Tổng thống Donald Trump chuẩn bị viện dẫn quyền đặc biệt để chuyển vũ khí từ kho dự trữ của Lầu Năm Góc cho Ukraine. Gói hỗ trợ trị giá khoảng 300 triệu USD, bao gồm tên lửa và thiết bị phòng không.
- Lâm Đồng: Công an hỗ trợ bé trai 11 tuổi đi lạc xuyên đêm trở về an toàn bên gia đình
- Phát hiện ổ nhóm sử dụng ma túy trong cửa hàng điện thoại ở Việt Yên
- 7 thói quen gây hại dạ dày cần lưu ý để bảo vệ sức khỏe
PDA: Công cụ viện trợ khẩn cấp và bước đi mang tính xoay trục chính sách đối ngoại
Theo các quan chức quốc phòng Mỹ, Tổng thống Donald Trump dự kiến sẽ lần đầu tiên sử dụng thẩm quyền đặc biệt được gọi là Presidential Drawdown Authority (PDA) – cho phép chuyển vũ khí trực tiếp từ kho dự trữ quốc phòng tới Ukraine mà không cần Quốc hội phê duyệt trước. Dự kiến, gói hỗ trợ có trị giá khoảng 300 triệu USD, bao gồm các loại vũ khí quan trọng như hệ thống phòng không Patriot, đạn tên lửa dẫn đường GMLRS, cùng nhiều trang thiết bị quân sự khác. Đáng chú ý, đây là công cụ pháp lý từng được Tổng thống Biden sử dụng nhiều lần, nhưng ông Trump lại tỏ ra thận trọng hơn kể từ khi nhậm chức.
Việc ông Trump sẵn sàng kích hoạt cơ chế này đánh dấu một sự dịch chuyển quan trọng trong chính sách viện trợ quốc tế, phản ánh mối quan tâm ngày càng tăng của Washington trước áp lực chiến sự leo thang tại Ukraine. Đồng thời, nó cũng cho thấy cách tiếp cận “linh hoạt và chọn lọc” của Trump, vừa giữ khoảng cách với mô hình viện trợ ồ ạt dưới thời chính quyền tiền nhiệm, vừa tránh để Ukraine rơi vào tình trạng thiếu hụt nguồn lực tự vệ trong giai đoạn nhạy cảm.
Từ đình chỉ sang tiếp viện: Cách ứng xử chiến lược trước áp lực chiến trường
Động thái này diễn ra không lâu sau khi Nhà Trắng tạm dừng một số chuyến hàng viện trợ theo gói đã được Quốc hội thông qua dưới thời Tổng thống Biden. Lý do được đưa ra là lo ngại cạn kiệt kho dự trữ, trong bối cảnh Mỹ cần cân nhắc ưu tiên quốc phòng trong nước. Tuy nhiên, trước diễn biến mới trên chiến trường – đặc biệt là các đợt tấn công bằng tên lửa và drone của Nga nhắm vào hạ tầng dân sự, cũng như yêu cầu cấp bách từ phía Ukraine – chính quyền Trump đã đánh giá lại tình hình. Việc kích hoạt PDA được xem là biện pháp tạm thời để giải quyết khoảng trống viện trợ trước khi có thêm quyết định dài hạn từ Quốc hội Mỹ.
Ngoài ra, một điểm đáng chú ý là chính quyền Trump vẫn thận trọng với loại vũ khí được chuyển giao. Trong đợt viện trợ lần này, các thiết bị chủ yếu có tính năng phòng thủ, không bao gồm tên lửa tầm xa hay vũ khí tấn công có thể dẫn đến leo thang xung đột. Sự lựa chọn này phản ánh nỗ lực giữ “ranh giới đỏ” của Mỹ: hỗ trợ Ukraine tự vệ nhưng tránh bị lôi kéo trực tiếp vào chiến sự với Nga – điều mà ông Trump nhiều lần nhấn mạnh trong các phát biểu chính sách.
