Hàng triệu hành khách mỗi năm tại Việt Nam vẫn phải tháo giày, thắt lưng khi qua an ninh sân bay. Thủ tục này xuất phát từ yêu cầu an ninh quốc tế, song nhiều ý kiến cho rằng đã lạc hậu và cần thay bằng công nghệ hiện đại.
- Mắc kẹt trên vành đai 3 vì bị rút chìa khóa xe
- Xe tải bốc cháy dữ dội sau tai nạn với xe khách tại ngã tư Mát, Hưng Yên
- Mỹ – Trung và vòng đàm phán thương mại thứ ba: Thỏa hiệp chiến lược hay nhượng bộ tạm thời?
Xuất phát từ vụ khủng bố “shoe bomber”
Năm 2001, Richard Reid – kẻ khủng bố mang biệt danh “shoe bomber” – giấu chất nổ trong giày để kích hoạt trên chuyến bay Paris – Miami. Dù bị ngăn chặn, vụ việc khiến nhiều quốc gia siết chặt an ninh, bắt buộc hành khách tháo giày khi kiểm tra. Thắt lưng kim loại cũng bị yêu cầu tháo để tránh che giấu vũ khí hoặc vật nguy hiểm.
Tại Việt Nam, hầu hết sân bay vẫn duy trì quy định này. Hành khách thường phải tháo giày, thắt lưng, đồng hồ hoặc áo khoác trước khi soi chiếu an ninh.
Đề xuất bỏ thủ tục để tiết kiệm thời gian
Ông Đặng Hồng Anh, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, nhận định đây là thủ tục lạc hậu, gây tốn kém thời gian và chi phí xã hội.
Năm 2024, hơn 109 triệu lượt khách qua các sân bay Việt Nam, mỗi người mất khoảng 3 – 4 phút cho việc tháo giày, thắt lưng… Tổng cộng, xã hội lãng phí hơn 7 triệu giờ lao động mỗi năm, tương đương 110 – 150 tỷ đồng nếu tính theo mức lương tối thiểu.
Ông đề xuất bỏ thủ tục này, thay bằng công nghệ soi chiếu hiện đại để vừa đảm bảo an ninh vừa rút ngắn quy trình.
Nhiều nước đã thay đổi nhờ công nghệ
Tại Mỹ, Cơ quan An ninh Vận tải (TSA) đã bãi bỏ yêu cầu tháo giày từ 9/7/2025 nhờ ứng dụng máy quét CT 3D, trí tuệ nhân tạo (AI) và shoe scanner. Công nghệ này cho phép phát hiện vật nguy hiểm mà không cần tháo giày, chỉ yêu cầu tháo trong trường hợp nghi ngờ.
Nhiều sân bay châu Âu, Singapore cũng hiếm khi bắt buộc tháo giày nhờ hệ thống soi chiếu tiên tiến kết hợp phân loại rủi ro hành khách. Tại Hàn Quốc, Nhật Bản, quy định này chỉ áp dụng khi có dấu hiệu khả nghi.
Vì sao Việt Nam vẫn áp dụng?
Chuyên gia hàng không Phạm Ngọc Sáu cho biết, yêu cầu tháo giày, thắt lưng tuân theo tiêu chuẩn an ninh của ICAO – Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế. Những vật dụng này có thể che giấu vũ khí, chất nổ hoặc thiết bị điện tử ngụy trang.
Nếu bỏ quy định mà không đầu tư công nghệ tương ứng, nguy cơ lọt vật cấm sẽ tăng, vi phạm tiêu chuẩn ICAO, ảnh hưởng uy tín và xếp hạng quốc tế của sân bay.
Giải pháp: Công nghệ thay thủ tục
Theo các chuyên gia, hướng đi tối ưu là đầu tư:
- Body scanner: phát hiện vật kim loại, phi kim loại dưới quần áo hoặc trong giày.
- CT scanner cho hành lý xách tay: không cần tháo laptop, chất lỏng.
- Shoe scanner: kiểm tra giày mà không cần tháo bỏ.
Hệ thống phân loại rủi ro hành khách: dựa trên hồ sơ, thói quen bay, kết hợp nhận diện AI.
Đây là giải pháp mà nhiều sân bay tiên tiến đang áp dụng, vừa bảo đảm an ninh, vừa nâng cao trải nghiệm hành khách theo hướng hiện đại, thuận tiện.
Theo: Vietnam net