Đái tháo đường type 2 đang trẻ hóa nhanh chóng, len lỏi vào lối sống hiện đại của giới trẻ. Cứ 5 người mắc bệnh thì có 1 người không hề hay biết, chỉ phát hiện khi biến chứng đã xuất hiện. Từng được xem là bệnh tuổi già, nay đái tháo đường đã trở thành “kẻ giấu mặt” đe dọa sức khỏe của thế hệ trẻ – âm thầm nhưng nguy hiểm, nếu không được phát hiện và kiểm soát sớm.
- 3 điều không nên chia sẻ dù thân thiết đến đâu: Lời nói lỡ buông, rắc rối khó thu về
- Văn hóa truyền thống: Chìa khóa cho giáo dục giới tính
- Trump áp thuế 30% lên EU và Mexico, leo thang chiến tranh thương mại
Đái tháo đường – Căn bệnh không còn “độc quyền” người lớn tuổi
Đái tháo đường type 2 – từng được coi là căn bệnh của tuổi trung niên – nay đang gia tăng nhanh chóng ở người trẻ dưới 30 tuổi. Sự thay đổi trong lối sống hiện đại, với chế độ ăn nhiều đường – ít vận động – căng thẳng kéo dài, đang khiến giới trẻ rơi vào “bẫy ngọt” lúc nào không hay.
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM, hiện có khoảng 7 triệu người Việt mắc bệnh đái tháo đường, trong đó 90% là type 2. Đáng lo ngại, cứ 5 người mắc thì có 1 người không hề hay biết, chỉ phát hiện khi đã gặp biến chứng nặng như đột quỵ, suy tim, mù mắt hoặc hoại tử chi dưới.
Biến chứng đái tháo đường: Khi phát hiện thì đã quá muộn
Đái tháo đường type 2 là một “kẻ giấu mặt” nguy hiểm, tiến triển âm thầm, không triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Người bệnh vẫn sinh hoạt như bình thường cho đến khi các biến chứng về tim mạch, thần kinh, thị lực và thận bắt đầu xuất hiện.
Một nghiên cứu tại TP.HCM chỉ ra rằng, đái tháo đường làm tăng đáng kể nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm:
- Tăng 52% nguy cơ đột quỵ
- Tăng 60% nguy cơ nhồi máu cơ tim
- Tăng 73% nguy cơ bệnh mạch vành
- Tăng 84% nguy cơ suy tim
Bác sĩ Đào Thị Yến Phi (Hội Nội tiết và Đái tháo đường Việt Nam) cảnh báo:
“Rất nhiều bệnh nhân chỉ phát hiện mình mắc đái tháo đường khi đi khám vì biến chứng tim mạch hoặc thần kinh. Lúc ấy, điều trị không chỉ khó hơn mà còn gây tốn kém về thời gian, chi phí và chất lượng sống.”
Phát hiện sớm – Chìa khóa vàng để kiểm soát đái tháo đường
Việc tầm soát định kỳ đóng vai trò then chốt trong việc phát hiện và kiểm soát đái tháo đường type 2 – căn bệnh đang ngày càng trẻ hóa. Những người thuộc nhóm nguy cơ cao như thừa cân – béo phì, ít vận động, có tiền sử gia đình mắc bệnh nên xét nghiệm đường huyết hoặc HbA1C mỗi 6 tháng.
Thống kê cho thấy, khoảng 70% trường hợp mắc đái tháo đường type 2 có thể phòng ngừa hoặc làm chậm tiến triển nếu được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời bằng lối sống lành mạnh. Với những người đang ở giai đoạn tiền đái tháo đường, việc điều chỉnh chế độ ăn uống, tập luyện hợp lý hoàn toàn có thể giúp đảo ngược tiến trình bệnh và quay trở lại trạng thái bình thường.
Thay đổi lối sống – Hàng rào vững chắc phòng ngừa đái tháo đường
Lối sống hiện đại với thói quen ăn nhanh – ít vận động – căng thẳng kéo dài đang là nguyên nhân hàng đầu khiến đái tháo đường “gõ cửa” người trẻ. Để giảm nguy cơ, các chuyên gia y tế khuyến cáo:
- Ăn uống khoa học: Hạn chế tinh bột, đường, đồ ngọt; tăng cường rau xanh, ngũ cốc nguyên cám, chất xơ.
- Vận động thường xuyên: Tối thiểu 30 phút/ngày, tránh ngồi lâu liên tục.
- Giữ cân nặng hợp lý, ngủ đủ giấc và giảm stress.
- Tuyệt đối không hút thuốc, hạn chế tối đa rượu bia.
Đáng chú ý, theo các nghiên cứu, việc giảm 5–7% trọng lượng cơ thể có thể giúp giảm nguy cơ mắc đái tháo đường tới 58%.
Điều trị đúng – Ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm
Khi đã được chẩn đoán, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị của bác sĩ. Kết hợp thuốc đúng liều, chế độ ăn khoa học và vận động đều đặn là ba trụ cột chính giúp kiểm soát tốt đường huyết và phòng ngừa biến chứng tim mạch, thần kinh, thận, mắt.
Bác sĩ Dương Duy Trang (Bệnh viện Nội tiết Trung ương) cảnh báo:
“Với những bệnh nhân phải tiêm insulin, việc tiêm đúng liều, đúng kỹ thuật là bắt buộc. Thực tế cho thấy, vẫn có nhiều ca cấp cứu do tiêm sai liều mỗi năm”.
Xu hướng toàn cầu: Đái tháo đường ngày càng trẻ hóa
Không chỉ riêng Việt Nam, đái tháo đường đang trở thành xu hướng báo động trên toàn cầu, đặc biệt ở nhóm dưới 40 tuổi. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo đây sẽ là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong các thập kỷ tới nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời.
Tại Việt Nam, ngành y tế đang đối mặt với “đại dịch thầm lặng”, khi tỷ lệ người trẻ mắc bệnh tăng mạnh mỗi năm. Các chuyên gia nhấn mạnh: tầm soát sớm là yếu tố quyết định giúp kéo giảm chi phí điều trị, tăng hiệu quả kiểm soát và bảo vệ chất lượng sống lâu dài.
Sống khỏe cùng đái tháo đường – Không bao giờ là quá muộn để thay đổi
Đái tháo đường type 2 không phải là dấu chấm hết. Với nhận thức đúng và hành động sớm, người bệnh hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh, làm việc bình thường và tận hưởng cuộc sống chất lượng.
Thông điệp dành cho người trẻ hôm nay:
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ – đừng đợi đến khi có triệu chứng.
- Thay đổi lối sống ngay từ khi còn khỏe mạnh.
- Hiểu đúng về bệnh – đừng chủ quan.
Theo Tuổi Trẻ Online