Tính toán chiến lược và hệ quả đối ngoại: Giữ vai trò chủ đạo nhưng không đi đầu
Việc Trump kích hoạt PDA vào thời điểm này còn mang thông điệp chính trị rõ ràng. Trên thực tế, Mỹ đang đứng trước áp lực duy trì vị thế dẫn dắt toàn cầu, trong khi đồng thời đối mặt với nhiều thách thức trong nước, từ ngân sách quốc phòng đến chính sách biên giới và kinh tế. Việc viện trợ vũ khí theo hình thức rút kho có thể được xem là giải pháp “đòn bẩy chiến lược”, giúp Washington duy trì ảnh hưởng ở Đông Âu mà không tạo cảm giác can thiệp quân sự sâu.
Một phương án đang được nghiên cứu song song là chuyển vũ khí cho các đồng minh châu Âu như Đức hoặc Ba Lan để các nước này viện trợ tiếp cho Ukraine. Mô hình “cầu trung chuyển” này vừa giúp tránh va chạm trực tiếp giữa Mỹ và Nga, vừa khuyến khích trách nhiệm chia sẻ từ phía NATO. Nếu được triển khai, đây sẽ là công cụ linh hoạt trong bối cảnh cả Mỹ và EU đều đang thận trọng với phản ứng cứng rắn từ Điện Kremlin, đặc biệt là khả năng leo thang quân sự ngoài vùng chiến sự Ukraine.
Phản ứng nhiều chiều từ quốc tế: Ủng hộ thận trọng, phản đối gay gắt
Ngay sau khi thông tin về gói viện trợ được truyền đi, giới lãnh đạo Ukraine đã lên tiếng hoan nghênh quyết định của ông Trump, coi đây là một tín hiệu quan trọng thể hiện sự nối tiếp hỗ trợ từ phía Mỹ. Chính phủ Kyiv kỳ vọng sự tiếp viện lần này sẽ giúp tăng cường phòng thủ, đặc biệt là trước các đợt không kích nhắm vào thủ đô và các thành phố chiến lược. Về phía châu Âu, các quốc gia thành viên NATO như Ba Lan, Đức, Pháp ủng hộ nhưng đồng thời kêu gọi Mỹ phối hợp thêm nỗ lực ngoại giao nhằm tránh leo thang nguy hiểm.
Ngược lại, phát ngôn viên Điện Kremlin đã chỉ trích động thái của Mỹ, cho rằng việc gửi thêm vũ khí sẽ làm cản trở tiến trình đàm phán. Nga cảnh báo rằng bất kỳ hành động mở rộng viện trợ nào cũng có thể kéo theo các biện pháp đáp trả cứng rắn, từ gia tăng hoạt động quân sự đến đòn bẩy năng lượng và an ninh mạng. Trong bối cảnh đó, quyết định của ông Trump không chỉ mang ý nghĩa quân sự mà còn là bước đi nhiều toan tính trong quan hệ đối ngoại, buộc Mỹ phải tính toán thận trọng từng hành động kế tiếp.
Điều chỉnh chiến lược trong giới hạn an toàn
Việc ông Trump viện dẫn quyền đặc biệt để gửi vũ khí cho Ukraine phản ánh sự điều chỉnh rõ nét trong chính sách đối ngoại: vẫn ưu tiên “nước Mỹ trên hết”, nhưng không thờ ơ với những biến động ảnh hưởng tới an ninh toàn cầu. Gói viện trợ lần này không chỉ là phản ứng cấp tốc trước áp lực thực địa mà còn mang tính chiến lược, nhằm duy trì vai trò và ảnh hưởng của Mỹ tại châu Âu. Trong bối cảnh quốc tế tiếp tục phân cực sâu sắc sau chiến tranh Ukraine, mỗi quyết định của Washington đều có thể trở thành tiền đề định hình cán cân quyền lực trong giai đoạn tiếp theo.
Theo: VTC News