Một thiên thạch từ vành đai tiểu hành tinh, có tuổi đời 4,56 tỷ năm – già hơn Trái Đất 20 triệu năm – đã xuyên qua mái nhà dân ở bang Georgia, Mỹ. Sự kiện hiếm gặp này mở ra cơ hội nghiên cứu quý giá về lịch sử hình thành Hệ Mặt Trời.

Quả cầu lửa sáng rực trên bầu trời Georgia

Ngày 26/6/2025, bầu trời bang Georgia (Mỹ) xuất hiện một quả cầu lửa sáng rực, được nhiều người dân ghi lại. Theo NASA, vật thể này là một thiên thạch đã phát nổ khi xâm nhập khí quyển, tạo ra âm thanh lớn và ánh sáng mạnh. Quá trình giảm tốc trong khí quyển không ngăn được nó va chạm vào mái nhà của một cư dân ở hạt Henry với tốc độ khoảng 1 km/giây.

Nhóm nghiên cứu Đại học Georgia đã xác định mảnh đá xuyên mái nhà có tuổi 4,56 tỷ năm, tức là hình thành trước Trái Đất khoảng 20 triệu năm. Dưới kính hiển vi, nhà địa chất Scott Harris phát hiện đây là thiên thạch đá cầu (chondrite) – loại phổ biến nhất nhưng cực kỳ quý khi bảo toàn được trạng thái nguyên thủy.

Hiệp hội Thiên thạch Mỹ nhận hơn 160 báo cáo từ nhân chứng, ghi nhận thiên thạch lần đầu xuất hiện ở độ cao 77 km trên thị trấn Oxford, di chuyển 30.000 dặm/giờ, phát nổ ở độ cao 43 km trên West Forest, giải phóng năng lượng tương đương 20 tấn thuốc nổ TNT.

Lịch sử hàng tỷ năm trước khi rơi xuống McDonough

Theo ông Harris, thiên thạch này xuất phát từ nhóm tiểu hành tinh giữa Hỏa tinh và Mộc tinh, khả năng là tàn dư từ vụ va chạm tiểu hành tinh khổng lồ cách đây 470 triệu năm. Một mảnh kích cỡ quả cà chua bi đã xuyên qua mái nhà ở ngoại ô Atlanta, để lại vết lõm trên sàn. Nhiều mảnh khác được bàn giao cho giới khoa học để phân tích.

Việc tìm thấy thiên thạch nguyên vẹn như vậy rất hiếm. Trong 20 năm qua, số vụ thu hồi tăng lên đáng kể nhờ công nghệ giám sát và sự quan sát từ cộng đồng. Trước đây, những sự kiện này chỉ xảy ra vài chục năm một lần.

Thiên thạch được đặt tên là “McDonough” – là thiên thạch thứ 27 từng được thu hồi tại bang Georgia. Hiện, nhóm nghiên cứu đang tiếp tục phân tích thành phần và tốc độ của nó để đánh giá rủi ro tiềm ẩn từ các thiên thể trong tương lai.

Những vụ va chạm thiên thạch nổi tiếng khác

Sự kiện ở Georgia gợi nhớ nhiều vụ va chạm hiếm có trong lịch sử nước Mỹ và thế giới. Năm 1954, tại thành phố Hodges, bang Alabama, một thiên thạch đá cầu xuyên mái nhà, rơi trúng một phụ nữ đang ngủ, gây bầm tím. Đây là một trong số ít trường hợp thiên thạch va chạm trực tiếp với con người.

Năm 1984, thiên thạch Claxton ở Georgia rơi vào một hộp thư, phá hỏng nó – sự kiện độc nhất vô nhị. Ngoài ra, thế giới từng ghi nhận thiên thạch Allende ở Mexico và Murchison ở Úc, đều chứa vật chất từ thời kỳ đầu Hệ Mặt Trời. Đặc biệt, một số hợp chất trong Murchison còn cổ hơn Trái Đất tới 2,5 tỷ năm.

Các nhà khoa học cảnh báo rằng, mặc dù những vụ va chạm thiên thạch lớn gây thảm họa rất hiếm, nhưng nguy cơ vẫn tồn tại. “Sẽ có ngày một thiên thể lớn va vào Trái Đất, và nếu có thể phòng ngừa, nhân loại chắc chắn sẽ hành động,” ông Harris khẳng định.

Theo: Trí Thức VN