Virus HMPV: Việt Nam chủ động phòng chống dịch bệnh viêm hô hấp
Virus HMPV – Human Metapneumovirus, một tác nhân gây viêm đường hô hấp phổ biến, đang được chú ý tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.
- Tin quốc tế tổng hợp sáng ngày 11/01/2025
- Đàn ông nên nghe lời mẹ hay vợ?
- Tin quốc tế tổng hợp sáng ngày 12/01/2025
Dù không phải là sự kiện y tế bất thường; HMPV vẫn là mối lo ngại do khả năng lây lan nhanh; gây bệnh nặng ở trẻ nhỏ, người cao tuổi, và những người có hệ miễn dịch suy giảm.
Nội dung chính
Tổng quan về virus HMPV
HMPV được phát hiện lần đầu vào năm 2001, thuộc họ Pneumoviridae; có liên quan đến virus hợp bào hô hấp (RSV). Virus này lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp qua bề mặt nhiễm virus, thường bùng phát vào mùa đông và đầu xuân. Các triệu chứng phổ biến bao gồm ho, sổ mũi, nghẹt mũi, đau họng và sốt. Trong trường hợp nghiêm trọng, HMPV có thể gây viêm phổi nặng, đặc biệt ở nhóm nguy cơ cao. Hiện chưa có vaccine hoặc thuốc điều trị đặc hiệu cho loại virus này; khiến việc phòng bệnh trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Tình hình dịch bệnh quốc tế
Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật Trung Quốc, HMPV cùng với cúm; RSV đã gia tăng trong mùa đông năm 2024. Dù vậy, số ca mắc viêm đường hô hấp tại Trung Quốc được đánh giá là nằm trong mức thông thường, thấp hơn cùng kỳ năm 2023. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chưa xác nhận tình hình dịch bệnh HMPV tại Trung Quốc là sự kiện y tế đặc biệt.
HMPV tại Việt Nam
Tại Việt Nam, Sở Y tế TP.HCM ghi nhận sự xuất hiện của HMPV trong các ca viêm đường hô hấp. Theo hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm, từ đầu năm 2024, số ca viêm đường hô hấp dao động từ 16.000-18.000 trường hợp mỗi tháng, tăng cao vào các tháng cuối năm. Trong đợt bùng phát viêm hô hấp trẻ em vào cuối năm 2023; HMPV được phát hiện chiếm tỷ lệ 15% trong các mẫu xét nghiệm.
Báo cáo từ chương trình nghiên cứu tác nhân viêm phổi cộng đồng (hợp tác với các đơn vị như Đại học Oxford và Viện Pasteur Nha Trang) cũng cho thấy HMPV chiếm 12,5% trong số 103 bệnh nhân viêm phổi cộng đồng nhập viện tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM. Tuy nhiên, các tác nhân phổ biến hơn bao gồm vi khuẩn H. influenzae, S. pneumoniae, và virus cúm A.
Biện pháp phòng chống tại Việt Nam
Trước nguy cơ lây lan của HMPV, Bộ Y tế Việt Nam đã chủ động phối hợp với WHO; các cơ quan y tế quốc tế để theo dõi sát sao tình hình. Đồng thời, các biện pháp phòng chống được triển khai đồng bộ, bao gồm:
- Giám sát dịch tễ nội địa: Theo dõi số ca viêm hô hấp cấp tính nặng nhập viện; giám sát tác nhân gây bệnh.
- Kiểm dịch y tế: Tăng cường hoạt động tại các sân bay; cảng biển nhằm phát hiện sớm nguy cơ lây lan dịch bệnh.
- Truyền thông: Cung cấp thông tin minh bạch, tránh gây hoang mang trong cộng đồng.
Tại TP.HCM, Sở Y tế đã chỉ đạo các đơn vị tiếp tục theo dõi sát diễn biến dịch bệnh; đồng thời khuyến cáo người dân không chủ quan. Các biện pháp như đeo khẩu trang, vệ sinh tay thường xuyên và hạn chế tiếp xúc với người bệnh được nhấn mạnh.
Nâng cao nhận thức cộng đồng
Dù HMPV chưa gây ra sự kiện y tế nghiêm trọng, việc giám sát; phòng ngừa vẫn cần được thực hiện chặt chẽ. Số ca viêm đường hô hấp gia tăng theo mùa là điều thường thấy; nhưng với đặc điểm dễ lây lan và nguy cơ gây bệnh nặng; virus này vẫn đặt ra thách thức đáng kể.
Trong bối cảnh chưa có vaccine phòng ngừa, nâng cao nhận thức của cộng đồng về dịch bệnh là yếu tố then chốt. Bộ Y tế cần tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế để cập nhật thông tin; tiến bộ khoa học, đồng thời cải thiện năng lực nghiên cứu trong nước. Việc khuyến khích người dân thực hiện các biện pháp phòng dịch cơ bản như vệ sinh cá nhân và tránh tụ tập đông người là cách hữu hiệu để ngăn ngừa sự lây lan của HMPV.
Kết luận
HMPV không phải là dịch bệnh bất thường nhưng tiềm ẩn nguy cơ đáng lưu ý đặc biệt đối với nhóm dân số dễ bị tổn thương. Việt Nam đã và đang thực hiện các biện pháp phòng chống phù hợp, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và duy trì sự ổn định trong bối cảnh dịch bệnh có xu hướng gia tăng vào mùa đông-xuân.
