Trước sức ép thuế đối ứng 46% từ Mỹ, doanh nghiệp Việt buộc phải tái cơ cấu, mở rộng thị trường và nâng tỷ lệ nội địa hóa. Sự phụ thuộc quá lớn vào một thị trường đang trở thành rủi ro lớn. Đây cũng là cơ hội để hướng tới xuất khẩu bền vững hơn.
- Mưa lớn gây thiệt hại nhiều địa phương
- Làm sao để nhận diện thuốc giả? Người bệnh cần biết để tự bảo vệ mình
- Yến sào giả tràn lan trên TikTok, doanh nghiệp lo mất thị trường ngay tại nội địa
Thuế đối ứng 46% – Cảnh báo từ thị trường xuất khẩu lớn nhất
Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm gần 29,5% tổng kim ngạch năm 2024, theo Tổng cục Hải quan. Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội, đây cũng là nơi tiềm ẩn nhiều rủi ro chính sách. Các mặt hàng dệt may, gỗ, thủy sản và điện tử – vốn là thế mạnh của Việt Nam – đang bị Mỹ kiểm soát chặt chẽ về xuất xứ nhằm ngăn chặn gian lận thương mại.
Mức thuế đối ứng lên đến 46% mới được Mỹ công bố được xem là hồi chuông cảnh tỉnh, buộc doanh nghiệp Việt phải thay đổi tư duy, tránh phụ thuộc quá mức vào một thị trường đơn lẻ.
Tận dụng FTA để mở đường sang thị trường mới
Tại hội thảo “Cafe doanh nhân HUBA” ngày 10/5, ông Phạm Bình An – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM – nhận định rằng các doanh nghiệp cần khẩn trương cơ cấu lại hoạt động xuất khẩu. Việc đa dạng hóa thị trường không chỉ là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc trong bối cảnh thương mại toàn cầu biến động.
Theo ông An, mạng lưới các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết là cánh cửa lớn mở ra cho doanh nghiệp. Các thị trường như Nhật Bản, châu Âu, Australia, ASEAN hay Ấn Độ đang trở thành lựa chọn thay thế với rào cản kỹ thuật thấp hơn, mức thuế ưu đãi rõ rệt. Cùng với đó, thị trường nội địa – đặc biệt là TP.HCM với thế mạnh về logistics, tài chính và công nghiệp hỗ trợ – đang trở thành điểm tựa quan trọng để doanh nghiệp cắt giảm chi phí và ổn định sản xuất.
Ngành dệt may chủ động nâng tỷ lệ nội địa hóa
Là một trong những ngành chịu tác động mạnh từ chính sách thương mại Mỹ, dệt may Việt Nam đang có bước chuyển rõ nét. Ông Phạm Văn Việt – Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Thêu đan TP.HCM – cho biết ngành này đặt mục tiêu nâng tỷ lệ sử dụng nguyên liệu nội địa từ 40% lên 60% nhằm hạn chế rủi ro điều tra và đảm bảo đáp ứng các yêu cầu về xuất xứ.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp còn đứng trước áp lực phải “xanh hóa” và “số hóa” sản phẩm. Đây là hai tiêu chí ngày càng được các đối tác quốc tế ưu tiên khi lựa chọn nhà cung cấp. Nếu không đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường và công nghệ, doanh nghiệp có thể bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu.
Ba kịch bản thuế quan và tác động đến tăng trưởng
Theo TS. Cấn Văn Lực, Việt Nam hiện đang chuẩn bị ba kịch bản sau đàm phán với Mỹ:
- Kịch bản tích cực: thuế giảm còn 10%,
- Trung tính: duy trì ở mức 20–25%,
- Tiêu cực: giữ nguyên mức 46%.
Dù kịch bản trung tính được đánh giá là khả thi nhất, nó vẫn kéo theo nguy cơ giảm xuất khẩu từ 1,2–1,5% và giảm vốn FDI từ 3–5%. Nếu mức thuế cao nhất được giữ nguyên, tăng trưởng GDP của Việt Nam có thể giảm còn 5,5–6%, trong đó các ngành như điện tử, thủy sản và sản phẩm nhựa sẽ chịu tác động nặng nề nhất.
Chính phủ định hướng mở rộng thị trường xuất khẩu
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ ngày 6/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh rằng quan hệ kinh tế – thương mại với Mỹ cần đặt trong tổng thể chiến lược hợp tác với các quốc gia đã ký FTA. Ông khẳng định: “Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất, nhưng không phải duy nhất”.
Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành tập trung hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao chất lượng hàng hóa, đồng thời đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng như Trung Đông, Đông Âu, Trung Á, Mỹ Latinh, Ấn Độ và ASEAN. Việc này không chỉ giúp Việt Nam giảm thiểu rủi ro mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế theo hướng nhanh, bền vững, dựa trên đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ.
Việc Mỹ áp thuế cao không chỉ đặt ra thách thức lớn cho doanh nghiệp Việt mà còn mở ra cơ hội để tái cấu trúc toàn diện. Khi vượt qua được giai đoạn thử thách này, doanh nghiệp sẽ có nền tảng vững chắc hơn để bước ra sân chơi toàn cầu với năng lực cạnh tranh bền vững.
Nguồn: VnExpress