Hội nghị thượng đỉnh Mỹ – Nga tại Alaska đã mang đến những chi tiết mới về thỏa thuận an ninh cho Ukraine. Dù được mô tả là bước ngoặt, song giới quan sát vẫn thận trọng trước triển vọng hòa bình.

Mỹ và châu Âu cam kết đảm bảo an ninh cho Ukraine

Đặc phái viên Steve Witkoff cho biết, Nga đã đồng ý cho phép Mỹ và châu Âu thiết lập những đảm bảo an ninh mạnh mẽ cho Ukraine. Đây được xem là bước tiến đáng kể trong nỗ lực tìm kiếm hòa bình, khi Ukraine sẽ được bảo vệ theo cơ chế tương tự Điều 5 của NATO.

Theo đó, một cuộc tấn công nhằm vào Ukraine sẽ được coi là hành động chống lại cả khối phương Tây. Điều này nếu thành hiện thực, sẽ thay đổi cục diện an ninh châu Âu, giảm thiểu nguy cơ Nga tiếp tục mở rộng ảnh hưởng quân sự. Đồng thời, Nga cũng được cho là đã cam kết không tiến hành hoạt động quân sự tại Ukraine và các nước châu Âu khác, tạo điều kiện cho việc thương thảo lộ trình hòa bình.

Dù vậy, các truyền thông chính thức tại Nga không đề cập đến các điều khoản này, làm dấy lên hoài nghi về tính minh bạch và cam kết thực tế của Moscow.

Zelensky gọi thỏa thuận là “lịch sử”, nhưng vẫn còn nghi ngờ

Trước thềm hội nghị, Tổng thống Ukraine Zelensky coi đề nghị từ Mỹ là “lịch sử” và bày tỏ sự lạc quan. Ông hy vọng thỏa thuận này sẽ trở thành giải pháp thay thế khả thi cho việc gia nhập NATO – một vấn đề khiến Ukraine và Nga đối đầu nhiều năm qua.

Tuy nhiên, giới chuyên gia cảnh báo rằng, để biến các đảm bảo an ninh thành hiện thực, cần có sự đồng thuận lớn từ cả phương Tây lẫn Nga. Trong khi Mỹ và châu Âu có thể ủng hộ cơ chế này, Nga vẫn là bên nắm giữ nhiều yếu tố quyết định.

Sau hội nghị, Tổng thống Trump bất ngờ thay đổi lập trường. Ông không còn đặt ưu tiên vào ngừng bắn ngay lập tức, mà hướng tới một thỏa thuận hòa bình toàn diện. Ông cũng cho rằng không cần tiếp tục cân nhắc lệnh trừng phạt, điều cho thấy Washington sẵn sàng thỏa hiệp để đổi lấy tiến triển ngoại giao.

Triển vọng hòa bình: thực tế hay xa vời?

Dù có những tiến triển rõ ràng, nhiều quan chức Mỹ vẫn bày tỏ thận trọng. Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết, hai bên mới chỉ xác định được một số lĩnh vực tiềm năng, nhưng vẫn còn những bất đồng lớn chưa thể vượt qua. Ông nhấn mạnh: “Chúng ta chưa đến gần thỏa thuận hòa bình, nhưng đã có tiến bộ”.

Các cuộc gặp tiếp theo giữa ông Trump, Tổng thống Ukraine Zelensky và lãnh đạo châu Âu sẽ là phép thử thực sự. Chỉ khi những điều khoản được cụ thể hóa bằng cam kết rõ ràng và cơ chế giám sát chặt chẽ, tiến trình hòa bình mới có thể tiến xa hơn.

Giới quan sát nhận định, nếu các bên thực sự tuân thủ thỏa thuận, hội nghị Trump – Putin có thể mở ra chương mới trong quan hệ Nga – Ukraine. Nhưng nếu cam kết chỉ nằm trên giấy tờ, viễn cảnh hòa bình sẽ vẫn xa vời.

Theo Báo Khai Mở