Chủ trương cấm xe máy xăng trong khu vực vành đai 1 từ 1/7/2026 là bước đi mạnh tay vì môi trường. Các chuyên gia cho răng cần có lộ trình và giải pháp đồng bộ để tránh gây xáo trộn xã hội.
- Tấn công công an bằng súng tự chế, một đối tượng sa lưới
- 4 điều cấm kỵ khi ngủ trưa bạn cần biết
- Những đứa trẻ nhớ tiền kiếp và bài học lớn cho giáo dục hiện đại
Nếu không cẩn trọng sẽ dẫn đến “ngăn sông cấm chợ”
Theo chỉ đạo của Thủ tướng trong Chỉ thị số 24/CT-TTg ban hành ngày 7/10/2023, Hà Nội được giao nhiệm vụ xây dựng đề án vùng phát thải thấp, trong đó đến 1/7/2026 sẽ cấm hoàn toàn xe máy chạy xăng trong khu vực vành đai 1. Tuy nhiên, các chuyên gia lo ngại rằng việc cấm xe máy xăng nếu không có bước đi phù hợp sẽ tạo ra nhiều hệ lụy xã hội nghiêm trọng. GS.TS Từ Sỹ Sùa, giảng viên cao cấp Trường Đại học Giao thông Vận tải, cho rằng xe máy là phương tiện thiết yếu đối với người dân hiện nay, nhất là người có thu nhập thấp. “Nếu chưa có hệ thống giao thông công cộng đủ mạnh, cấm xe máy đột ngột sẽ làm người dân mất đi phương tiện đi lại chủ yếu. Khi đó, chỗ thì không đi được, chỗ lại không ai tới bán hàng, dẫn tới ngăn sông cấm chợ”, ông Sùa nói.
Bên cạnh đó, theo PGS.TS Bùi Thị An – Viện trưởng Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển cộng đồng, việc cấm xe máy cần được chuẩn bị kỹ lưỡng, minh bạch. “Lộ trình cấm phải rõ ràng, có đánh giá tác động đầy đủ và phải có sự đồng thuận cao của người dân. Nếu làm hấp tấp sẽ dễ dẫn đến phản ứng ngược”, bà An nhấn mạnh. Việc thiếu đồng bộ trong giải pháp thay thế như xe buýt, metro hay xe điện giá rẻ cũng có thể khiến người dân khó tiếp cận phương tiện thay thế.
Hà Nội cần tối thiểu 5 năm chuẩn bị để người dân thích nghi
Chuyên gia Hoàng Dương Tùng – Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam – nhận định, về mặt nguyên tắc, cấm xe máy là xu thế đúng đắn nhằm giảm ô nhiễm không khí. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả, Hà Nội cần có ít nhất 5 năm để chuẩn bị cả về hạ tầng, kỹ thuật, tài chính và truyền thông. “Người dân cần được thông tin đầy đủ, có thời gian thay đổi phương tiện. Thành phố cũng cần có chính sách hỗ trợ tài chính như ưu đãi đổi xe máy xăng cũ sang xe điện, xây dựng các trạm sạc và bảo hành thuận tiện”, ông Tùng nêu.
Cùng quan điểm, GS.TS Từ Sỹ Sùa nhấn mạnh, việc xây dựng vùng phát thải thấp phải đi cùng với phát triển phương tiện công cộng như buýt điện, đường sắt đô thị, bố trí bãi đỗ xe công cộng và hạn chế xe cá nhân. “Không thể cấm xe máy mà không có gì thay thế. Người dân sẽ không đi được, hàng hóa không lưu thông, và mục tiêu môi trường cũng không đạt”, ông nói thêm. Ngoài ra, các giải pháp tài chính như miễn phí trước bạ cho xe điện, trợ giá phương tiện xanh, hoặc cho vay mua xe lãi suất thấp là điều kiện cần thiết để người dân chuyển đổi dễ dàng.
Vùng phát thải thấp không thể chỉ dừng lại ở xe máy
Theo các chuyên gia, khái niệm vùng phát thải thấp không nên chỉ gói gọn trong việc cấm xe máy xăng, mà cần mở rộng ra nhiều lĩnh vực hơn. Việc kiểm soát phát thải phải toàn diện, từ phương tiện giao thông đến xây dựng, công nghiệp và đời sống dân cư. GS.TS Đặng Kim Chi – nguyên Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam – cho rằng cần kết hợp các biện pháp như hạn chế ô tô cá nhân, kiểm tra khí thải định kỳ, mở rộng không gian xanh, quy hoạch lại đô thị theo hướng thân thiện môi trường.
Một vùng phát thải thấp thực sự phải có hệ sinh thái đi kèm: phương tiện sạch, hạ tầng xanh, chính sách khuyến khích doanh nghiệp sản xuất phương tiện điện, kiểm soát ô nhiễm tại nguồn và có sự tham gia tích cực của người dân. Để thực hiện điều này, chính quyền Hà Nội cần sự phối hợp đồng bộ giữa các sở, ban ngành và đặc biệt là sự minh bạch trong triển khai các chính sách liên quan đến giao thông, môi trường và quy hoạch. Mỗi bước đi nếu được tính toán kỹ lưỡng, sẽ không chỉ đạt được mục tiêu giảm ô nhiễm mà còn tạo ra đô thị đáng sống hơn cho hàng triệu người dân.
Theo: VTC News