Hôm 24/11, tờ pravda của Ukraine đưa tin rằng, Bộ trưởng Năng lượng Ukraine Herman Galushchenko, trong cuộc điện đàm với Ủy viên Năng lượng Châu Âu Kadri Simson và Bộ Năng lượng Mỹ, đã yêu cầu các đồng minh cung cấp máy biến áp và máy phát điện để khôi phục hệ thống năng lượng của nước này. 

Trước đó một ngày, Ukraine đã  xảy ra tình trạng mất điện quy mô lớn trên toàn quốc do các cuộc tấn công nhằm vào hệ thống lưới điện nước này. Các thành phố lớn không có điện, nhiều nhà máy nhiệt điện, nhà máy thủy điện và tất cả các nhà máy điện hạt nhân nằm  dưới quyền kiểm soát của chính phủ Ukraine như Khmelnitsky, Nam Ukraine và Rivne – cũng bị ngừng hoạt động.

Cuộc tấn công của Nga hôm 23/11 được cho là đòn quyết định đóng cửa các nhà máy điện của Ukraine, khi đánh thẳng trực tiếp vào các trạm biến áp có điện áp cao nhất là 750 kilovolt, chịu trách nhiệm truyền tải điện năng giữa các vùng của đất nước. Do đó, hệ thống năng lượng thống nhất của Ukraine đã không còn tồn tại. 

Trước đó, hôm 19/11, ông Dmytro Sakharuk, Giám đốc điều hành công ty năng lượng tư nhân lớn nhất của Ukraine là DTEK đã phô trương tuyên bố rằng, “các trạm biến áp này không bị vô hiệu hóa”, rằng “các cuộc tấn công của Nga đã không đạt được mục tiêu”, rằng “Mất điện không phải là điều tồi tệ nhất có thể xảy ra”, theo finance.yahoo.

Nhưng vị giám đốc DTEK đã quên mất rằng, các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga trước đó là một kế hoạch thăm dò, khi đã vô hiệu hóa các trạm biến áp 110 kV và 330 kV của Ukraine.  

Mục tiêu của các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga hôm 23/11 là các trạm biến áp Ukraine có điện áp 750 kV. Lưu ý là chỉ có chưa đầy 10 trạm biến áp có điện áp 750 kV như thế trên toàn lãnh thổ Ukraine.

Chuyên gia về năng lượng hạt nhân Alexei Anpilogov cho biết:  “Sự cố xảy ra ở mỗi trạm biến áp này trong số chúng, thực sự là một tổn thất của một số khu vực cùng một lúc, bởi vì chính những trạm biến áp này chịu trách nhiệm truyền tải điện giữa các khu vực”. 

Thực tế, hệ thống năng lượng kết nối thống nhất của Ukraine đã bị cắt rời, nói một cách nôm na là khu vực này không thể truyền tải điện tới khu vực kia. Chỉ cần thêm một đòn tấn công nữa, tổn thất đối với hệ thống năng lượng của Ukraine sẽ không thể phục hồi, bởi mỗi trạm biến áp bị phá hủy đơn giản là không có thiết bị để thay thế.

Vấn đề lớn nhất là các máy biến áp này nặng xấp xỉ 200 tấn, và chứa đầy dầu. Chỉ cần mồi lửa tấn công, việc dập tắt và cứu vớt chúng là không hề dễ dàng. 

Hiện giờ Ukraine đang yêu cầu khẩn cấp các thiết bị biến áp từ phương Tây. Nhưng có điều, họ dường như không tính đến các loại điện áp của máy biến áp là khác nhau. 

Chỉ có các nước vệ tinh của Liên Xô trước kia mới có máy biến áp 750 kV và 330 kV, trong khi ở các quốc gia Tây và Trung Âu sử dụng điện áp 400 kV và 220 kV. 

Vì vậy giới quan sát nhận định rằng, Mỹ và EU đã bất lực không thể giúp Ukraine, và Tổng thống Zelensky chỉ có thể giải quyết cuộc khủng hoảng điện của nước này thông qua con đường đàm phán với Nga.

Có thể bạn quan tâm: