Tri thức dân gian về sâm Ngọc Linh tại Kon Tum chính thức được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị loài sâm quý hiếm đặc hữu của Việt Nam.

Sâm Ngọc Linh – báu vật đại ngàn của Kon Tum

Ngày 5/6, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ký Quyết định số 1656/QĐ-BVHTTDL, đưa tri thức dân gian về sâm Ngọc Linh ở hai huyện Tu Mơ Rông và Đăk Glei (tỉnh Kon Tum) vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Đây là minh chứng rõ ràng cho giá trị văn hóa và y học đặc biệt của loài sâm Ngọc Linh – loại dược liệu quý hiếm bậc nhất Việt Nam, vốn được đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt là người Xê Đăng, nâng niu và lưu giữ như một phần linh hồn của núi rừng Trường Sơn.

Kho tàng tri thức dân gian quý báu của người Xê Đăng

Tri thức dân gian về sâm Ngọc Linh là hệ thống kiến thức tổng thể được lưu truyền qua nhiều thế hệ trong cộng đồng người bản địa. Hệ tri thức này bao gồm:

  • Kỹ năng nhận biết cây sâm và các yếu tố thổ nhưỡng, độ cao, khí hậu phù hợp để trồng sâm.
  • Kỹ thuật nhân giống, chăm sóc và thu hoạch sâm một cách bền vững, an toàn sinh học.
  • Phương pháp sử dụng sâm trong y học cổ truyền để bồi bổ sức khỏe, tăng cường sinh lực, chữa các chứng bệnh mãn tính.
  • Phong tục, nghi lễ tâm linh gắn liền với rừng, núi và cây sâm – phản ánh sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên trong văn hóa bản địa.

Chính những tri thức này đã góp phần tạo nên bản sắc độc đáo của cộng đồng người Xê Đăng và làm nên giá trị văn hóa phi vật thể mang đậm tính nhân văn.

Giá trị kinh tế và vai trò trong phát triển bền vững

Với diện tích hơn 3.000 ha sâm Ngọc Linh, hai huyện Tu Mơ Rông và Đăk Glei hiện là vùng trồng sâm trọng điểm của cả nước. Giá thị trường của sâm dao động từ 120 đến 260 triệu đồng/kg, cây giống có thể đạt mức 300.000 đồng/cây – mang lại nguồn thu nhập ổn định, góp phần xóa đói giảm nghèo cho hàng ngàn hộ dân vùng cao.

Không chỉ có giá trị y học, cây sâm còn là đòn bẩy phát triển kinh tế, giúp địa phương hướng tới mục tiêu xây dựng thương hiệu quốc gia “Sâm Ngọc Linh Việt Nam” vươn tầm thế giới.

Vị thế mới cho sâm Ngọc Linh trên bản đồ di sản Việt Nam

Việc được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia là bước ngoặt quan trọng trong chiến lược bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống gắn với sâm Ngọc Linh.

Đồng thời, đây cũng là căn cứ quan trọng để tỉnh Kon Tum kêu gọi đầu tư, ưu tiên nguồn lực và xây dựng chính sách hỗ trợ người dân trong công tác bảo tồn tri thức dân gian, phát triển vùng dược liệu quý theo hướng bền vững, hiện đại, và có hàm lượng văn hóa cao.

Theo: Báo Gia Lai