Từ các diễn biến mới nhất, có thể thấy thế giới đang bước vào giai đoạn đầy biến động khi thương mại, công nghệ, an ninh và giáo dục đều chịu tác động mạnh từ chính sách quốc gia và căng thẳng địa chính trị. Những động thái của Mỹ, Trung Quốc, và các tổ chức quốc tế như Liên Hiệp Quốc cho thấy xu hướng ngày càng rõ ràng: bảo hộ kinh tế, cạnh tranh công nghệ, kiểm soát thông tin và gia tăng xung đột mềm đang định hình cục diện toàn cầu trong thời gian tới.

Tin quốc tế tổng hợp sáng ngày 22/04/2025

Mỹ chuẩn bị áp thuế cao đối với pin năng lượng Mặt trời từ Đông Nam Á vì liên quan đến Trung Quốc

Ngày 21/04/2025, chính quyền Hoa Kỳ tuyên bố kế hoạch áp mức thuế suất lên tới 3.521% đối với các tấm pin năng lượng Mặt trời nhập khẩu từ bốn quốc gia Đông Nam Á. Các sản phẩm này bị cho là có liên hệ chặt chẽ với chuỗi cung ứng và hỗ trợ tài chính từ Trung Quốc.

Theo thông tin từ Cục Quản lý Thương mại Quốc tế (ITA) – đơn vị trực thuộc Bộ Thương mại Mỹ, mức thuế dự kiến sẽ áp dụng đối với các doanh nghiệp đặt tại Campuchia, Malaysia, Thái Lan và Việt Nam. Những công ty này bị cáo buộc đã nhận được trợ cấp không công bằng từ chính phủ Trung Quốc, từ đó tạo lợi thế trong xuất khẩu pin Mặt trời vào thị trường Mỹ.

Động thái này là một phần trong nỗ lực của Washington nhằm bảo vệ ngành sản xuất năng lượng sạch nội địa và giảm sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng có liên quan đến Bắc Kinh.

Mỹ và Ấn Độ tiến gần hơn tới hiệp định thương mại song phương hiện đại

Ngày 21/04/2025, Phó Tổng thống Hoa Kỳ J.D. Vance đã có cuộc gặp với Thủ tướng Ấn Độ, trong đó hai bên bày tỏ sự lạc quan trước những tiến triển tích cực trong quá trình đàm phán hiệp định thương mại song phương.

Trong bối cảnh Mỹ gia tăng các biện pháp thuế quan với nhiều quốc gia, hiệp định sắp tới được kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội xây dựng một thỏa thuận thương mại mới, hiện đại, ưu tiên tạo việc làm và nâng cao đời sống người dân của cả hai quốc gia.

Hoa Kỳ hiện là đối tác thương mại hàng đầu của Ấn Độ, với kim ngạch hai chiều năm 2024 đạt 129 tỷ USD, trong đó Ấn Độ xuất siêu khoảng 45,7 tỷ USD. Chính phủ New Delhi hy vọng sẽ tận dụng giai đoạn 90 ngày tạm hoãn áp thuế để xúc tiến ký kết thỏa thuận thương mại với Washington, nhằm củng cố vị thế và duy trì đà tăng trưởng trong quan hệ kinh tế song phương.

Trung Quốc – Indonesia tăng cường hợp tác qua cuộc họp 2+2 về Quốc phòng và Ngoại giao

Ngày 21/04/2025, Trung Quốc và Indonesia đã tổ chức cuộc đối thoại 2+2 giữa Bộ trưởng Quốc phòng và Ngoại giao hai nước tại thủ đô Bắc Kinh. Dù căng thẳng trên Biển Đông vẫn chưa hạ nhiệt, hai bên khẳng định quyết tâm mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực trọng yếu như xây dựng cơ sở hạ tầng, khai thác khoáng sản và đảm bảo an ninh khu vực.

Phía Indonesia bày tỏ sự quan ngại về các hoạt động của Trung Quốc gần khu vực quần đảo Natuna, nơi mà Bắc Kinh đưa ra tuyên bố chủ quyền bao trùm phần lớn Biển Đông – điều Jakarta nhiều lần phản đối. Tuy vậy, cuộc họp cho thấy nỗ lực của cả hai quốc gia trong việc duy trì đối thoại chiến lược và tìm kiếm các điểm đồng lợi ích.

Theo lời Ngoại trưởng Vương Nghị, Trung Quốc và Indonesia đã thống nhất sẽ tiếp tục thúc đẩy hợp tác an ninh sâu rộng, hướng tới một khu vực ổn định, phát triển và bền vững hơn.

