Sau 12 ngày giao tranh khốc liệt, Israel và Iran đồng ý ngừng bắn theo đề xuất của Tổng thống Trump. Cuộc chiến tiêu hao cả về quân sự, kinh tế, chính trị khiến hai bên buộc phải nhượng bộ, tránh kịch bản “cùng thua”.

Giao tranh khốc liệt, tổn thất nặng nề

Chiến dịch “Sư tử Trỗi dậy” do Israel phát động ngày 13/6 nhắm vào cơ sở hạt nhân và quân sự của Iran. Đáp lại, Iran tấn công các thành phố lớn của Israel bằng hơn 550 tên lửa đạn đạo và khoảng 1.000 UAV.

Israel tuyên bố phá hủy gần một nửa bệ phóng tên lửa Iran, nhưng không thể xâm nhập “pháo đài hạt nhân” Fordow. Mỹ phải can thiệp bằng bom xuyên phá GBU-57 nhưng chỉ khiến chương trình hạt nhân Iran chậm lại vài tháng.

Phòng không Israel bị kéo căng khi tỷ lệ đánh chặn giảm dần, một số tên lửa Iran đánh trúng các đô thị gây thiệt hại lớn. Ngược lại, Iran cũng dần cạn kho tên lửa khi bị Israel tập kích vào các cơ sở lưu trữ, sản xuất.

Kinh tế kiệt quệ, ngân sách thâm hụt

Người dân tại Tel Aviv, Israel trú ẩn trong bãi đậu xe sau khi có cảnh báo tên lửa phóng từ Iran sáng 17/6
(Ảnh VnExpress)

Israel tiêu tốn hàng trăm triệu USD mỗi đêm cho hệ thống Iron Dome và không kích, ước tính thiệt hại có thể lên đến 12 tỷ USD nếu chiến sự kéo dài. Các thành phố lớn bị tê liệt, hoạt động kinh tế đình trệ.

Iran thiệt hại nặng khi cơ sở năng lượng bị tấn công, lạm phát có thể tăng lên 43,3% trong năm 2025, nguy cơ mất kiểm soát giá cả và bất ổn xã hội gia tăng. Nếu buộc phải đóng eo biển Hormuz, giá dầu thế giới có thể vượt 100 USD/thùng – một đòn đau với cả Iran và kinh tế toàn cầu.

Áp lực chính trị và bất ổn xã hội

Cả hai bên đều đối mặt với sức ép chính trị trong nước và quốc tế. Dư luận Israel phản đối việc dân thường thương vong, nghi ngờ hiệu quả phòng không. Người dân Iran hoảng loạn rời thủ đô, nhiều nước khuyến cáo rút công dân khỏi khu vực.

Các lãnh đạo thế giới, bao gồm Tổng thư ký LHQ Guterres và Thủ tướng Anh Starmer, đều kêu gọi hai bên kiềm chế. Tổng thống Trump – dù ủng hộ Israel – cũng từ chối kế hoạch ám sát lãnh tụ tối cao Iran và thúc đẩy ngừng bắn.

Ngừng bắn để tránh “cùng lún sâu”

Ngày 24/6, Israel và Iran đồng ý ngừng bắn theo đề xuất của ông Trump. Cả hai tuyên bố mình là bên chiến thắng, nhưng giới quan sát nhận định đây là lựa chọn sống còn khi năng lực tấn công và phòng thủ đều bị bào mòn.

Theo các nhà phân tích, nếu không sớm dừng lại, hai quốc gia Trung Đông này sẽ cùng lao vào vòng xoáy bất ổn và kiệt quệ – một cuộc chiến không có kẻ thắng thực sự.

Theo VnExpress