Từ vị trí nhì bảng và cơ hội tranh chấp nhóm mạnh, đội tuyển U21 bóng chuyền nữ Việt Nam bất ngờ bị FIVB xử thua ba trận và đổi tỷ số một trận khác. Quyết định được đưa ra chỉ sau chưa đầy một ngày điều tra, khiến giới chuyên môn và người hâm mộ đặt nhiều dấu hỏi.

Khởi đầu ấn tượng, biến cố bất ngờ

Lần đầu dự Giải vô địch bóng chuyền nữ U21 thế giới 2025 tại Indonesia, U21 Việt Nam gây ấn tượng mạnh khi thắng Indonesia, Serbia, Canada, Puerto Rico và chỉ thua Argentina. Kết thúc vòng bảng, đội đứng nhì bảng A, sẵn sàng gặp Thổ Nhĩ Kỳ ở vòng 1/8.

Nhưng tối 12/8, Liên đoàn Bóng chuyền Thế giới (FIVB) bất ngờ thông báo xử thua Việt Nam 0-3 ở ba trận, đổi kết quả trận thua Argentina thành 0-3. Lý do là một VĐV vi phạm tư cách thi đấu, nhưng không tiết lộ danh tính hay lỗi cụ thể.

Hệ quả, U21 Việt Nam tụt xuống nhóm tranh hạng 17-24, mất cơ hội thi đấu ở nhóm mạnh nhất.

Quy trình kiểm tra nhiều điểm mập mờ

Trong thể thao đỉnh cao, vi phạm tư cách thi đấu thường liên quan gian lận tuổi, doping, án kỷ luật hoặc vấn đề giới tính. FIVB xác minh hồ sơ VĐV bằng giấy khai sinh và hộ chiếu.

Thông thường, việc kiểm tra chỉ dừng ở mức cơ bản. Nếu có nghi vấn hoặc khiếu nại, FIVB có thể lập tiểu ban điều tra mà không báo trước cho đội. Tuy nhiên, Cục Thể dục thể thao Việt Nam cho biết quy định kiểm tra này không được thông báo từ đầu, đặt câu hỏi về cơ sở pháp lý của án phạt.

Phản ứng chính thức từ VFV

Sáng 13/8, Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam (VFV) xác nhận đã gửi đơn khiếu nại chính thức tới FIVB, yêu cầu làm rõ vi phạm và tiêu chuẩn xét nghiệm.

Theo đại diện VFV, ban đầu FIVB chỉ lấy mẫu máu, nước tiểu của một số VĐV và đề nghị đối chiếu giấy tờ gốc, không nói rõ mục đích. VFV cho rằng đây là quy trình doping thông thường, nên bất ngờ với án phạt nặng được ban hành chỉ chưa đầy 20 tiếng sau.

Tiền lệ thiếu nhất quán của FIVB

Các cầu thủ Việt Nam đấu Argentina ở lượt bốn bảng A giải bóng chuyền nữ U21 thế giới 2025, tại Surabaya, Indonesia ngày 11/8/2025. (Ảnh: Khai Mở)

Một số chuyên gia liên hệ sự việc với trường hợp Aprilia Manganang – cựu VĐV Indonesia từng gây tranh cãi về giới tính ở SEA Games. Dù nhận nhiều khiếu kiện, FIVB trước đây vẫn bảo vệ quyền thi đấu của Manganang, cho tới khi hồ sơ y tế năm 2021 xác nhận cô là nam giới.

Điều này làm dấy lên nghi vấn về sự thiếu nhất quán trong cách xử lý các vụ việc tương tự, nhất là khi so sánh với tốc độ ra quyết định trong trường hợp của U21 Việt Nam.

Tranh cãi về xác định giới tính trong thể thao

Vấn đề xác định giới tính từng gây tranh cãi tại Olympic Paris 2024 với trường hợp Imane Khelif (Algeria) và Lin Yu Ting (Đài Loan). Dù Khelif mang nhiễm sắc thể XY, IOC vẫn cho phép thi đấu và cô giành HCV quyền Anh nữ hạng 66kg.

Các chuyên gia y học thể thao nhấn mạnh: ranh giới XX–XY không hoàn toàn rõ ràng. Một số người sinh ra mang đặc điểm lưỡng tính, chiếm khoảng 0,05–1,7% dân số, đòi hỏi quy trình kiểm tra khoa học, nhân văn để tránh tổn hại tới VĐV và hình ảnh quốc gia.

Cần minh bạch và quy định rõ ràng hơn

Theo đại diện VFV, FIVB nên công khai tiêu chí xét nghiệm và phương pháp kiểm tra trước mỗi giải. Nếu có vấn đề nghiêm trọng về tư cách thi đấu, quá trình điều tra nên hoàn tất sau giải để đảm bảo khách quan và hạn chế tác động tiêu cực tới VĐV trẻ.

Hiện tại, đội tuyển U21 nữ Việt Nam vẫn tiếp tục thi đấu ở vòng phân hạng, đồng thời chờ phản hồi từ FIVB về đơn khiếu nại. Vụ việc này cũng là lời cảnh báo cho các liên đoàn thể thao Việt Nam về việc chuẩn bị hồ sơ và quy trình ứng phó tình huống bất ngờ tại đấu trường quốc tế.

Theo Khai Mở