Mỹ chuẩn bị áp thuế cao đối với pin năng lượng Mặt trời từ Đông Nam Á vì liên quan đến Trung Quốc; Miến Điện gia hạn lệnh ngừng bắn đến cuối tháng 4 để hỗ trợ khắc phục hậu quả động đất; Tổng thống Trump chỉ trích Chủ tịch FED, thị trường chứng khoán Mỹ lao dốc; Trung Quốc chuẩn bị phóng sứ mệnh không gian có người lái Thần Châu-20

Miến Điện gia hạn lệnh ngừng bắn đến cuối tháng 4 để hỗ trợ khắc phục hậu quả động đất

Ngày 22/04/2025, chính quyền quân sự Miến Điện thông báo gia hạn lệnh ngừng bắn đến ngày 30/04, chỉ vài giờ trước thời điểm thỏa thuận ngừng bắn hiện tại hết hiệu lực vào nửa đêm theo giờ địa phương.

Động thái này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động cứu trợ và tái thiết tại những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề bởi trận động đất mạnh 7,7 độ Richter xảy ra hôm 28/03, khiến hơn 3.700 người thiệt mạng và gây thiệt hại nghiêm trọng về cơ sở hạ tầng.

Không chỉ gây tổn thất về người và của, thảm họa thiên nhiên này còn ảnh hưởng trực tiếp đến kỳ thi đại học của hơn 60.000 học sinh, do toàn bộ bài thi bị thiêu rụi trong vụ hỏa hoạn sau động đất. Kỳ thi dự kiến sẽ được tổ chức lại từ ngày 16 đến 21/06 tới đây.

Động đất mạnh 6,2 độ xảy ra ngoài khơi Indonesia, không có cảnh báo sóng thần

Vào lúc 19h17 ngày 22/04/2025 theo giờ địa phương, một trận động đất có độ lớn 6,2 độ Richter đã được ghi nhận ngoài khơi khu vực nằm giữa quần đảo Moluccas của Indonesia và phía nam Philippines, ở độ sâu khoảng 117 km dưới mặt đất.

Theo thông báo từ Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS), dù cường độ khá mạnh, trận động đất này không gây ra cảnh báo sóng thần, và hiện chưa ghi nhận thiệt hại đáng kể nào tại các khu vực lân cận. Các nhà chức trách vẫn tiếp tục theo dõi tình hình để ứng phó nếu có dư chấn xảy ra.

Tổng thống Trump chỉ trích Chủ tịch FED, thị trường chứng khoán Mỹ lao dốc

Ngày 21/04/2025, Tổng thống Donald Trump đã gây xôn xao dư luận và thị trường tài chính khi đăng tải một thông điệp mạnh mẽ trên mạng xã hội Truth Social, chỉ trích Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) Jerome Powell. Trong bài viết, ông Trump cảnh báo: “Nền kinh tế sẽ chậm lại trừ khi ‘kẻ thất bại chậm chạp’ đó hạ lãi suất ngay lập tức.”

Phát ngôn gây tranh cãi này đã khiến thị trường chứng khoán Mỹ rung lắc mạnh vào cuối phiên giao dịch, trong bối cảnh căng thẳng thương mại toàn cầu vẫn chưa hạ nhiệt. Chỉ số Dow Jones mất 2,48%, còn Nasdaq lao dốc 2,55%.

Các chuyên gia kinh tế nhận định, nỗi lo về khả năng ông Trump có thể phế truất Chủ tịch Powell đang phủ bóng lên tâm lý nhà đầu tư. Một quyết định như vậy, theo họ, có thể dẫn đến sự bất ổn nghiêm trọng về niềm tin thị trường và làm gia tăng rủi ro tài chính trong thời gian tới.

Người dân châu Âu được khuyến cáo thận trọng với thiết bị điện tử khi đến Mỹ

Chính phủ nhiều nước châu Âu đang đưa ra lời cảnh báo đối với công dân của mình khi có kế hoạch đến Hoa Kỳ, đặc biệt liên quan đến việc sử dụng điện thoại di động và máy tính xách tay. Theo đó, công dân được khuyến nghị nên sử dụng thiết bị được cấu hình riêng biệt, nhằm bảo vệ thông tin cá nhân và dữ liệu nhạy cảm.

Trước đây, những cảnh báo kiểu này thường chỉ áp dụng khi công dân di chuyển tới Trung Quốc, nhưng hiện nay, tình hình đã mở rộng sang cả Mỹ. Bộ Ngoại giao Pháp nhấn mạnh rằng Mỹ có “quyền hoàn toàn” trong việc kiểm soát nhập cảnh và lưu trú đối với người nước ngoài trên lãnh thổ của họ.

Ủy ban Châu Âu cũng đã ra chỉ thị buộc các nhân viên công vụ khi công tác tại Hoa Kỳ phải để lại thiết bị cá nhân và máy tính làm việc, thay vào đó chỉ được phép mang theo thiết bị sử dụng một lần.

Theo tờ Le Figaro ngày 21/04/2025, những biện pháp trên phản ánh mối quan ngại ngày càng gia tăng về mức độ kiểm soát và theo dõi của chính quyền Mỹ trong thời gian gần đây.

