Tổng thống Donald Trump vừa ký ban hành loạt sắc lệnh hành pháp nhằm khôi phục sức mạnh hạt nhân Mỹ, hướng đến mục tiêu xây dựng 10 lò phản ứng hạt nhân truyền thống vào năm 2030.

Mỹ đặt mục tiêu dẫn đầu ngành công nghiệp điện hạt nhân

Phát biểu tại Phòng Bầu dục khi ký sắc lệnh, ông Trump tuyên bố: “Chúng ta đang ký những sắc lệnh hành pháp tuyệt vời hôm nay, điều này sẽ biến chúng ta thành cường quốc thực sự trong ngành công nghiệp này”. Ông nhấn mạnh rằng công nghệ hạt nhân hiện nay “đã tiến xa, cả về mặt an toàn và chi phí”, cho thấy Mỹ đã sẵn sàng trở lại đường đua năng lượng sau nhiều thập kỷ chững lại.

Dù từng là quốc gia tiên phong trong triển khai điện hạt nhân, Mỹ chỉ xây dựng được 2 lò phản ứng mới trong suốt 30 năm qua và đã đóng cửa hàng loạt nhà máy cũ kỹ. Trong bối cảnh nhu cầu năng lượng bùng nổ, đặc biệt là từ các trung tâm dữ liệu AI tiêu thụ điện năng khổng lồ, chính quyền Trump đã quyết định hành động.

Ba sắc lệnh trọng điểm thúc đẩy năng lượng hạt nhân

Theo Nhà Trắng, ba sắc lệnh hành pháp vừa được ban hành gồm:

  • Sắc lệnh thứ nhất: Đẩy nhanh tiến độ thử nghiệm các lò phản ứng hạt nhân tại hệ thống phòng thí nghiệm quốc gia thuộc Bộ Năng lượng (DOE). Quy trình cấp phép sẽ được đơn giản hóa để cho phép thử nghiệm xây dựng lò phản ứng trong vòng 2 năm tới.
  • Sắc lệnh thứ hai: Cho phép DOE và Bộ Quốc phòng triển khai xây dựng các lò phản ứng trên đất liên bang. Đây là nỗ lực nhằm cung cấp nguồn năng lượng an toàn và ổn định cho các cơ sở quốc phòng và trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo.
  • Sắc lệnh thứ ba: Tái tổ chức Ủy ban Quản lý Hạt nhân (NRC), cơ quan liên bang chịu trách nhiệm cấp phép các lò phản ứng hạt nhân. NRC được yêu cầu phải đưa ra quyết định trong vòng 18 tháng. Nhà Trắng cho rằng NRC hiện “không còn phù hợp với sứ mệnh do Quốc hội giao phó” và cần được cải cách mạnh mẽ, bao gồm tái cấu trúc nhân sự và ưu tiên các bộ phận liên quan đến công nghệ mới.

Mục tiêu đầy tham vọng: 10 lò phản ứng, 5 GW nâng cấp

Sáng kiến mới của ông Trump đặt mục tiêu hoàn tất xây dựng 10 lò phản ứng hạt nhân lớn, truyền thống vào năm 2030, đồng thời nâng cấp 5 GW công suất tại các địa điểm hạt nhân hiện hữu. Đây được xem là bước tiến vượt trội so với kế hoạch của cựu Tổng thống Joe Biden – người từng đề xuất tăng gấp 3 công suất hạt nhân của Mỹ vào năm 2050.

Sắc lệnh cũng kêu gọi tái khởi động các nhà máy hạt nhân đã bị đóng cửa, đồng thời khuyến khích sử dụng nguồn tài chính từ chính phủ để hoàn thành những dự án điện hạt nhân đang bị đình trệ.

Các công ty công nghệ lớn như Westinghouse Electric – đơn vị sở hữu thiết kế lò phản ứng thương mại mới nhất của Mỹ – được kỳ vọng sẽ hưởng lợi lớn từ chính sách mới này khi Mỹ thúc đẩy xuất khẩu công nghệ và trở thành trung tâm cung ứng hạt nhân toàn cầu.

Bảo đảm an ninh quốc gia từ năng lượng

Theo Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth, việc triển khai các lò phản ứng hạt nhân cỡ nhỏ và tiên tiến tại các căn cứ trong nước và quốc tế sẽ giúp quân đội Mỹ duy trì năng lực hoạt động trong mọi hoàn cảnh: “Nếu có biến động xảy ra trên thế giới, quân đội Mỹ vẫn sẽ duy trì được năng lực hoạt động.”

Bên cạnh đó, việc phát triển năng lượng hạt nhân trong nước cũng giúp Mỹ giảm phụ thuộc vào uranium nhập khẩu và tăng cường khai thác, làm giàu uranium nội địa, đảm bảo an ninh năng lượng dài hạn.

Đòn bẩy chiến lược trong cuộc đua AI với Trung Quốc

Ông Doug Burgum, Bộ trưởng Nội vụ Mỹ, khẳng định rằng: “Tổng thống Trump cam kết theo đuổi chính sách thống trị năng lượng. Điều đó không chỉ giúp Mỹ dẫn đầu toàn cầu, mà còn là điều kiện then chốt để giành chiến thắng trong cuộc đua vũ khí trí tuệ nhân tạo với Trung Quốc.”

Trong bối cảnh các mô hình AI và trung tâm dữ liệu đòi hỏi nguồn điện dồi dào và ổn định, điện hạt nhân đang trở thành yếu tố sống còn để bảo vệ lợi thế công nghệ. Với các sắc lệnh mới, ông Trump không chỉ hướng đến sự phục hưng ngành năng lượng hạt nhân Mỹ, mà còn đang đặt nền móng cho chiến lược cạnh tranh công nghệ toàn diện trong thế kỷ 21.

Theo: Dantri