Trump bất ngờ sa thải Thống đốc Fed Lisa Cook ngày 25/8 vì cáo buộc gian lận thế chấp, châm ngòi tranh cãi pháp lý và đe dọa tương lai Fed.

Tranh cãi pháp lý gay gắt

Theo Đạo luật Dự trữ Liên bang, Tổng thống chỉ có thể sa thải thành viên hội đồng thống đốc trong trường hợp “cẩu thả công vụ” hoặc “hành vi sai trái”. Tuy nhiên, cáo buộc chống lại bà Lisa Cook – liên quan đến việc khai báo sai nơi cư trú và hồ sơ vay thế chấp – vẫn chưa được chứng minh trước tòa.

Trong lá thư gửi bà Cook, ông Trump khẳng định “không thể đặt niềm tin vào sự liêm chính” của bà. Song, các chuyên gia pháp lý như giáo sư Lev Menand (Đại học Columbia) cho rằng hành động này có dấu hiệu “trái quy trình”, bởi bà Cook không được trao cơ hội tự bảo vệ.

Ngay trong tối 25/8, bà Cook tuyên bố qua luật sư: “Không có cơ sở pháp lý để sa thải tôi. Tôi sẽ tiếp tục thực hiện nhiệm vụ tại Fed”. Luật sư Abbe Lowell cho biết sẽ thực hiện mọi biện pháp để chặn quyết định của ông Trump.

Tác động tới Fed và thị trường

Fed vốn được coi là cơ quan độc lập, có vai trò cốt lõi trong việc kiểm soát lạm phát và ổn định thị trường lao động. Quyết định bất ngờ của ông Trump làm dấy lên lo ngại Tổng thống sẽ tìm cách đưa những nhân vật trung thành vào ghế lãnh đạo để thúc đẩy việc hạ lãi suất nhanh chóng.

Nếu bà Cook buộc phải rời nhiệm sở, Fed sẽ có thêm một ghế trống sau khi thống đốc Adriana Kugler từ chức hồi đầu tháng 8. Ông Trump đã đề cử ông Stephen Miran – một cố vấn kinh tế thân cận – thay thế vị trí này, giúp phe do ông bổ nhiệm tiến gần thế đa số tại hội đồng thống đốc.

Giới phân tích cảnh báo nếu xu hướng này tiếp diễn, Fed có thể mất đi tính độc lập vốn được coi là nền tảng của nền kinh tế Mỹ suốt nhiều thập kỷ. Giáo sư Peter Conti-Brown (Đại học Pennsylvania) nhận định: “Đây có thể là bước ngoặt, đánh dấu sự kết thúc vai trò độc lập của Fed như chúng ta từng biết”.

Bất đồng lãi suất tiếp tục nóng

Hiện lãi suất cơ bản của Fed ở mức 4,3%. Tổng thống Trump nhiều lần kêu gọi cắt giảm xuống còn 1% để hỗ trợ tăng trưởng, song phần lớn các quan chức Fed phản đối, lo ngại nguy cơ lạm phát bùng phát trở lại.

Trong khi đó, Chủ tịch Fed Jerome Powell vẫn giữ lập trường thận trọng, nhấn mạnh mức thuế quan mới của ông Trump có thể đẩy giá cả leo thang, làm suy yếu tăng trưởng và đặt Fed vào thế khó khi vừa phải kiềm chế lạm phát, vừa duy trì việc làm.

Bà Lisa Cook chưa từng bị buộc tội hình sự. Tuy nhiên, việc Tổng thống Trump trực tiếp can thiệp vào nhân sự của Fed đã làm dấy lên câu hỏi lớn về giới hạn quyền lực của Nhà Trắng đối với Ngân hàng Trung ương – một định chế vốn được bảo vệ khỏi sức ép chính trị.

Theo: Khai mở