Bắc Kinh tuyên bố sẽ không chấp nhận bất kỳ thỏa thuận kinh tế nào giữa các nước và Hoa Kỳ nếu gây tổn hại đến lợi ích của Trung Quốc. Đây là lời cảnh cáo cứng rắn của Bộ Thương mại Trung Quốc đưa ra ngày 21/04/2025, trong bối cảnh các quốc gia châu Á đang khẩn trương đàm phán với Washington để tránh bị áp dụng mức thuế cao từ chính quyền Tổng thống Trump.
- Thương chiến Mỹ – Trung khiến cấu trúc quyền lực thế giới thay đổi thế nào
- Cuộc chiến thuế quan và nước cờ can thiệp: Khi Trump đàm phán với EU, Trung Quốc sẵn sàng nhập cuộc
- Bị bắt sau khi bắn công an, Khánh hoang mang với án tử
Lời cảnh báo từ Bắc Kinh: Ngăn đối tác “nghiêng về Mỹ”
Thông điệp của Trung Quốc không chỉ nhằm vào Hoa Kỳ mà còn được xem là lời răn đe gửi tới các quốc gia đang tìm kiếm thỏa thuận thương mại riêng với Washington. Bắc Kinh lo ngại những động thái này có thể làm suy giảm vị thế và ảnh hưởng của Trung Quốc tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Động thái cứng rắn trên được đưa ra trong bối cảnh các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ và nhiều quốc gia Đông Nam Á đã và đang tiếp cận Mỹ với hy vọng đạt được những thỏa thuận thương mại có lợi, tránh bị rơi vào danh sách chịu thuế “đối ứng”.
Trung Quốc lo ngại mất ảnh hưởng khu vực
Một phái đoàn Hàn Quốc dự kiến sẽ đến Washington trong tuần này để bắt đầu đàm phán. Trước đó, Tổng thống Trump đã trực tiếp tiếp đón trưởng đoàn đàm phán Nhật Bản, cho thấy tín hiệu tích cực về một thỏa thuận sắp thành hình.
Tại Nhật Bản, Thủ tướng Shigeru Ishiba nhấn mạnh rằng đối thoại thương mại Mỹ – Nhật có thể trở thành hình mẫu cho các nền kinh tế khác. Đồng thời, Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance bắt đầu chuyến công du bốn ngày tới Ấn Độ, với trọng tâm là thỏa thuận thương mại song phương.
Từ Malaysia đến Thái Lan, Singapore tới Indonesia, các quốc gia Đông Nam Á đều thể hiện thiện chí điều chỉnh cán cân thương mại có lợi cho Mỹ. Một ví dụ cụ thể là việc Thái Lan cam kết sẽ tăng cường mua khí hóa lỏng từ Mỹ.
Theo Bloomberg, những diễn biến này cho thấy Bắc Kinh đang lo ngại chiến lược thuế quan của Washington có thể khiến các nước trong khu vực dần rời xa ảnh hưởng kinh tế của Trung Quốc.
Trung Quốc áp dụng chiến thuật “vừa đấm vừa xoa”
Trong thông cáo phát đi sáng 21/04, Bộ Thương mại Trung Quốc lên án chính quyền Mỹ đang lạm dụng thuế quan để ép buộc các nước đứng về phía mình và cô lập Trung Quốc. Bắc Kinh khẳng định sẽ có biện pháp đáp trả mạnh mẽ và tương xứng đối với bất kỳ quốc gia nào thương lượng với Mỹ gây tổn hại đến lợi ích Trung Quốc.
Lập trường cứng rắn này được đưa ra trong bối cảnh có nhiều thông tin cho rằng Nhà Trắng đang chuẩn bị tăng cường sức ép kinh tế lên Trung Quốc.
Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định rằng phần lớn quốc gia châu Á đều không muốn bị đặt vào tình thế phải chọn phe. Trong khi đó, nhiều nước Đông Nam Á vẫn phụ thuộc lớn vào hàng hóa, công nghệ và đầu tư từ Trung Quốc.
Đông Nam Á mắc kẹt trong cuộc chiến thương mại
Lời đe dọa từ Trung Quốc được phát đi chỉ vài ngày sau khi Chủ tịch Tập Cận Bình kết thúc chuyến công du Đông Nam Á . Trong các buổi gặp gỡ, ông Tập vừa nêu bật hình ảnh một Trung Quốc ổn định, vừa kêu gọi các nước thành lập mặt trận chung chống chính sách bảo hộ của Mỹ.
Báo chí phương Tây nhận định Bắc Kinh đang lo ngại Hoa Kỳ sẽ thông qua các đối tác thương mại để siết chặt Trung Quốc. Trong lúc này, nhiều phái đoàn từ Đài Loan, Thái Lan và Indonesia đang “túc trực” tại Washington, tìm kiếm cơ hội gia tăng thương mại song phương với Mỹ. Indonesia thậm chí đang lên kế hoạch mở rộng nhập khẩu thực phẩm và hàng hóa từ Mỹ.
ASEAN bị đẩy vào thế khó
Khối ASEAN hiện đang chịu áp lực kép từ hai nền kinh tế lớn. Trong quý I/2025, kim ngạch thương mại giữa ASEAN và Trung Quốc đạt 234 tỷ USD. Trong khi đó, con số giao thương với Mỹ cả năm đạt gần 480 tỷ USD. Tuy nhiên, Hoa Kỳ vẫn chỉ là đối tác thương mại lớn thứ tư của khối.
Giới quan sát nhận định, chính sách thương mại của chính quyền Trump – lấy thuế quan làm công cụ địa chính trị – đang vô tình đẩy khu vực Đông Nam Á vào thế phải “chọn phe”. Điều này đi ngược lại chủ trương trung lập mà các nước như Singapore, Philippines hay Thái Lan đã nỗ lực duy trì suốt nhiều thập kỷ qua.
Theo: RFI