Nga đã sử dụng một thứ vũ khí lợi hại với mục tiêu là đưa Kiev ngồi vào bàn đàm phán. Không chỉ tắt đèn ở các thành phố lớn như Lviv, Kiev, hay Odessa, mà không có điện cũng đồng nghĩa với tình trạng không có nước, không có hệ thống sưởi ấm đang diễn ra trên toàn lãnh thổ Ukraine.  

Về các lý do mà lực lượng Nga phá hủy mạng lưới điện của Ukraine, ngoài mục đích triệt tiêu bộ máy quân sự của Ukraine cũng như tăng sức ép lên các quốc gia EU trước cuộc khủng hoảng điện cũng như dòng người tị nạn đổ vào châu Âu, Nga còn có một lý do trọng yếu khác. 

Đó chính là phía Nga cần phải tạo ra một khu phi quân sự rộng lớn để ngăn chặn tên lửa và các cuộc tấn công khác của NATO nhằm vào các vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát. Việc phá hủy các nguồn cung cấp năng lượng của Ukraine có thể sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc giữ cho địa hình này được an toàn hơn.

Lính cứu hỏa Ukraine dập tắt đám cháy sau trận tập kích của Nga (ảnh chụp màn hình Reuters).

Theo các chuyên gia công nghệ, Nga đã tiến hành một cuộc chiến điện năng toàn diện ở Ukraine kết hợp với hệ thống phát hiện tiên tiến. 

Giáo sư khoa học chính trị John Helmer, từng là cố vấn cho các chính trị gia hàng đầu tại Mỹ cho biết, Cục Tình báo và các nguồn tin tình báo quân sự khác của Nga đã thu thập dữ liệu các cơ sở năng lượng của Ukraine qua mọi nguồn phát thải, bao gồm xung điện từ, nhiệt, sóng âm thanh, carbon dioxide, các chất thải khí khác, và đặc biệt là các hạt vật chất phát sinh từ khí thải động cơ diesel của các máy phát điện mini. 

Những máy phát điện tư nhân này đã được giới tinh hoa, nhà giàu ở Kiev sử dụng trong trường hợp khẩn cấp, khi hệ thống mạng lưới điện quốc gia bị gián đoạn hoặc bị phá hủy. 

Người Nga đã có các công nghệ tiên tiến phát hiện, đo lường và phân biệt mục tiêu khi sử dụng các ứng dụng phi quân sự này. 

Khi mạng lưới điện ngừng hoạt động bởi các cuộc tấn công phá hủy của Nga, các văn phòng chính phủ của Ukraine, bao gồm các sở chỉ huy quân sự, hoặc giới thượng lưu tại thủ đô Kiev sẽ sử dụng các máy phát điện cá nhân chạy bằng nguồn nhiên liệu diesel. 

Lúc này, các thông tin phân tích tình báo của Cục tình báo Nga sẽ cung cấp cho quân đội các dấu hiệu phát xạ nhiệt. Các kỹ sư công nghệ sẽ chuyển đổi dữ liệu phát xạ thành tọa độ vị trí, lập trình cho máy bay không người lái và tên lửa tấn công và tiêu diệt. 

Kể từ chiến dịch điện năng bắt đầu vào ngày 10/10, thực tế là lực lượng Nga dường như hành động theo chu kỳ khoảng hai lần một tuần. Lưu ý là các cuộc tấn công vào hệ thống điện năng đều có tác động tích lũy, khi mỗi cuộc tấn công tiếp theo đều dẫn đến hậu quả ngày càng nghiêm trọng hơn đối với hệ thống năng lượng của Ukraine. 

Hệ quả tai hại

Một cư dân thành phố Odessa hôm 17/11 cho biết:  “Trong 24 giờ qua không ánh sáng, không nước, không điện… bạn không thể nấu ăn, không thể đi vệ sinh vì không có nước để xả… Đây là thành phố Odessa. Có những ngôi nhà quan chức trong khu vực lại sáng đèn. Đối với chúng tôi, điều đó không công bằng. Tại sao lại như vậy?… Làm ơn hãy giải quyết chuyện này…”

BBC hôm 18/11 đã đăng bài viết có tiêu đề như sau: “Hãy rời đi nếu bạn có thể để tiết kiệm năng lượng – ông chủ ngành điện Ukraine nói”. Người đứng đầu công ty năng lượng tư nhân lớn nhất Ukraine nói rằng, người dân Ukraine nên cân nhắc việc rời khỏi đất nước để giảm nhu cầu đối với mạng lưới điện của đất nước.

