Tehran – 18/6/2025 — Lãnh tụ Tối cao Iran, Ayatollah Ali Khamenei, đang rơi vào tình trạng cô lập nghiêm trọng sau cái chết của loạt cố vấn thân cận trong các cuộc không kích do Israel tiến hành. Những tổn thất này đẩy Iran vào tình thế rủi ro chiến lược cao giữa lúc nền kinh tế trì trệ và hệ thống đồng minh khu vực rạn nứt.
- Bé gái 7 tuổi nguy kịch vì bị rắn cạp nia chui từ điều hòa cắn lúc rạng sáng
- Vạch trần đường dây 19.000 hóa đơn giả, thiệt hại 743 tỷ
- Israel không kích bằng 50 chiến cơ, Iran đáp trả bằng tên lửa siêu vượt âm Fattah
Các cố vấn chủ chốt bị sát hại trong không kích Israel
Theo tiết lộ từ 5 nguồn tin thân cận với nội bộ lãnh đạo Iran, trong số những nhân vật thiệt mạng có:
- Tư lệnh Vệ binh Cách mạng Hussein Salami
- Tư lệnh hàng không vũ trụ Amir Ali Zadi – người phụ trách chương trình tên lửa đạn đạo
- Giám đốc tình báo Kazami
Họ đều nằm trong nhóm cố vấn chiến lược khoảng 15–20 người, nổi bật với sự trung thành tuyệt đối với ông Khamenei và hệ thống Cộng hòa Hồi giáo Iran. Việc mất đi những người này được xem là một đòn giáng mạnh vào cấu trúc an ninh và chiến lược quốc gia.
Khamenei – Lãnh tụ của sự cẩn trọng và kiểm soát tuyệt đối
Mặc dù là người ra quyết định tối cao, Ayatollah Khamenei nổi tiếng là nhà lãnh đạo thận trọng, luôn lắng nghe nhiều luồng ý kiến và đòi hỏi đầy đủ dữ liệu trước khi hành động. Ông thường xuyên tổ chức các cuộc họp kín tại khu phức hợp ở Tehran để thảo luận với nhóm cố vấn thân cận.
Sinh năm 1939, ông từng bị cầm tù dưới chế độ Shah trước Cách mạng Hồi giáo 1979 và suýt thiệt mạng trong một vụ đánh bom trước khi trở thành Lãnh tụ Tối cao vào năm 1989. Kể từ đó, ông đặt lực lượng Vệ binh Cách mạng (IRGC) vào vị trí trung tâm của quyền lực quân sự và chính trị.
Vệ binh Cách mạng – Cánh tay thép duy trì trật tự nội bộ
Lực lượng IRGC và dân quân Basij đã nhiều lần được triển khai để trấn áp các cuộc nổi dậy lớn trong nước – điển hình vào các năm 1999, 2009 và gần nhất là năm 2022. Mỗi lần, họ đều thành công trong việc tái lập quyền kiểm soát nhà nước.
Tuy nhiên, các lệnh trừng phạt kéo dài từ phương Tây đã khiến nền kinh tế Iran rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng. Giới phân tích cảnh báo rằng tình trạng thất nghiệp, lạm phát và thiếu hụt hàng hóa đang đẩy xã hội Iran đến bờ vực bất ổn sâu rộng.
“Trục kháng cự” khu vực rạn nứt nghiêm trọng
Không chỉ đối mặt với khủng hoảng nội bộ, Iran còn chứng kiến sự sụp đổ dần của mạng lưới ảnh hưởng khu vực, vốn được gọi là “trục kháng cự”:
- Tháng 9/2024: Lãnh đạo Hezbollah – Hassan Nasrallah – thiệt mạng trong một cuộc không kích của Israel tại Lebanon
- Tháng 12/2024: Tổng thống Syria Bashar al-Assad bị lật đổ bởi lực lượng nổi dậy
Những sự kiện này giáng đòn mạnh vào khả năng duy trì ảnh hưởng khu vực của Tehran, vốn được xem là nền tảng quan trọng trong chính sách đối ngoại của Khamenei.
Con trai Mojtaba – nhân vật nổi lên trong bóng tối
Mặc dù mất đi nhiều cố vấn an ninh hàng đầu, ông Khamenei vẫn duy trì được mạng lưới cố vấn chính trị, kinh tế và ngoại giao. Đáng chú ý nhất là Mojtaba Khamenei – con trai ông – ngày càng đóng vai trò trung tâm trong quá trình ra quyết định.
Mojtaba đã âm thầm tích lũy ảnh hưởng suốt hơn 20 năm qua, và được đánh giá là người kế cận tiềm năng, có khả năng điều hành hệ thống quyền lực thay cha mình trong tương lai không xa.
Theo: Reuters