Ngày 3/9, Tổng Bí thư Tô Lâm, thay mặt Bộ Chính trị, đã ký ban hành Nghị quyết 70 về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045.

Một trong những nội dung quan trọng là yêu cầu cơ cấu lại ngành điện, phát triển thị trường cạnh tranh minh bạch và cho phép khách hàng sử dụng điện được lựa chọn đơn vị cung cấp phù hợp.

Ngành năng lượng: thành tựu và hạn chế

Nghị quyết đánh giá, thời gian qua, ngành năng lượng Việt Nam duy trì tăng trưởng ổn định, cơ bản đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và nâng cao đời sống nhân dân.

Tuy nhiên, lĩnh vực này còn tồn tại nhiều hạn chế:

  • Thể chế, chính sách và công tác quản lý chưa đồng bộ.
  • Nhiều dự án điện chậm tiến độ, tiềm năng năng lượng chưa được khai thác hiệu quả.
  • Nguồn cung phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu, tiềm ẩn nguy cơ thiếu điện khi kinh tế tăng trưởng cao.
  • Thị trường điện cạnh tranh chưa phát triển đầy đủ, còn bù chéo giá điện giữa các nhóm khách hàng.
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn dẫn đầu đoàn công tác Trung ương đến khảo sát thực địa tại hai khu vực quy hoạch xây dựng Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2, hôm 24-7. (Ảnh: Đ.C)

Mục tiêu đến năm 2030

Theo Nghị quyết 70, đến năm 2030, ngành năng lượng đặt ra các mục tiêu:

  • Tổng cung năng lượng sơ cấp đạt 150 – 170 triệu tấn dầu quy đổi.
  • Công suất nguồn điện 183 – 236 GW (hoặc cao hơn theo nhu cầu).
  • Sản lượng điện 560 – 624 tỷ kWh.
  • Năng lượng tái tạo chiếm 25 – 30% tổng cung năng lượng sơ cấp.
  • Dự trữ xăng dầu khoảng 90 ngày nhập ròng.
  • Các nhà máy lọc dầu đáp ứng ít nhất 70% nhu cầu trong nước.
  • Tỉ lệ tiết kiệm năng lượng 8 – 10%, giảm phát thải khí nhà kính 15 – 35% so với kịch bản bình thường.

Cơ cấu lại ngành điện, tăng quyền lựa chọn của người dân

Bộ Chính trị yêu cầu phát triển thị trường điện cạnh tranh minh bạch, đồng bộ, bảo đảm cung ứng điện ổn định, bền vững.

Nghị quyết nhấn mạnh:

  • Triển khai cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA).
  • Tăng cường quyền lựa chọn của khách hàng trong tiếp cận và sử dụng điện.
  • Hoàn thiện hệ thống giao dịch điện, cơ chế hợp đồng mua bán điện (PPA) dài hạn, minh bạch, ổn định.
  • Khuyến khích tư nhân tham gia đầu tư hạ tầng lưu trữ năng lượng như pin tích trữ, kho LNG, kho xăng dầu.
  • Đổi mới cơ chế giá truyền tải để thu hút vốn tư nhân đầu tư phát triển lưới điện quốc gia.

Điện hạt nhân trở lại từ 2030 – 2035

Một điểm đáng chú ý trong Nghị quyết là yêu cầu tái khởi động các dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2, phối hợp với đối tác phù hợp, đưa vào vận hành giai đoạn 2030 – 2035.

Ngoài ra, Việt Nam sẽ xây dựng chương trình phát triển điện hạt nhân quy mô linh hoạt, bao gồm cả nhà máy điện hạt nhân module nhỏ (SMR), đồng thời đầu tư nghiên cứu công nghệ để từng bước làm chủ lĩnh vực này.

Bảo đảm an ninh năng lượng đến năm 2045

Tầm nhìn đến 2045, Bộ Chính trị đặt mục tiêu bảo đảm an ninh năng lượng vững chắc, phát triển thị trường năng lượng cạnh tranh, minh bạch, hiệu quả, phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN.

Đồng thời, Nghị quyết cũng yêu cầu có cơ chế, chính sách đột phá thu hút nguồn lực xã hội, tín dụng ưu đãi và bảo lãnh Chính phủ cho các dự án năng lượng trọng điểm, đặc biệt là các dự án BOT điện quy mô lớn, cấp bách.

Theo: PLO