Thỏa thuận hạ thuế mới đạt được giữa Mỹ và Trung Quốc đã khiến giới quan sát đặt dấu hỏi lớn về chiến lược “gây áp lực bằng thuế” của Washington. Những bước lùi rõ rệt cho thấy Mỹ đang gặp khó khi đối mặt với một đối thủ không dễ khuất phục.
- Bài thơ “Cha” – Dáng hình vượt gió ngược vì con
- Chặn lối đi, hai ô tô ở Đồng Nai bị người đàn ông vác rựa chém
- Áo dài khăn đóng – Sự giao hòa giữa truyền thống và trang trọng
Đòn thuế nặng nề và hệ lụy kép
Đầu tháng 4, Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh áp thuế 145% lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, gây chấn động toàn cầu. Mục tiêu là buộc Bắc Kinh nhượng bộ trong cuộc chiến thương mại kéo dài. Tuy nhiên, chính các doanh nghiệp Mỹ lại phải gánh chịu hậu quả nặng nề, từ giá thành tăng vọt, nguồn cung gián đoạn cho đến nguy cơ phá sản hàng loạt.
Những thay đổi đột ngột buộc Mỹ phải nhập khẩu từ quốc gia khác, trong khi hàng loạt nhà máy Trung Quốc cũng bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, sức ép trong nước khiến chính quyền Trump buộc phải cân nhắc lại, khi chiến lược ban đầu cho thấy nhiều lỗ hổng.
Đàm phán Geneva: Mỹ nhượng bộ
Trong cuộc gặp tại Geneva cuối tuần qua, hai nền kinh tế hàng đầu thế giới đã đạt được thỏa thuận đáng chú ý: Mỹ hạ thuế từ 145% xuống 30% với hàng Trung Quốc, còn Bắc Kinh cũng giảm mức thuế xuống 10%, từ 125%.
Scott Kennedy, chuyên gia tại CSIS, đánh giá đây là “bước rút lui gần như hoàn toàn” của Mỹ. Trung Quốc không nhượng bộ trước áp lực thuế, cho thấy chính quyền Chủ tịch Tập Cận Bình đã chuẩn bị kỹ cho một cuộc chiến kéo dài.
“Phản đòn” và chiến lược thất bại
Giới quan sát nhận định chiến lược thương mại của ông Trump – tăng thuế đến mức gây sốc để buộc đối phương lùi bước – không hiệu quả khi áp dụng với một quốc gia có tiềm lực kinh tế mạnh và kiên định như Trung Quốc. Chính nền kinh tế Mỹ mới là bên chịu tác động ngược rõ rệt, buộc Nhà Trắng phải “xuống thang”.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent thừa nhận: “Không bên nào muốn tách khỏi nhau”. Đây là tuyên bố mang tính đảo chiều so với quan điểm cứng rắn mà chính ông từng đưa ra trước đó.
90 ngày trì hoãn – Đủ để thay đổi?
Thỏa thuận hạ thuế chỉ có hiệu lực trong 90 ngày. Tổng thống Trump tuyên bố nếu không đạt được kết quả sau thời gian này, mức thuế sẽ tăng trở lại – dù không đến 145%.
Các nhà bán lẻ, nhập khẩu Mỹ tạm thời thở phào, nhưng vẫn lo lắng về tương lai. Gene Seroka, giám đốc điều hành Cảng Los Angeles, cho rằng 90 ngày là quá ngắn để khôi phục chuỗi cung ứng. Wendy Cutler, Phó Chủ tịch Viện Chính sách Xã hội châu Á, đánh giá các vấn đề tồn đọng trong thương mại Mỹ – Trung “không thể giải quyết trong vài tháng”.
Mở cửa thị trường hay lặp lại thất bại?
Washington kỳ vọng giai đoạn đàm phán mới sẽ mở cửa thị trường Trung Quốc cho doanh nghiệp Mỹ. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia hoài nghi khả năng tạo ra đột phá khi các nỗ lực tương tự từng thất bại.
Michael Pillsbury, cố vấn hàng đầu về Trung Quốc dưới thời Trump, cho rằng việc khôi phục Thỏa thuận thương mại năm 2020 có thể là điểm khởi đầu. Nhưng chính quyền Trump hiện tại vẫn thiếu phương án đảm bảo Bắc Kinh thực hiện đầy đủ cam kết.
Vấn đề còn bỏ ngỏ
Ngoài chuyện thuế, Mỹ muốn gây sức ép về dòng chảy fentanyl và sự thống trị của Trung Quốc trong một số ngành công nghiệp chiến lược. Dù vậy, như Myron Brilliant của DGA-Albright Stonebridge Group cảnh báo, “câu hỏi lớn vẫn là Trung Quốc sẽ đồng ý điều gì”, khi lòng tin giữa hai nước ngày càng mong manh.
Nguồn VnExpress