Lừa đảo trực tuyến gây thiệt hại 12.000 tỷ đồng năm 2024, có xu hướng tăng trở lại. Tội phạm hình thành “làng nghề”, thách thức cơ quan chức năng.

Tình hình lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam

Theo Bộ Công an, năm 2024, các vụ lừa đảo trực tuyến gây thiệt hại hơn 12.000 tỷ đồng với trên 6.000 vụ được ghi nhận. Dù đầu năm 2025, con số này giảm nhẹ, nhưng xu hướng tăng trở lại đang xuất hiện. Từ tháng 2 đến tháng 5/2025, thiệt hại ước tính hơn 1.000 tỷ đồng, với trung bình 18.000 lượt phản ánh mỗi tháng về các hành vi lừa đảo trên mạng.

Đại tá Nguyễn Huy Lục, Trưởng phòng 5, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, cho biết tội phạm lừa đảo đang tổ chức theo mô hình “làng nghề” hoặc “tập đoàn” tại các đặc khu kinh tế ở các quốc gia lân cận, nhắm đến thị trường Việt Nam. Điều này gây khó khăn lớn cho công tác điều tra và xử lý.

Đại tá Nguyễn Huy Lục chia sẻ thống kê về tình trạng lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam. (Ảnh: VnExpress)

Các hình thức lừa đảo phổ biến

Bộ Công an liệt kê bảy hình thức lừa đảo trực tuyến phổ biến, bao gồm:

  • Mạo danh cơ sở giáo dục.
  • Thu hồi vốn treo.
  • Thanh toán dịch vụ giả mạo.
  • Mua bán và du lịch trực tuyến.
  • Mạo danh cán bộ công an, viện kiểm sát, tòa án.
  • Lừa đảo tình cảm để trục lợi tài chính.
  • Đầu tư trên các nền tảng giả mạo.

Các chiêu thức ngày càng tinh vi, liên tục thay đổi kịch bản để đánh lừa người dùng. Ví dụ, trong mùa nóng, tội phạm mạo danh công ty điện lực, đe dọa cắt điện để gây hoảng loạn và lừa đảo.

Giải pháp và hợp tác với Google

Để đối phó, Bộ Công an đang hoàn thiện khung pháp lý, tăng cường điều tra và triệt phá các đường dây lừa đảo, bao gồm cả các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia. Đồng thời, công tác tuyên truyền được đẩy mạnh thông qua hợp tác với Google, nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về an toàn số.

Google đã huy động hơn 200 nhà sáng tạo trên YouTube tham gia chiến dịch tuyên truyền, lồng ghép thông điệp chống lừa đảo vào nội dung để tiếp cận hàng triệu người dùng. Một chuỗi tám video giáo dục dài một phút cũng được sản xuất, cung cấp thông tin về bảy hình thức lừa đảo phổ biến và cách phòng tránh.

Thượng tá Nguyễn Bá Sơn, Phó cục trưởng Cục An ninh mạng, nhấn mạnh vai trò của nâng cao nhận thức trong việc hạn chế lừa đảo trực tuyến. Sự hợp tác giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp công nghệ như Google và cộng đồng là yếu tố then chốt để xây dựng môi trường mạng an toàn.

Bộ Công an cùng Google hợp tác tuyên truyền phòng chống lừa đảo trực tuyến, tháng 6/2025. (Ảnh: VnExpress)

Sáng kiến công nghệ và xác thực ứng dụng

Google cam kết sử dụng công nghệ để chống lại các mối đe dọa lừa đảo. Chức năng bảo vệ chống gian lận trên Google Play đã ngăn chặn 4,5 triệu lượt cài đặt ứng dụng nghi ngờ có mã độc trên hơn một triệu thiết bị Android. Tháng 12/2024, Google hợp tác với Cục An toàn thông tin để xác thực hơn 110 ứng dụng chính phủ trên Google Play, đánh dấu Việt Nam là quốc gia đầu tiên triển khai sáng kiến này.

Kết luận

Lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam đang diễn biến phức tạp với thiệt hại lớn và thủ đoạn ngày càng tinh vi. Việc kết hợp giữa hoàn thiện pháp luật, tăng cường điều tra và nâng cao nhận thức cộng đồng, cùng sự hỗ trợ từ các tập đoàn công nghệ như Google, là hướng đi cần thiết để giảm thiểu rủi ro và xây dựng không gian mạng an toàn hơn.

Theo: VnExpress