Sau khi Công an tỉnh Ninh Bình khởi tố vụ án “buôn bán hàng giả là thực phẩm” liên quan tài khoản TikTok “Gia đình Hải Sen”, Cục An toàn thực phẩm lại ra khuyến cáo không dùng sản phẩm từng được chính cơ quan này cấp phép. Sự việc làm dấy lên nghi vấn về năng lực hậu kiểm và trách nhiệm pháp lý.

Khuyến cáo chậm trễ sau cấp phép

Tối 17-6, Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế bất ngờ đăng khuyến cáo người dân không nên sử dụng Siro ăn ngon Hải Bé – sản phẩm dành cho trẻ nhỏ, của Công ty TNHH Hải Bé. Trong khi đó, sản phẩm này trước đó đã được cấp phép lưu hành hợp pháp.

Thông báo này được đưa ra sau khi Công an tỉnh Ninh Bình công bố kết luận giám định: các thành phần chính như vitamin A, C, canxi trong siro chỉ đạt dưới 70% hàm lượng công bố – đủ cơ sở để xác định là hàng giả.

Dù là đơn vị đã tiếp nhận hồ sơ và cấp mã công bố sản phẩm, Cục An toàn thực phẩm lại chỉ dừng ở mức “khuyến cáo không sử dụng” thay vì có động thái quyết liệt như thu hồi hay kiểm tra toàn diện. Trách nhiệm hậu kiểm vì thế bị đặt dấu hỏi lớn.

Lỗ hổng pháp lý – “vùng xám” cho hàng giả tồn tại

Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo người dân không sử dụng sản phẩm Siro bé ăn ngon Hải Bé vừa bị cơ quan điều tra xác định là hàng giả (Ảnh Báo Tuổi Trẻ)

Theo quy định hiện hành, thực phẩm bảo vệ sức khỏe chỉ cần nộp bản công bố và hồ sơ chứng minh chất lượng, thành phần… là có thể ra thị trường, không cần kiểm nghiệm thực tế. Điều này tạo điều kiện để hàng loạt sản phẩm “hợp thức hóa bằng giấy tờ”, rồi quảng cáo tràn lan, thậm chí sai lệch về công dụng.

Từ sữa giả, thuốc giả, đến siro giả cho trẻ em – những nhóm dễ bị tổn thương nhất – đều đã bị làm giả. Khi sai phạm bị phát hiện, cơ quan cấp phép lại đứng ngoài, chỉ “khuyến cáo” mà không ràng buộc trách nhiệm cụ thể.

Lãnh đạo cũ Cục An toàn thực phẩm bị khởi tố

Không chỉ là trách nhiệm tập thể, đến nay đã có 5 bị can nguyên là lãnh đạo, cán bộ Cục An toàn thực phẩm bị khởi tố do sai phạm trong quá trình cấp phép nhà máy, hồ sơ công bố sản phẩm. Điều này cho thấy những bất cập không còn nằm ở quy trình, mà đã ăn sâu vào cả hệ thống quản lý.

Trung tá Vũ Thanh Tùng (C03 – Bộ Công an) từng nhận định: các đối tượng buôn bán hàng giả đang khai thác triệt để sự chậm trễ, mơ hồ trong văn bản pháp luật và hậu kiểm.

Chờ bước ngoặt từ cơ quan quản lý

Bộ trưởng Bộ Y tế khẳng định sẽ rà soát, sửa đổi nghị định 15, hoàn thiện các hướng dẫn Luật Dược, đồng thời thúc đẩy ban hành thể chế mới để siết chặt an toàn thực phẩm. Tuy vậy, người tiêu dùng vẫn mong chờ những hành động cụ thể hơn, từ thu hồi, truy trách nhiệm đến ngăn chặn triệt để tình trạng hàng giả tái diễn.

Theo Báo Tuổi Trẻ