Ukraine tiếp tục hứng chịu đợt không kích mới, và đây được cho là đòn trả đũa của Nga, khi trước đó 2 ngày, Ukraine điều UAV tấn công cảng Sevastopol của Nga. Sâu xa hơn, đòn trả đũa của Nga còn hé lộ chiến thuật của Điện Kremlin, là phá hủy trung tâm liên lạc giữa lực lượng Ukraine và NATO.
Thủ đô Kiev chìm trong bóng tối
Phần lớn thủ đô Kiev đã mất điện hoặc không có nước sau đợt không kích mới nhất của Nga vào sáng ngày 31/10.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết: “Các Lực lượng Vũ trang Nga tiếp tục tiến hành các cuộc tấn công bằng vũ khí trên không và trên biển có độ chính xác cao nhằm vào các cơ sở năng lượng và quân sự của Ukraine”. “Các mục tiêu của cuộc tấn công đều đã thành công. Tất cả các vị trí được chỉ định đều bị bắn trúng.”
Trong khi đó, Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal xác nhận các vụ tấn công trực tiếp vào 18 địa điểm, hầu hết đều là các cơ sở cung cấp năng lượng của quốc gia. Hàng trăm khu định cư ở bảy khu vực của Ukraine đã bị cắt điện hoàn toàn.
Những cuộc tấn công dồn dập này đã tạo ra cảm giác hoảng sợ ngày càng gia tăng khắp Ukraine khi nhiệt độ đang dần giảm xuống và mùa đông đang đến gần.
Tờ Washington Post cho biết, “tình trạng mất điện đã xảy ra ở các vùng Kyiv, Zaporizhzhia, Dnipropetrovsk và Kharkiv,” cùng một số khu vực khác cũng đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi tình trạng mất điện trên diện rộng và gián đoạn nguồn cung cấp nước.
Thị trưởng Kiev, ông Vitali Klitschko thông báo rằng, các cuộc tấn công hôm 31/10 đã khiến 80% cư dân thủ đô không có nước và khoảng 350.000 ngôi nhà không có điện .
Người dân Ukraine tiếp tục được cảnh báo chuẩn bị cho tình trạng mất điện dài hạn khi một mùa đông lạnh giá đang cận kề.
Trong khi đó Đại sứ Mỹ tại Ukraine, bà Bridget A. Brink cho biết bà và các nhân viên của mình phải đi trú ẩn khi tên lửa Nga tấn công mới vào thủ đô Kyiv.
Các cuộc tấn công dồn dập của Nga hôm 31/10 được cho là nhằm đáp trả vụ Ukraine tấn công cảng Sevastopol của Nga rạng sáng ngày 29/10.
UAV của Ukraine tấn công cảng Sevastopol
Vào lúc 4h20 phút ngày 29/10, hạm đội Biển Đen của Nga tại cảng Sevastopol trên bán đảo Crimea đã bị tấn công bởi 9 máy bay không người lái và 7 thiết bị không người lái tự hành trên biển. Trước đó, một thiết bị không người lái hàng hải đã mắc cạn ở Crimea và đã được tìm thấy.
Theo ghi nhận, Vịnh Sevastopol đã phải hứng chịu nhiều giờ tấn công khủng bố của UAV Ukraine, với mục tiêu nhắm đến là các nhóm tàu của Hạm đội Biển Đen.
Trong khi trận chiến đang diễn ra, một UAV do thám Global Hawk của Mỹ cất cánh từ một căn cứ quân sự ở Ý đã bay vòng trong vùng biển trung lập trên Biển Đen, mà theo các chuyên gia, nó có liên quan trực tiếp đến vụ tấn công cảng Sevastopol.
Phía Nga nói rằng, tất cả các UAV trên không và 4 trong số 7 thiết bị không người lái trên biển của Ukraine đã bị đánh tiêu diệt trước khi chúng có thể gây ra thiệt hại lớn. Kết quả là tàu quét mìn trên biển Ivan Golubets, cũng như hàng rào của Vịnh Yuzhnaya đã bị hư hại nhẹ.
Chuyên gia quân sự, Giám đốc Bảo tàng Lực lượng Phòng không Yuri Knutov tin rằng cuộc tập kích đã bị đẩy lùi nhờ hệ thống phòng không Pantsir và hệ thống tác chiến điện tử hiệu quả đặt tại cảng Sevastopol.
Theo ý kiến của ông, các UAV do kích thước nhỏ nên khó có thể bị phát hiện bởi các radar thông thường. Ngoài ra, nhiều khả năng, những chiếc UAV này đã bay thấp trên biển và được phóng đi từ cảng Odessa”.
