Những chuyển động mới trong quan hệ thương mại, ngoại giao và an ninh toàn cầu cho thấy thế giới đang bước vào giai đoạn định hình lại cán cân quyền lực sau nhiều biến động.
Liên minh châu Âu tính gia tăng nhập khẩu hàng hóa Mỹ để hạ nhiệt căng thẳng thương mại
Trong cuộc phỏng vấn với tờ Financial Times được công bố ngày 1/5/2025, Ủy viên Thương mại châu Âu Maros Sefcovic cho biết Liên minh châu Âu đang đề xuất kế hoạch tăng cường mua thêm hàng hóa từ Hoa Kỳ với tổng giá trị ước tính khoảng 50 tỷ euro. Mục tiêu là nhằm tháo gỡ nhanh các khúc mắc thương mại hiện tại giữa hai bên.
Theo ông Sefcovic, đề xuất này có thể bao gồm việc mở rộng nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) và một số mặt hàng nông sản chủ lực của Mỹ như đậu nành.
Nhật Bản và Mỹ tổ chức đàm phán tích cực nhằm tháo gỡ căng thẳng thương mại
Ngày 1/5/2025, các đại diện thương mại của Nhật Bản cho biết cuộc đàm phán mới nhất với Hoa Kỳ diễn ra trong không khí tích cực và mang tính xây dựng. Ngoài các vấn đề liên quan đến thuế quan, hai bên còn bàn thảo sâu rộng về hợp tác kinh tế, an ninh và thúc đẩy thương mại song phương.
Là đối tác thân thiết và đồng thời là nhà đầu tư lớn nhất tại Mỹ, Nhật Bản đang nỗ lực thu hẹp mức thặng dư thương mại trị giá 68,5 tỷ USD với Washington. Trước đó, vào đầu tháng 4, chính quyền Tổng thống Trump đã công bố kế hoạch nâng thuế nhập khẩu ô tô và thép từ Nhật Bản thêm 25%, đồng thời cảnh báo khả năng áp thuế bổ sung 24% đối với toàn bộ hàng hóa xuất khẩu từ Nhật.
Tuy vậy, kế hoạch tăng thuế đã được tạm dừng. Hiện tại, các sản phẩm của Nhật Bản xuất sang Mỹ đang phải chịu mức thuế khoảng 10%, tương tự như nhiều quốc gia khác.
Apple đối mặt nguy cơ thiệt hại hàng trăm tỷ USD do căng thẳng thương mại Mỹ – Trung
Trong báo cáo tài chính quý I công bố ngày 1/2/2025, Tập đoàn Apple cảnh báo rằng chính sách thuế quan mới từ chính quyền Tổng thống Trump đối với Trung Quốc có thể gây tổn thất nghiêm trọng cho hoạt động kinh doanh, với mức thiệt hại tiềm tàng lên tới 900 tỷ USD.
Dù những ảnh hưởng hiện tại vẫn ở mức khiêm tốn, Apple cho biết rủi ro sẽ gia tăng nếu căng thẳng thương mại tiếp tục leo thang. Với khoảng 90% sản lượng iPhone được sản xuất tại Trung Quốc, tập đoàn công nghệ Mỹ đang xúc tiến kế hoạch mở rộng dây chuyền sản xuất sang Ấn Độ nhằm hạn chế phụ thuộc và giảm tác động từ các rào cản thương mại.
Ngay sau khi thông tin được công bố, giá cổ phiếu Apple trong phiên giao dịch sáng ngày thứ Sáu đã giảm gần 3%, phản ánh lo ngại của giới đầu tư trước viễn cảnh bất ổn kéo dài giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Ngoại trưởng Mỹ tạm đảm nhận vai trò cố vấn an ninh thay ông Mike Waltz
Ngày 1/5/2025, Tổng thống Donald Trump thông báo việc thay đổi nhân sự cấp cao trong chính quyền: ông Mike Waltz sẽ rời chức vụ Cố vấn An ninh Quốc gia để đảm nhận vị trí Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc. Trong thời gian chờ bổ nhiệm người kế nhiệm chính thức, Ngoại trưởng Marco Rubio sẽ kiêm nhiệm chức vụ cố vấn an ninh.
Quyết định thay đổi này diễn ra trong bối cảnh ông Waltz bị chỉ trích vì sử dụng ứng dụng nhắn tin không được mã hóa tối ưu để trao đổi các vấn đề nhạy cảm, trong đó có các kế hoạch quân sự tại Yemen.
CIA đẩy mạnh chiến dịch tiếp cận quan chức Trung Quốc
Cùng ngày, Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đã đăng tải hai đoạn video bằng tiếng Trung trên mạng xã hội, mô tả câu chuyện hư cấu về một quan chức cấp cao Trung Quốc mất niềm tin vào chính quyền Bắc Kinh và tìm đến Mỹ để tiết lộ thông tin mật.
Động thái này được giới phân tích đánh giá là một phần trong chiến lược mở rộng hoạt động tuyển mộ từ bên trong hệ thống chính trị Trung Quốc, trong bối cảnh Bắc Kinh liên tục tiến hành thanh trừng nội bộ. Trước đó, CIA từng triển khai các chiến dịch tương tự tại Iran, Triều Tiên và tuyên bố đã đạt được kết quả tại Nga.
Đàm phán hạt nhân Mỹ – Iran gặp trở ngại, Washington tăng áp lực
Theo nguồn tin từ Tehran, vòng đàm phán hạt nhân thứ tư giữa Iran và Mỹ, dự kiến diễn ra tại Rome (Ý) vào ngày 3/5/2025, đã bị hoãn do những trục trặc hậu cần từ phía trung gian Oman. Trong khi đó, Ngoại trưởng Marco Rubio tuyên bố Iran cần từ bỏ chương trình làm giàu uranium và tên lửa tầm xa, đồng thời chấp nhận sự giám sát của thanh tra quốc tế. Tổng thống Trump cũng sử dụng nền tảng Truth Social để kêu gọi Iran trở lại bàn đàm phán, đồng thời cảnh báo sẽ có thêm các biện pháp trừng phạt nếu nước này tiếp tục trì hoãn.
Pháp phát động chiến dịch thu hút giới khoa học toàn cầu
Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp (CNRS) vừa công bố sáng kiến “Choose CNRS” nhằm mời gọi các nhà khoa học quốc tế, đặc biệt là những người đang gặp khó khăn tại Mỹ do các chính sách hạn chế nghiên cứu dưới thời chính quyền Trump.
Chương trình được triển khai sau chiến dịch “Choose France for Science” do chính phủ Pháp công bố hồi giữa tháng 4/2025. Mục tiêu của sáng kiến này là đưa nước Pháp trở thành điểm đến hấp dẫn cho giới học thuật toàn cầu, trong đó có cả các nhà nghiên cứu Pháp đang làm việc tại Hoa Kỳ. CNRS hiện quy tụ hơn 34.000 nhà khoa học và là một trong những trung tâm nghiên cứu lớn nhất châu Âu.
Theo: RFI