Trong một diễn biến tài chính đầy bất ngờ, chính phủ Hoa Kỳ đã ghi nhận thặng dư ngân sách liên bang trị giá 27 tỷ USD trong tháng 6/2025. Đây là tháng Sáu đầu tiên trong vòng 20 năm có thặng dư, nhờ vào doanh thu thuế nhập khẩu tăng mạnh và các biện pháp cắt giảm chi tiêu công hiệu quả. Sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt đáng kể trong chính sách tài khóa của chính quyền Tổng thống Donald Trump nhiệm kỳ hai.
- Ông Trump có thể áp thuế 15‑20% với hầu hết đối tác
- Thanh Hóa: Bắt 3 trùm giang hồ khét tiếng trong chưa đầy 1 tháng
- Người chồng tốt theo tiêu chuẩn của người xưa
Thuế nhập khẩu – động lực chính tạo nên thặng dư
Theo báo cáo của Bộ Tài chính Mỹ, nguồn thu thuế nhập khẩu trong tháng 6 đã tăng vọt, lên đến gần 27 tỷ USD, cao gấp hơn bốn lần so với mức 6,7 tỷ USD cùng kỳ năm 2024. Trong chín tháng đầu của năm tài khóa 2025, tổng thu từ thuế nhập khẩu đạt 113,3 tỷ USD, đưa loại thuế này trở thành nguồn thu lớn thứ tư của chính phủ, chỉ sau thuế thu nhập cá nhân, thuế doanh nghiệp và thuế an sinh xã hội.
Chuyên gia phân tích chính sách tại Viện Tài chính Liên bang nhận định:“Chưa từng có giai đoạn nào mà thuế nhập khẩu đóng vai trò lớn đến vậy trong cơ cấu thu ngân sách liên bang. Sự bùng nổ này xuất phát trực tiếp từ các chính sách thuế thương mại của chính quyền Trump được mở rộng trong đầu năm 2025.”
Cắt giảm chi tiêu – mặt trận thứ hai của cân đối ngân sách
Không chỉ tăng thu, chính phủ còn thực hiện cắt giảm mạnh chi tiêu liên bang trong tháng 6, ước tính giảm khoảng 38 tỷ USD, tương đương 7% so với tháng 6/2024. Phần lớn việc cắt giảm đến từ việc:
- Tinh gọn bộ máy hành chính, giảm số lượng nhân sự liên bang.
- Hạn chế các chương trình chi tiêu không thiết yếu.
- Tạm dừng hoặc hoãn các khoản đầu tư công không cấp bách.
Chính sách tiết kiệm triệt để này là một phần trong chiến lược “tái cơ cấu tài khóa” của Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent – người được Tổng thống Trump giao toàn quyền cải tổ bộ máy ngân sách liên bang từ đầu năm nay.
Vì sao đây là một sự kiện lịch sử?
Tính lịch sử của sự kiện nằm ở chỗ tháng 6 vốn là tháng thâm hụt ngân sách theo truyền thống. Trong hơn hai thập kỷ qua, chính phủ Mỹ luôn chi nhiều hơn thu trong giai đoạn giữa năm tài khóa, đặc biệt là tháng 6 – vốn không phải là thời điểm thu thuế chính như tháng 4 hay tháng 1.
Theo dữ liệu từ Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO), lần gần nhất Mỹ có thặng dư trong tháng Sáu là năm 2005. Việc lặp lại điều này trong năm 2025 – sau gần 20 năm – được coi là một dấu hiệu tích cực và hiếm hoi trong bối cảnh chính phủ liên tục phải đối mặt với các khoản chi khổng lồ.
Liệu thặng dư có mang ý nghĩa dài hạn?
Dù thặng dư 27 tỷ USD trong tháng 6 là tin vui, tổng thể năm tài khóa vẫn đang thâm hụt. Tính từ đầu năm tài khóa 2025 đến hết tháng 6, chính phủ Mỹ đã thâm hụt khoảng 1.337 tỷ USD, tăng 5% so với cùng kỳ năm trước. Điều này đặt ra câu hỏi: Liệu tháng Sáu có phải là một điểm sáng nhất thời hay mở ra xu hướng mới?
Chuyên gia Ernie Tedeschi, cựu kinh tế trưởng tại Bộ Tài chính dưới thời Tổng thống Biden, cảnh báo: “Chúng ta không thể dựa vào thuế nhập khẩu như nguồn thu lâu dài. Các doanh nghiệp và nhà tiêu dùng đang có xu hướng tìm cách né tránh loại thuế này, từ đó ảnh hưởng đến dòng thu tương lai.”
Góc nhìn chính trị: Thành tựu của chính sách Trump?
Trong chiến dịch tranh cử năm 2024, ông Trump nhấn mạnh chính sách “Nước Mỹ trên hết” với trọng tâm là tái cân bằng thương mại và siết chặt chi tiêu công. Giờ đây, chỉ sau 6 tháng tái đắc cử, thặng dư ngân sách đầu tiên đã trở thành bằng chứng sống động cho chính sách của ông.
Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent phát biểu trong cuộc họp báo ngày 11/7:
“Đây là bằng chứng cho thấy khi chính phủ biết kiểm soát chi tiêu và buộc các quốc gia khác chịu trách nhiệm thông qua thuế quan, chúng ta có thể phục hồi tài chính quốc gia.”
Tuy nhiên, phe Dân chủ lập tức phản bác, cho rằng thặng dư chỉ là hiện tượng tạm thời và các chính sách thuế quan có thể đẩy giá cả hàng hóa tăng cao, gây áp lực lên người tiêu dùng nội địa.
Bước ngoặt hay hiện tượng thoáng qua?
Thặng dư ngân sách 27 tỷ USD trong tháng 6/2025 là một điểm sáng nổi bật giữa bối cảnh tài khóa nhiều thách thức của nước Mỹ. Việc đạt được con số này cho thấy hiệu quả bước đầu của chính sách thuế nhập khẩu mạnh tay và cắt giảm chi tiêu liên bang dưới thời Tổng thống Trump.
Tuy nhiên, bức tranh lớn vẫn chưa hoàn hảo. Với thâm hụt cả năm dự kiến vượt 1.300 tỷ USD, Mỹ cần một chiến lược dài hạn hơn – không chỉ dựa vào thuế quan mà phải cải cách toàn diện hệ thống thu – chi ngân sách.
Nguồn: breitbart