Tuy nhiên theo dữ liệu do phía Ukraine ghi lại, hậu quả của cuộc tấn công UAV không hề nhẹ, thậm chí UAV còn ghi lại thời điểm đòn đánh được tung ra trúng vào mạn tàu Đô đốc Makarov gây cháy nổ.
Bộ Quốc phòng Nga nhấn mạnh rằng, trong số các mục tiêu bị tấn công là những tàu tham gia vào việc kiểm soát và duy trì hoạt động của hành lang an ninh cho các chuyến hàng chở ngũ cốc ra vào cảng của Ukraine.
Bộ Quốc phòng Nga xác nhận trong một tuyên bố như sau: “… hành động khủng bố của chính quyền Kiev với sự tham gia của các chuyên gia Anh chống lại các tàu của Hạm đội Biển Đen và các tàu dân sự tham gia đảm bảo an ninh hành lang ngũ cốc”.
Và do hậu quả của cuộc tấn công, Nga tuyên bố rằng thỏa thuận cho phép xuất khẩu ngũ cốc từ cảng Odessa đã bị đình chỉ vô thời hạn. Đây được cho là một trong số những đòn đáp trả mạnh mẽ được đưa ra của Nga.
Hiện tại mọi ngả đường ở dẫn tới cảng Sevastopol đều bị phong tỏa, tất cả tàu, thuyền và phà tạm thời không được phép đi qua vịnh này.
Và người Nga bắt đầu gửi tới Washington và London lời cảnh cáo nghiêm khắc nhất.
Nga tấn công nghiêm trọng vào mạng lưới điện Ukraine
Tin tức nổi bật trong ngày qua chính là việc Nga đã nối lại các hoạt động tấn công nghiêm trọng vào mạng lưới điện của Ukraine.
Có một điểm cần lưu ý là, Nga đã nhắm mục tiêu vào đường dây truyền tải điện chứ không phải nơi sản xuất điện, và đặc biệt là các đường dây điện cung cấp cho hệ thống xe lửa ở phía đông đất nước.
Các máy bay chiến lược Tu-90 và T-60 của Nga bay về phía bắc Biển Caspi và khu vực Rostov, đã phóng tên lửa Kalibr vào các mục tiêu tại Kyiv, Zaporizhzhia và Kharkiv, cũng như các khu vực Mykolaiv, Lviv, Zhytomyr, Kirovohrad và Chernivtsi.
Bộ trưởng Năng lượng Ukraine Herman Halushchenko cho biết, “Các trạm biến áp điện, thủy điện và các cơ sở sản xuất nhiệt đã bị trúng tên lửa”, theo theguardian.
Như vậy có thể thấy, phía Nga đã tiến hành các cuộc tấn công lớn vào các trạm biến áp truyền tải điện từ các nhà máy thủy điện nối vào hệ thống lưới điện quốc gia. Mục tiêu là nhằm tước đi cơ hội bù đắp năng lượng của đối phương.
Một trong những cuộc tấn công đầu tiên nhắm vào thiết bị bị đóng cắt mở của nhà máy thủy điện Kaniv ở vùng Cherkasy. Nhà máy thủy điện này nằm trên sông Dnepr, giúp bù đắp sự thiếu hụt năng lượng cho khu vực thủ đô Kiev, đồng thời có khả năng chuyển tải điện về phía đông của đất nước thông qua thiết bị đóng cắt của Nhà máy thủy điện Kremenchug.
Vì vậy nhà máy thủy điện Kremenchug tiếp tục là mục tiêu tiếp theo của Nga. Đây là nhà máy điện lớn thứ ba trên sông Dnepr với công suất 686 MW.
Tiếp theo là cuộc tấn công vào trạm biến áp 330 kV Pravoberezhnaya, được kết nối với nhà máy thủy điện lớn nhất DneproGES trên sông Dnepr với công suất 1548 MW. Bất cứ cuộc tấn công nào vào đây, sẽ gây thiệt hại rất đáng kể cho mạng lưới điện quốc gia của Ukraine.
Ngoài ra, các vụ tấn công vào trạm biến áp Zalyutino 330kV và Trạm biến áp Zalyutino ở Kharkov đã khiến hệ thống xe điện và tàu điện ngầm buộc phải ngừng hoạt động trong thành phố, và điện bị mất một phần.
Xin nhắc lại rằng, các đường dây tải điện 330kV ở Ukraine được xây dựng theo tiêu chuẩn cũ từ thời Liên Xô, và sau này Nga đã nâng cấp các thiết bị cũ này cho Ukraine. Vì vậy không có quốc gia phương Tây nào có thể thay thế các trạm biến áp và các thiết bị điện quan trọng khác mà Nga đang phá hủy.
Ukraine thiệt hại nặng nề: Chính quyền Biden bối rối
Tại Washington đang cho thấy có một sự bối rối trước các đòn tấn công của Nga vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine, kể từ ngày 10/10 cho tới nay.
Vào ngày 25/10, tờ Washington Post tiết lộ tình trạng rối bời trong cách xử lý khủng hoảng của chính quyền Joe Biden. Tờ này viết như sau:
“Các cuộc tấn công liên tục của Nga vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine đều có phương pháp và hủy hoại đến mức các quan chức chính quyền nói rằng họ đang được chỉ dẫn bởi các chuyên gia năng lượng, những người biết chính xác mục tiêu nào sẽ gây ra thiệt hại lớn nhất cho lưới điện của Ukraine.”
Trước đó 5 ngày, vào ngày 20/10, Bộ Quốc phòng Nga lần đầu tiên công bố chính thức trong các bản tin chiến sự hàng như sau: “Trong ngày [19-20 tháng 10], Lực lượng vũ trang Liên bang Nga tiếp tục tấn công bằng vũ khí tầm xa có độ chính xác cao vào các hệ thống kiểm soát và năng lượng quân sự của Ukraine. Tất cả các nhiệm vụ được giao đều đã bị trúng đạn”.
Trước đó, chính quyền Kiev cũng đã chính thức công bố thông tin này khi ông Maxim Timchenko, Giám đốc điều hành công ty điện lực tư nhân DTEK hôm 14/10 cho biết:
“Các cuộc tấn công này không nhằm vào các cơ sở phát điện để ngăn cản chúng tôi sản xuất điện mà nhằm vào các hệ thống kết nối với hệ thống năng lượng Ukraine.
Họ đánh vào các tuabin, máy biến áp, máy phát, công tắc tắt mở… khiến một trạm sản xuất điện không thể kết nối với hệ thống lưới điện thống nhất. Mục tiêu trọng điểm là các trạm biến áp cao áp của tập đoàn năng lượng quốc gia Ukrenergo và thiết bị phân phối điện tại các nhà máy nhiệt điện.
Các chiến thuật đằng sau việc này là gì? Kể từ thời Liên Xô, chúng tôi đã xây dựng các hệ thống năng lượng thống nhất, để nếu một trong các dòng phát điện bị lỗi ở một phần nào đó của hệ thống, thì một dòng phát điện khác sẽ tiếp nhận nó.
“Tôi nghĩ quân đội Nga đã [tham khảo ý kiến] các kỹ sư điện của họ và họ giải thích cách gây hại tối đa cho hệ thống năng lượng của chúng tôi”, theo electrek.co.
Như vậy có thể thấy, kế hoạch tấn công của Nga là không đánh vào lưới điện cung cấp năng lượng cho các chuyến tàu chở khách giữa thủ đô Kiev, thành phố Lviv và nhà ga của Ba Lan tại Przemysl. Thay vào đó, họ đã cắt điện đối với các đoàn tàu di chuyển về phía đông từ Kiev tới sông Dnepr và từ Kharkov đến Odessa.
Chiến lược của Nga một mặt là mở đường cho người dân Ukraine di tản tới biên giới Ba Lan, một mặt là cắt hoàn toàn tuyến vận chuyển người và hàng hóa tới các mặt trận từ Kharkov đến Odessa.
Các chuyên gia quân sự tin rằng, chiến lược của Nga là nhằm tăng cường sức ép lên Washington, Warsaw và Berlin để xem liên minh này có sẵn sàng tham chiến trực tiếp hay không khi các nguồn lực Ukraine đang dần cạn kiệt.
Nếu Mỹ và NATO sẵn sàng tham chiến, thì liên minh này không chỉ cung cấp hệ thống phòng không, pháo binh, binh sĩ, sĩ quan cố vấn cho Ukraine, mà còn phải cung cấp các thiết bị điện, nhiên liệu, thực phẩm, thuốc men cho quốc gia này.
Đương nhiên NATO muốn người Ukraine chiến đấu đến người lính cuối cùng, nhưng họ lại có một vấn đề nghiêm trọng về hậu cần. Đó chính là nguồn cung hạn hẹp, nếu không muốn nói là khá khó khăn trong việc cung cấp năng lượng nhiên liệu cho Ukraine.
Thời điểm này Mỹ và NATO phải chăng đang bối rối giữa hai lựa chọn, đó là đẩy mạnh leo thang xung đột thành một cuộc chiến đối đầu trực diện với Nga, hay tiếp tục một cuộc chiến tranh ủy nhiệm?
