng bộ vừa qua, chính là việc nghị sĩ Matt Gaetz có thể trở thành người đứng đầu mới của Ủy ban Quốc phòng Hạ viện.
Đây được cho là điềm xấu đối với chính quyền Kyiv khi nghị sĩ Matt Gaetz liên tục phản đối viện trợ cho Ukraine cả về quân sự và tài chính, và thậm chí còn chỉ trích cá nhân Tổng thống Zelensky, và cáo buộc chính quyền Kyiv tham nhũng.
Ông cũng là thiểu số ít ỏi đã không vỗ tay trước bài phát biểu của Tổng thống Zelensky tại Quốc hội Mỹ hồi tháng 12 và tờ newsweek đã trích dẫn tuyên bố của ông để giải thích cho hành động này của mình như sau:
“Tôi không cảm thấy hối tiếc khi đi ra ngoài và hoan nghênh một nhà lãnh đạo nước ngoài nào đó, từ một quốc gia có lịch sử tham nhũng, người đang cầu xin hơn 100 tỷ đô la, và rằng Quốc hội [Mỹ] đã sẵn sàng để gửi chúng”.
Tuyên bố này của nghị sĩ Gaetz đã khiến ông nhận chỉ trích là thân Nga, là ”về phe của Putin”.
Khi Quốc hội không bầu được Chủ tịch hạ viện trong vòng bỏ phiếu đầu tiên, nghị sĩ Gaetz đã tweet như sau: “Hôm nay Hạ viện không tổ chức được. Người thua cuộc lớn nhất: Zelensky. Người chiến thắng lớn nhất: Người nộp thuế Mỹ”.
Đa số đảng viên Cộng hòa trước đây đã tuyên bố rằng họ không phản đối việc tiếp tục viện trợ cho Ukraine, nhưng yêu cầu kiểm soát nguồn tiền này. Ngoài ra, quan điểm của nhiều đảng viên Cộng hòa thân với cựu Tổng thống Trump đều ủng hộ việc giảm hỗ trợ cho Ukraine để tập trung nhiều hơn cho các vấn đề trong nước. Vì vậy, điều này cũng có thể tác động đáng kể đến chính sách của đảng Cộng hòa tại Quốc hội.
Nhiều khả năng các đảng viên Cộng hòa sẽ không thể thay đổi gói hỗ trợ 45 tỷ đô la cho Ukraine trong năm 2023 đã được Quốc hội do Đảng Dân chủ kiểm soát thông qua trong những ngày cuối cùng trước khi bà Pelosi mãn nhiệm. Tuy nhiên Đảng Cộng hòa sẽ bằng mọi cách có thể thúc đẩy việc kiểm soát chặt chẽ số tiền này được chi tiêu như thế nào.
Ngoài ra, nếu nghị sĩ Matt Gaetz trở thành người đứng đầu Ủy ban Quốc phòng Hạ viện, Đảng Cộng hòa sẽ công khai phản đối việc mở rộng danh sách vũ khí cung cấp cho Ukraine, ví dụ như xe tăng hạng nặng hoặc tên lửa tầm xa.
Tất cả những điều trên cho thấy, chính quyền Joe Biden và Đảng Dân chủ không còn có thể thoải mái phê duyệt và chi tiêu các khoản tài trợ hào phóng cho Ukraine nữa.
Về mặt lý thuyết, nếu chính quyền Biden bị hạn chế hỗ trợ quân sự cho Ukraine, điều này sẽ khiến chính quyền Kyiv lâm vào thế khó khăn và theo thời gian, Nhà Trắng sẽ phải dọn đường cho việc chấm dứt chiến tranh. Theo giới quan sát, cuộc xung đột Ukraine sẽ ở dạng đóng băng theo “kịch bản Triều Tiên”, tức là sẽ có một thỏa thuận ngừng bắn dọc theo chiến tuyến mà không ký kết hiệp ước hòa bình.
Đối mặt với rủi ro này, chính quyền Biden hiện đang bắt đầu tăng tốc việc cung cấp vũ khí cho Ukraine, và tìm cách giúp Lực lượng Ukraine đạt được bước ngoặt trên chiến trường năm nay, trong đó bao gồm cả việc gây áp lực buộc các đồng minh NATO tăng cường viện trợ vũ khí cho Ukraine.
Có thể bạn quan tâm: