Donbass không chỉ là vùng đất chiến lược với Nga mà còn mang ý nghĩa biểu tượng, quân sự, kinh tế và chính trị, trở thành trọng tâm trong cuộc chiến cũng như các cuộc đàm phán hòa bình với Ukraine.
- Cần Thơ – du lịch chợ nổi, miệt vườn và trải nghiệm văn hóa miền Tây
- Câu chuyện Hòn Vọng Phu và lòng chung thủy giữa thời hiện đại
- Bộ Y tế cảnh báo: Người tử vong vì dùng Phenylbutazone, thuốc không được cấp phép tại Việt Nam
Nga đề xuất “đóng băng xung đột” để đổi Donbass
Tại hội nghị thượng đỉnh ở Alaska tuần trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin được cho là đã đưa ra đề xuất: Ukraine rút quân khỏi các khu vực đang kiểm soát ở Donetsk, đổi lại Nga sẽ đồng ý “đóng băng” mặt trận trên phần còn lại của chiến tuyến.
Donetsk và Lugansk – hai tỉnh tạo thành vùng công nghiệp trọng điểm Donbass – là một trong bốn khu vực Nga tuyên bố sáp nhập từ năm 2022. Hiện Moscow kiểm soát khoảng 88% diện tích Donbass, nhưng quân đội Ukraine vẫn trụ vững tại nhiều thành trì chiến lược ở Donetsk như Slovyansk, Kramatorsk và Kostyantynivka.
Nếu Ukraine chấp nhận điều kiện này, Kiev sẽ phải từ bỏ hoàn toàn Donbass – điều mà Tổng thống Volodymyr Zelensky kiên quyết bác bỏ, khiến khu vực này tiếp tục là điểm nóng trong tiến trình hòa đàm.
Địa hình chiến lược – “lá chắn” phòng thủ Ukraine
Donbass thực chất là một vùng cao nguyên với nhiều điểm cao trên 300 m, thuận lợi cho việc bố trí hỏa lực và phòng thủ. Ukraine nhiều năm qua đã xây dựng phòng tuyến kiên cố tại các khu vực cao ở Donetsk, tạo thành “vành đai pháo đài” chặn bước tiến của Nga.
Theo chuyên gia Roland Oliphant (Telegraph), nếu Ukraine để mất Donbass, lực lượng phòng thủ sẽ phải rút về các vùng thảo nguyên thấp hơn, trống trải và dễ bị tấn công. Trong khi đó, Nga sẽ giành lợi thế áp đảo, có thể khống chế miền trung Ukraine hoặc mở hướng bao vây từ Kharkov xuống Zaporizhzhia.
Mariupol – hành lang chiến lược ra Biển Đen
Ngoài yếu tố địa hình, Mariupol (thuộc tỉnh Donetsk) là thành phố cảng quan trọng, mở lối ra Biển Đen và nối liền “hành lang trên bộ” từ Donbass tới Crimea – bán đảo Nga sáp nhập năm 2014.
Nếu kiểm soát trọn vẹn Mariupol và vùng lân cận, Nga không chỉ củng cố tuyến hậu cần mà còn siết chặt kiểm soát các tuyến giao thương đường biển của Ukraine.
Cơ sở hạ tầng và giá trị kinh tế
Donbass từ lâu là trung tâm công nghiệp và khai khoáng lớn, nổi bật với trữ lượng than đá, khoáng sản và đất nông nghiệp màu mỡ bậc nhất thế giới.
Các thành phố như Slovyansk, Kramatorsk, Kostyantynivka đóng vai trò hậu cần, vận tải, tiếp tế và y tế cho quân đội Ukraine. Nếu các đô thị này thất thủ, Kiev sẽ mất không chỉ phòng tuyến chiến lược mà còn toàn bộ hệ thống hạ tầng duy trì sức mạnh chiến đấu.
Yếu tố dân cư và biểu tượng chính trị
Donbass còn có ý nghĩa đặc biệt về chính trị và biểu tượng với Moscow. Khu vực này có đông đảo cộng đồng nói tiếng Nga sinh sống, nhiều người gắn bó từ thời Liên Xô.
Tổng thống Putin nhiều lần khẳng định mục tiêu “bảo vệ cộng đồng nói tiếng Nga tại Donbass” là lý do then chốt Nga phát động chiến dịch quân sự năm 2022. Theo giới phân tích, đây là cách Moscow củng cố tính chính danh cho chiến dịch, dù vẫn gây tranh cãi trên trường quốc tế.
Ukraine kiên định: “Không từ bỏ Donbass”
Bất chấp áp lực quân sự, chính quyền Ukraine nhiều lần khẳng định sẽ không từ bỏ chủ quyền với Donbass. Tổng thống Zelensky cho biết mọi thỏa thuận hòa bình không chỉ liên quan đến đất đai mà còn tới số phận hàng triệu người dân.
Theo các chuyên gia, Kiev có thể chấp nhận “thỏa thuận ngừng bắn trên thực địa”, nhưng sẽ không bao giờ tuyên bố chính thức nhượng lãnh thổ cho Nga.
Theo: VnExpress