Ngày 2-6, truyền thông Nga gồm đài RT và hãng thông tấn TASS đã công bố một tài liệu được cho là bản đề xuất hòa bình chính thức mà Moscow gửi tới phái đoàn Ukraine trong cuộc đàm phán tổ chức tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Bản đề xuất này bao gồm ba nội dung trọng yếu và hai lựa chọn chiến lược mà Ukraine cần cân nhắc để tiến tới lệnh ngừng bắn và khép lại cuộc chiến kéo dài hơn hai năm.

Ba nội dung then chốt trong đề xuất hòa bình của Nga

Theo nội dung được công bố, Nga đưa ra ba trụ cột chính làm nền tảng cho thỏa thuận hòa bình:

Công nhận chủ quyền của Nga đối với các vùng lãnh thổ đã sáp nhập

Nga yêu cầu Ukraine rút toàn bộ binh lực khỏi các khu vực đã gia nhập Liên bang Nga, bao gồm bán đảo Crimea (sáp nhập năm 2014), và các vùng Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporizhia (đã tổ chức trưng cầu dân ý vào cuối năm 2022). Đồng thời, Moscow kêu gọi cộng đồng quốc tế chính thức công nhận chủ quyền Nga tại các khu vực này như một điều kiện tiên quyết cho hòa bình.

Tái khẳng định quy chế trung lập và phi hạt nhân hóa

Ukraine sẽ phải xác lập lại vị thế trung lập về quân sự, không tham gia bất kỳ liên minh quân sự nào và cam kết phi hạt nhân hóa hoàn toàn. Điều này bao gồm việc từ chối sở hữu, vận chuyển hoặc cho phép triển khai vũ khí hạt nhân dưới mọi hình thức trên lãnh thổ.

Ngoài ra, Ukraine cần rút khỏi các hiệp ước quốc tế không phù hợp với nguyên tắc trung lập, đồng thời ngăn chặn mọi hoạt động quân sự của bên thứ ba trên lãnh thổ của mình.

Hạn chế quân lực và bảo vệ quyền lợi cộng đồng nói tiếng Nga

Đề xuất nêu rõ việc giới hạn quy mô lực lượng vũ trang Ukraine, dù không chỉ rõ số lượng cụ thể. Các nhóm vũ trang mang tư tưởng cực đoan sẽ bị giải tán. Đặc biệt, Moscow yêu cầu Kiev công nhận tiếng Nga là một trong những ngôn ngữ chính thức, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của cộng đồng người Nga và những người nói tiếng Nga tại Ukraine.

Ngoài ra, Ukraine sẽ phải gỡ bỏ các lệnh trừng phạt đang áp dụng với Nga và cả hai bên sẽ từ bỏ mọi yêu sách đòi bồi thường chiến tranh trong tương lai.

Hai lựa chọn chiến lược cho Ukraine

Trong nỗ lực thúc đẩy lệnh ngừng bắn, bản đề xuất của Nga đưa ra hai phương án để Ukraine lựa chọn.

Phương án 1: Rút quân và thiết lập vùng đệm an toàn

Phương án đầu tiên yêu cầu Ukraine rút quân hoàn toàn khỏi các vùng lãnh thổ đã sáp nhập vào Nga, đồng thời thiết lập một khoảng cách an toàn giữa quân đội Ukraine và biên giới Nga. Toàn bộ quá trình này phải hoàn tất trong vòng 30 ngày kể từ ngày thỏa thuận có hiệu lực.

Phương án 2: Gói hòa bình tổng thể với lệnh ngừng bắn toàn diện

Phương án thứ hai mang tính toàn diện hơn. Ukraine sẽ phải:

  • Ngừng toàn bộ hoạt động quân sự, trừ hoạt động rút quân;
  • Dừng huy động lực lượng và tiếp nhận viện trợ quân sự từ các nước phương Tây;
  • Ngưng nhận vũ khí và chia sẻ thông tin tình báo từ bên ngoài;
  • Giải phóng tù nhân chiến tranh và thành lập trung tâm giám sát song phương;
  • Bãi bỏ tình trạng thiết quân luật và ấn định lịch bầu cử tổng thống và quốc hội trong vòng 30 ngày.

Điều kiện cho hiệp ước hòa bình cuối cùng

Theo văn bản đề xuất, hiệp ước hòa bình chính thức chỉ được ký kết sau khi Ukraine tổ chức bầu cử, và thỏa thuận này cần được Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thông qua dưới dạng một nghị quyết ràng buộc pháp lý nhằm bảo đảm tính bền vững của cam kết hòa bình.

Nga đưa ra cử chỉ nhân đạo trong khi chờ thỏa thuận

Ngoài các điều kiện mang tính chiến lược và pháp lý, phía Nga cũng đề xuất một lệnh ngừng bắn nhân đạo tạm thời kéo dài từ 2 đến 3 ngày tại một số khu vực tiền tuyến. Theo ông Vladimir Medinsky – Trợ lý Tổng thống Nga và trưởng đoàn đàm phán – mục tiêu của sáng kiến này là tạo điều kiện thu gom thi thể binh sĩ đã tử trận, thể hiện thiện chí nhân đạo trong bối cảnh giao tranh vẫn chưa chấm dứt.

Theo: RT