Giám đốc điều hành DTEK Maxim Timchenko nói với BBC: “Nếu họ có thể tìm được một nơi thay thế để ở thêm ba hoặc bốn tháng nữa, điều đó sẽ rất hữu ích cho hệ thống (lưới điện). Các cuộc tấn công của Nga đã làm hư hại gần một nửa hệ thống năng lượng của Ukraine. Hàng triệu người không có điện khi nhiệt độ giảm xuống trong mùa đông”.

Hệ quả của việc mất điện trên diện rộng tại Ukraine đã bắt đầu gặm nhấm đất nước này. Oleksandr Kharchenko, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Công nghiệp Năng lượng Ukraine hôm 18/11 cho biết: 

“Điều kiện vô cùng khó khăn. Sau cuộc tấn công hôm thứ Hai, hệ thống (lưới điện) thực sự bị hư hỏng nặng và chúng tôi vẫn chưa có thời gian để khôi phục nó về mức mà chúng tôi có thể sống sót sau cuộc tấn công tiếp theo. Ý tôi là tình huống có thể không kiểm soát được ở ít nhất một số khu vực nhất định khỏi hệ thống lưới điện, mà chúng tôi gọi là mất điện, sau đó sẽ mất khá nhiều thời gian để khôi phục nguồn điện và cung cấp điện”.

Hiện giờ tại Ukraine trời đang có tuyết. Và người Nga đã quyết định sử dụng chiến thuật tương tự như người Mỹ đã sử dụng ở Serbia: phóng tên lửa vào cơ sở hạ tầng năng lượng. 

Đồng tiền hryvnia của Ukraine đã giảm giá 25% so với đồng đô la ngay từ hồi tháng 7 và hiện giờ còn được cho là có khả năng mất giá hơn nữa. Thủ đô Kiev đã quay trở lại nền kinh tế tiền mặt, bởi các máy rút tiền bằng thẻ ngân hàng không hoạt động do không có điện. 

Ngoài ra, tất các mặt hàng nhập khẩu đã tăng giá ít nhiều. Nhiều thứ tăng giá tới 100% và thực tế này không chỉ xảy ra ở Ukraine thuộc Đông Âu mà cũng diễn ra tương tự ở Tây và Bắc Âu. Buồn thay, những gì châu Âu từng mua được các sản phẩm giá rẻ từ Nga thì giờ không thể mua được vì bị ràng buộc bởi ‘các lệnh trừng phạt’ Nga của chính họ.

Chỉ có điều, các chính trị gia tại Brussel và Washington dường như vẫn thích chơi trò chơi ú tim với dân chúng.

Nga cần thiết lập hàng rào chiến tranh điện tử

Moscow vẫn đang thực hiện để hoàn thành mục tiêu phi quân sự hóa và phi phát xít hóa ở Kiev và thành phố Lviv. Quá trình khử điện cũng đang được thực hiện để đạt được những mục tiêu này ở phía đông sông Dnepr và dọc theo bờ biển đến thành phố cảng Odessa. 

Tuy nhiên giới quan sát nhìn nhận rằng, Nga cần phải có một hàng rào chiến tranh điện tử dọc theo bờ tây của sông Dnieper. Hàng rào này phải đủ sâu để bảo vệ khu vực phía đông Donbass tránh được hỏa lực tấn công bằng pháo, tên lửa và bộ binh tầm xa tại bốn khu vực mới sáp nhập của Nga.

Lý do là Ukraine đã yêu cầu Mỹ và NATO cung cấp vũ khí tên lửa và pháo vận hành có tầm bắn lên tới 300 km.

Điều này có nghĩa là phía Nga cần phải có một khu vực vùng đệm 300 km, hay chính xác hơn là một khu vực phi quân sự hóa sâu hơn 300 km. Vì vậy nhiều khả năng Nga sẽ tiến hành thêm các cuộc oanh kích nữa, bằng cách tiếp tục các cuộc phá hủy mạng lưới điện của Ukraine. 

Việc phá hủy lưới điện cũng có thể là một phương án dự phòng cuối cùng của Nga nhằm đưa ra các điều khoản liên quan đến Tây Ukraine. Trước đó, theo dự đoán, Nga có khả năng sẽ mở chiến dịch tới thành phố cảng Odessa để kiểm soát Biển Đen với mục đích biến Ukraine trở thành một quốc gia về cơ bản bị cô lập, không có đường thoát ra biển. 

Nhưng nếu Nga làm cho các thành phố ở phía Tây Ukraine trở nên tê liệt, thì điều đó cũng đồng nghĩa lực lượng Nga đã phá hủy những gì còn sót lại của nền kinh tế Ukraine, trong đó có thủ đô Kiev và thành phố giáp biên giới Ba Lan là Lviv.

Có thể bạn quan tâm: