Một trong những sai lầm phổ biến nhất trong giao tiếp là nghĩ rằng nếu ta thấy điều gì rõ ràng, thì người khác cũng phải nhìn thấy như vậy. Nhưng thực tế, mỗi người sống trong một “bản đồ nhận thức” riêng biệt. Hiểu được cơ chế giao tiếp giữa người với người sẽ giúp chúng ta giảm xung đột, tránh đau khổ và xây dựng kết nối thật sự.
- Tỉnh thức giữa vô thường: Phân tích bài thơ “Thị đệ tử” (Thiền sư Vạn Hạnh)
- Lòng hiếu thảo quyết định sự thành công
- Đạo Trung Dung trong Truyện Kiều
- Khang Hy bài học dạy con: “Tâm phải nhỏ mà gan phải lớn.”
Hiểu lầm phổ biến trong giao tiếp: Tưởng ai cũng thấy giống mình
Khi bạn nhìn ra một điều bất công, một lỗi sai trong cách tổ chức công việc, hay một thói quen xấu của người thân, bạn thường cho rằng điều đó rõ ràng đến mức người khác cũng phải thấy. Nhưng rồi, khi họ không thấy, bạn cho rằng họ cố chấp, bảo thủ, hoặc thiếu hiểu biết.
Thế là khổ đau xuất hiện, không vì bạn sai, mà vì bạn hiểu sai về cơ chế giao tiếp giữa người với người
Bản đồ nhận thức: Mỗi người đứng ở một góc khác nhau cần biết để có tạo cơ chế giao tiếp đúng
Thực tế, mỗi người sống với một bản đồ nhận thức riêng biệt. Điều bạn thấy rõ là vì bạn đang đứng ở vị trí cho phép bạn thấy nó. Họ không thấy, không phải vì họ “ngu”, mà vì từ góc đứng của họ, điều đó nằm ngoài tầm mắt.
Giống như bạn đứng trên tầng 10 và hét xuống người dưới đường: “Tránh ra đi, có xe sau lưng!” Nhưng người kia không thấy. Họ bị hét vào tai và nổi giận, thay vì cảm ơn.
Muốn người khác hiểu, hãy bước sang bản đồ của họ để hình thành cơ chế giao tiếp đúng.
Người khôn ngoan không hét vào tai người khác điều mình thấy. Họ dịch góc nhìn của mình sang ngôn ngữ người kia có thể hiểu và chấp nhận.
Như Ray Dalio nói:
“Nếu bạn đang đúng mà người khác không theo, thì bạn cần xét lại cách trình bày – không phải mặc định họ sai.”
Cơ chế giao tiếp hiệu quả là khả năng kết nối hai bản đồ nhận thức khác nhau, chứ không phải là cố chứng minh ai đúng, ai sai.
Chữ “Tôi” và sai lầm của cái tôi thời hiện đại
Ngày nay khi giao tiếp hay làm việc gì con người đều nghĩ đến cái tôi, ai cũng muốn nói đến chữ đến chữ “tôi” (我), “tôi muốn, tôi cần”… ngày xưa không ai muốn nói nhắc đến chữ này các con ạ.
Vậy lý do vì sao và nghĩa thật sự của chữ Wo như thế nào
– Hãy cùng nhìn vào chữ Giáp Cốt Văn này nhé!
• Chữ Giáp Cốt đầu tiên: bên trái là răng cưa sắc bén, bên phải là cán dài có móc nhọn – một loại vũ khí sát thương cao.
• Chữ Giáp Cốt sau đó được giản hóa, răng cưa còn ba chiếc.
• Chữ Kim Văn nét to hơn, mềm hơn.
• Đến chữ Tiểu Triện: răng cưa bo tròn, bên phải là chữ Qua 戈.
• Chữ Khải Thư như hiện nay không còn thấy răng cưa nữa.
– Thực ra, chữ “我” là giả tá – mượn để dùng. Nó vốn là chữ chỉ vũ khí, phát âm cũng nặng.
– Người xưa không dùng để xưng hô chính mình, mà thích dùng 吾 (Ngô), 余 (Dư), hoặc 僕 (Bộc) . Những chữ nghe nhẹ nhàng, khiêm nhường hơn.
Chữ Wo nghe nặng lại có một bộ vũ khí rất hung dữ nhưng đứng bên cạnh
bộ ngã chỉ sự vô tư vô ngã chỉ tâm chân chính của con người. Ý Thần muốn nhắc nhở con người luôn sống phải “vô tư vô ngã, tiên tha hậu ngã” luôn biết nghĩ cho người khác , nếu cứ nghĩ đến cái tôi thì chính bộ vũ khí đó làm cho người khác đau và bản thân mình bị tổn Đức. Nếu ai cũng có thể xem nhẹ bớt cái “tôi” của mình, thế giới này sẽ trở nên tốt đẹp hơn rất nhiều.
Cơ chế giao tiếp và bài học thấu hiểu
Nếu bạn thực sự muốn người khác hiểu mình, hãy xuống đúng nơi họ đang đứng. Tạm từ bỏ cái tôi, và giao tiếp từ sự thấu hiểu. Đừng mong cái đúng của bạn sẽ được người khác lập tức chấp nhận. Hãy từ tốn dẫn dắt từ bên trong, thay vì áp đặt từ bên ngoài
Bài học cuối cùng: Giao tiếp là nghệ thuật giảm cái tôi
Một trong những nguyên nhân lớn gây xung đột là cái tôi quá lớn. “Nếu bạn đang đúng mà người khác không theo, thì bạn cần xét lại cách trình bày. Không nên mặc định rằng họ sai.”
Nếu ai cũng bớt nghĩ đến cái “tôi” và cố gắng hiểu góc nhìn của người khác, thế giới sẽ yên bình và gắn kết hơn rất nhiều.
.Hiểu được cơ chế giao tiếp, hiểu rằng mỗi người mang một “bản đồ” riêng.
Đó là bước đầu tiên để xây dựng những kết nối bền vững và giàu lòng trắc ẩn.