Trung Quốc chuẩn bị phóng sứ mệnh không gian có người lái Thần Châu-20

Tuần này, Trung Quốc dự kiến sẽ đưa ba phi hành gia mới lên quỹ đạo thông qua sứ mệnh Thần Châu-20, con tàu vũ trụ có người lái sẽ rời bệ phóng tại trạm Jiuquan, nằm ở khu vực tây bắc đất nước.

Theo thông tin từ Cơ quan Vũ trụ Có Người Lái Trung Quốc (CMSA), được trích dẫn ngày 22/04/2025 bởi AFP, toàn bộ cơ sở vật chất và thiết bị kỹ thuật tại khu phóng đang trong tình trạng hoạt động ổn định. Các bước kiểm tra hệ thống và thử nghiệm tổng hợp sẽ được tiến hành đúng theo lịch trình.

Sứ mệnh lần này là một phần trong chiến lược dài hạn của Bắc Kinh nhằm củng cố vị thế trong lĩnh vực chinh phục vũ trụ, hướng đến mục tiêu đưa người lên Mặt Trăng trong vòng 5 năm tới.

Lịch sự với AI có thể khiến chi phí tăng hàng chục triệu đô la

Trong một buổi trò chuyện trực tuyến ngày 17/04/2025, Sam Altman – CEO của OpenAI, đơn vị phát triển ChatGPT – đã chia sẻ một thông tin thú vị: việc người dùng sử dụng những cụm từ lịch sự như “làm ơn”, “cảm ơn” với AI có thể khiến chi phí vận hành tăng mạnh.

Theo ông Altman, ngay cả những từ ngữ tưởng chừng đơn giản cũng buộc hệ thống trí tuệ nhân tạo phải xử lý, phân tích và truy xuất dữ liệu, dẫn đến mức tiêu thụ điện năng và nước lớn hơn trong quá trình vận hành các trung tâm dữ liệu. Ông ước tính, việc tương tác lịch sự với AI đã khiến OpenAI tốn thêm hàng chục triệu đô la chi phí năng lượng.

Tuy vậy, vị lãnh đạo này lại nhìn nhận vấn đề theo hướng tích cực: “Biết đâu, số tiền đó lại được dùng đúng mục đích – để giúp AI học cách lịch sự hơn và cư xử tử tế với con người trong tương lai.”

Harvard kiện chính quyền Trump vì bị cắt viện trợ liên bang, cáo buộc vi phạm tự do học thuật

Ngày 21/04/2025, Đại học Harvard đã chính thức nộp đơn kiện chính quyền Tổng thống Donald Trump lên tòa án liên bang tại Boston, phản đối quyết định đình chỉ khoản tài trợ liên bang trị giá 2,2 tỷ USD mà trường này đang được hưởng.

Trong nội dung đơn kiện, Harvard cho rằng động thái này không chỉ mang tính chất tùy tiện và vi phạm pháp luật, mà còn là một nỗ lực nhằm can thiệp vào quyền tự do học thuật tại một trong những cơ sở giáo dục hàng đầu nước Mỹ. Trường nhấn mạnh rằng việc bị “đóng băng ngân sách” tương đương với hành động áp đặt kiểm soát chính trị lên môi trường học thuật.

Vụ kiện diễn ra trong bối cảnh chính quyền Trump liên tục gây áp lực lên các đại học danh tiếng, cáo buộc họ dung túng các biểu hiện bài Do Thái, đặc biệt trong các phong trào phản đối chiến tranh Gaza do sinh viên khởi xướng suốt nhiều tuần qua. Harvard khẳng định việc cắt ngân sách là một hành vi trả đũa quyền tự do ngôn luận, đi ngược với các nguyên tắc được ghi trong Hiến pháp Hoa Kỳ.

Liên Hiệp Quốc báo động: Mạng lưới lừa đảo ở châu Á lan rộng toàn cầu

Một báo cáo mới do Văn phòng Liên Hiệp Quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC) công bố ngày 21/04/2025 cho thấy, các băng nhóm tội phạm có tổ chức xuất phát từ Đông Nam Á – đặc biệt tại Campuchia, Myanmar và Lào – đang nhanh chóng mở rộng hoạt động ra khắp thế giới.

Theo báo cáo, các tổ chức này đang lợi dụng những vùng lãnh thổ có hệ thống pháp luật lỏng lẻo, dễ dàng chuyển địa bàn hoạt động để né tránh truy quét, khiến lực lượng chức năng liên tục bị động trong việc ngăn chặn.

Không chỉ hoạt động tại châu Á, các đường dây lừa đảo công nghệ cao do người châu Á điều hành đã được phát hiện ở nhiều khu vực khác như châu Phi, Nam Á, Trung Đông, thậm chí lan đến một số đảo quốc Thái Bình Dương và châu Mỹ.

Liên Hiệp Quốc ước tính tổng lợi nhuận từ các hoạt động lừa đảo xuyên quốc gia này có thể lên tới 40 tỷ USD mỗi năm, đặt ra thách thức lớn đối với nỗ lực phòng chống tội phạm mạng toàn cầu.

Theo: RFI