Giới quan sát nhận định rằng, NATO không có nhiều lựa chọn, bởi vũ khí và đạn dược có thể thay thế được, quân đội có thể huấn luyện được, tiền mặt có thể được chuyển từ Washington và Brussels để Kiev chi trả cho binh sĩ và nhiều thứ khác nữa. Nhưng duy nhất cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine là không thể sửa chữa hoặc thay thế.
Bộ trưởng Năng lượng Ukraine, ông Glushchenko trả lời tờ Der Spiegel vào ngày 21/10 như sau: “Chúng tôi đang làm mọi thứ để cung cấp khả năng tiếp cận điện và nhiệt. Mùa đông năm nay sẽ vô cùng khó khăn, khó khăn nhất trong lịch sử giành độc lập của chúng tôi”. Đồng thời ông Galushchenko cũng nói rằng, Đức hứa sẽ gửi thiết bị sửa chữa, máy phát điện, máy biến áp và các hỗ trợ khác cho Ukraine.
Câu hỏi đặt ra là: Làm thế nào phương Tây có thể kết nối các trạm biến áp điện của Mỹ, Đức, Pháp… vào hệ thống năng lượng Ukraine theo tiêu chuẩn kỹ thuật của Nga? Đây là một bài toán hóc búa cho cả Mỹ và đồng minh.
Trên thực tế, các cuộc tấn công của quân đội Nga phá hủy cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine là nhằm vào hạ tầng viện trợ của Mỹ cho bộ chỉ huy Ukraine.
Các máy bay điều khiển chiến đấu của Không quân Mỹ đóng tại châu Âu, chẳng hạn như E-8 Joint STARS, rất quan trọng đối với lực lượng vũ trang Ukraine. Các trạm tình báo như vậy của NATO sẽ cung cấp dữ liệu về những đợt di chuyển của Quân đội Nga cho phía Ukraine.
Chuyên gia quân sự người Romania, ông Valentin Vasilescu tin rằng việc phá hủy thông tin liên lạc giữa lực lượng vũ trang Ukraine và lực lượng trinh sát đường không NATO là mục tiêu cốt lõi của các cuộc tấn công được Nga thực hiện nhằm vào cơ sở hạ tầng của Ukraine.
Các nhà quan sát nhận thấy có một chiến lược bài bản của người Nga nhằm gây áp lực lên chính quyền Biden trong những ngày cận kề cuộc bầu cử giữa kỳ vào ngày 8/11 tới.
Đó là buộc chính quyền Biden phải tìm ra giải pháp để tránh một kịch bản sụp đổ của chính quyền Kiev, khi hệ thống năng lượng bị phá hủy ngay trước ngưỡng cửa mùa đông.
Giám đốc điều hành công ty điện tư nhân DTEK của Ukraine, ông Maksim Timchenko thừa nhận: “Thực tế là chúng tôi đã mất hệ thống kết nối – [điều đó] là chính xác. Tức là, chúng tôi không có kết nối với các trạm phát điện…, Tại sao mất điện trên diện rộng sẽ xảy ra? Bởi vì nguồn điện được sản xuất ra không thể được chuyển đến các mạng lưới điện”.
Ông Timchenko cũng thừa nhận rằng, chiến thuật của Nga là vẫn giữ nguyên vẹn các nhà máy điện Ukraine vẫn có khả năng sản xuất điện, nhưng lại ngắt các đường dây tải điện kết nối chúng với hệ thống lưới điện quốc gia. Mục đích cuối cùng chính là ngắt các đường dây thông tin liên lạc quân sự ở phía tây và phía nam của Ukraine.
Ông Timchenko thẳng thắn nhận xét: “Quân đội Ukraine tuyên bố đang chiếm lại lãnh thổ và chuẩn bị các cuộc phản công mới. Nhưng vấn đề là các cuộc tấn công và thiệt hại gây ra cho cơ sở hạ tầng năng lượng không cho phép Ukraine có được sức mạnh này”.
Tuy nhiên Mỹ và NATO có thể cũng có toan tính khác, đó có thể là tăng cường lực lượng cho quân đội Kiev đang kiệt quệ bằng việc gửi lực lượng binh sĩ NATO từ hướng Ba Lan và Cộng hòa Séc để hỗ trợ cho thủ đô Kiev và thành phố Lviv, và từ hướng Romania và Moldova để bảo vệ cảng Odessa như trong video trước chúng tôi phân tích.
Nhưng phương án đem quân này quá mạo hiểm khi đối đầu trực diện với quân đội Nga.
Có thể bạn quan tâm: