Tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng tại Hà Nội và TPHCM được ví như “sát thủ vô hình” đang làm gia tăng các ca mắc bệnh hô hấp; tim mạch và tạo sức ép lên hệ thống y tế. Đây là cảnh báo được đưa ra tại hội thảo khoa học quốc gia mới diễn ra.
- Vụ tai nạn ở Vĩnh Long: Người đưa nữ sinh đi cấp cứu lên tiếng
- Hà nội: Phát hiện hơn 7 tấn nội tạng động vật không rõ nguồn gốc
- Ăn tinh bột vào buổi tối có phải là thủ phạm làm tăng cân?
Ô nhiễm không khí gia tăng nguy cơ bệnh tật, quá tải y tế
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương, “ô nhiễm không khí tại Việt Nam hiện nay, nhất là tại các đô thị lớn như Hà Nội, TPHCM đang ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe; sự phát triển kinh tế – xã hội và sinh hoạt của người dân”. Tình trạng này đặc biệt nguy hiểm với trẻ em, người cao tuổi, phụ nữ mang thai; người mắc bệnh mạn tính và người lao động làm việc ngoài trời.
Dẫn các nghiên cứu gần đây, bà Hương cho biết ô nhiễm không khí có liên quan trực tiếp đến sự gia tăng các bệnh viêm đường hô hấp; “bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen, dị ứng”; các bệnh tim mạch như “tăng huyết áp, đau thắt ngực, thiếu máu cơ tim, suy tim”; đồng thời làm trầm trọng thêm một số bệnh về da và niêm mạc.
Hệ quả là gánh nặng bệnh tật tăng cao, số ca nhập viện ngày càng nhiều; kéo theo chi phí điều trị và thời gian nằm viện cũng tăng, gây áp lực lớn đến các cơ sở y tế; và ảnh hưởng đến chất lượng điều trị chung. Theo bà Hương, để cải thiện tình hình, cần “sự phối hợp liên ngành; liên vùng và sự chung tay của toàn hệ thống chính trị, doanh nghiệp, cộng đồng”.
Giải pháp còn rời rạc, thiếu giám sát minh bạch và thống nhất hành động
Phân tích về các giải pháp hiện nay, Tiến sĩ Hoàng Dương Tùng – Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam – cho rằng dù Hà Nội và TPHCM đã nỗ lực “tăng cường phủ xanh đô thị; phát triển hệ thống giao thông công cộng và từng bước chuyển đổi xe buýt sang xe điện”; song hiệu quả vẫn chưa rõ rệt. Nguyên nhân chủ yếu đến từ “thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan”, hành động chưa quyết liệt; đặc biệt là “chưa có một cơ chế giám sát chặt chẽ, hiệu quả”.
Ông Tùng nhấn mạnh cần có “cách tiếp cận liên ngành, liên vùng” bởi ô nhiễm không khí không chỉ giới hạn trong ranh giới hành chính; mà còn chịu ảnh hưởng từ các tỉnh lân cận. Ông cho rằng không thể để “mỗi nơi làm mỗi kiểu”.
Về việc xử lý các nguồn gây ô nhiễm như xây dựng, giao thông, đốt rác; ông Tùng chỉ ra thực trạng “nói nhiều nhưng hành động chưa thực sự cụ thể”. So sánh với nước ngoài, ông nhận xét: “Ở các nước, họ lắp camera, quan trắc bụi để giám sát công trình. Nếu phát hiện vi phạm là dừng ngay. Còn ở ta thì vẫn còn nể nang, thiếu cơ chế xử lý triệt để”.
Một vấn đề khác là hệ thống quan trắc còn quá mỏng. “Hà Nội chỉ có 2 trạm chính và 12 trạm của Trung ương, như vậy là chưa đủ”; ông nói và đề xuất bổ sung “các trạm cảm biến để phát hiện các ‘điểm nóng’ kịp thời”.
Ông Tùng đặc biệt đánh giá cao mô hình ở Bắc Kinh – Trung Quốc; nơi sử dụng dữ liệu lớn (big data), công nghệ hiện đại và có chỉ huy thống nhất để kiểm soát ô nhiễm. Các chính sách tại đây đi kèm với nguồn lực tài chính và cam kết hành động rõ ràng; từ “đóng cửa nhà máy gây ô nhiễm”; đầu tư xe buýt điện đến “hỗ trợ chính sách thay thế xe chạy xăng dầu bằng xe điện”.
Kết luận, ông nhấn mạnh: “Chúng ta cần đo lường, công bố; minh bạch mọi chỉ số, để người dân cùng giám sát, từ đó tạo ra sự thay đổi bền vững”.
Theo: Vietnamnet