Một ngôi sao kiểu “ma cà rồng” đã nổ hai lần trước khi biến mất hoàn toàn, hé lộ cái chết dữ dội chưa từng thấy của sao lùn trắng trong hệ sao đôi.
- Lá ổi hỗ trợ mỡ máu cao: Có nên sử dụng hằng ngày?
- Nghệ An bứt tốc, sắp cán đích mục tiêu xóa nhà dột nát
- Sự biến mất của lời ru: Trẻ lớn lên thiếu tiếng mẹ à ơi
Siêu tân tinh ma cà rồng nổ hai lần, lần đầu tiên được quan sát
Các nhà thiên văn học vừa phát hiện bằng chứng trực quan đầu tiên về siêu tân tinh ma cà rồng nổ hai lần, một kiểu cái chết chưa từng thấy của sao lùn trắng. Nghiên cứu được công bố ngày 5-7 trên Nature Astronomy, do nhóm quốc tế dẫn đầu bởi tiến sĩ Priyam Das (Đại học New South Wales Canberra, Úc).
Dữ liệu thu thập từ kính viễn vọng Very Large Telescope (ESO) đã giúp giải mã hiện tượng kỳ lạ trong tàn dư siêu tân tinh SNR 0509-67.5: hai lớp vỏ canxi tách biệt, bằng chứng cho hai lần nổ liên tiếp của một sao lùn trắng từng hút vật chất từ ngôi sao đồng hành như một “ma cà rồng vũ trụ”.
Cơ chế nổ kép hé lộ bí ẩn siêu tân tinh loại 1a
Sao lùn trắng – tàn tích của một ngôi sao giống Mặt Trời sau khi chết – thường nguội dần và tan biến. Tuy nhiên, trong hệ sao đôi, nó có thể hút heli từ bạn đồng hành. Khi lượng heli đủ lớn, vụ nổ đầu tiên xảy ra ở lớp ngoài, tạo ra sóng xung kích đánh vào lõi sao chứa carbon và oxy.
Nếu đủ mạnh, sóng xung kích kích hoạt vụ nổ thứ hai – phản ứng tổng hợp hạt nhân trong lõi – khiến sao lùn trắng nổ tung hoàn toàn thành siêu tân tinh loại 1a. Đây là lần đầu tiên giới khoa học xác định rõ được quy trình này nhờ dấu vết hóa học độc đáo.
Siêu tân tinh ma cà rồng là chìa khóa vũ trụ học
Siêu tân tinh loại 1a là “ngọn hải đăng vũ trụ” giúp đo khoảng cách thiên hà và nghiên cứu năng lượng tối – yếu tố chi phối tốc độ giãn nở của vũ trụ. Nhưng suốt nhiều thập kỷ, nguồn gốc chính xác của loại nổ siêu sáng này vẫn chưa rõ.
Việc lần đầu tiên quan sát được siêu tân tinh ma cà rồng nổ hai lần không chỉ xác nhận cơ chế nổ kép, mà còn giúp hiệu chỉnh các mô hình vũ trụ học hiện nay. Nó cũng cảnh báo rằng cái chết của sao không đơn giản như từng nghĩ, nhất là khi có một “bạn đồng hành nguy hiểm”.
Theo: Người Lao Động