Dị tật khe hở môi vòm ảnh hưởng 1/500 trẻ sơ sinh tại Việt Nam. Can thiệp kịp thời giúp trẻ phát triển bình thường, cải thiện thẩm mỹ và chất lượng sống.

Tỷ lệ dị tật khe hở môi vòm tăng tại Việt Nam

Theo thống kê từ Bộ Y tế năm 2024, cứ 500 trẻ sơ sinh tại Việt Nam thì có một trẻ mắc dị tật khe hở môi vòm, cao hơn so với tỷ lệ 1/700 trẻ trên thế giới trước đây. Với khoảng 1,5 triệu trẻ chào đời mỗi năm, ước tính khoảng 3.000 trẻ chịu ảnh hưởng từ dị tật này. TS.BS.CK2 Nguyễn Văn Đẩu, nguyên Trưởng khoa Răng Hàm Mặt, Bệnh viện Nhi đồng 1, cho biết con số này đang có xu hướng tăng, đòi hỏi sự chú ý đặc biệt từ cộng đồng và hệ thống y tế.

Nguyên nhân gây dị tật bẩm sinh

Khe hở môi vòm hình thành từ giai đoạn thai kỳ, thường do yếu tố di truyền, môi trường hoặc sự kết hợp của cả hai. Các yếu tố môi trường bao gồm việc người mẹ mắc các bệnh như rubella, cúm, quai bị, HIV, tiểu đường, viêm khớp hoặc vảy nến trong ba tháng đầu thai kỳ. Ngoài ra, nguy cơ tăng cao nếu mẹ tiếp xúc với thuốc lá, rượu, khí thải, thuốc trừ sâu, dioxin, tia xạ hoặc thiếu hụt dinh dưỡng như acid folic, vitamin, kẽm. Sử dụng một số loại thuốc như kháng sinh, giảm đau, chống động kinh hoặc thuốc trị mụn cũng có thể góp phần gây dị tật.

Tác động của dị tật đến trẻ

Trẻ mắc khe hở môi vòm gặp nhiều khó khăn ngay từ khi sinh ra, bao gồm khó bú, sặc sữa, rối loạn tiêu hóa, suy dinh dưỡng và dễ mắc các bệnh về hô hấp, viêm tai. Dị tật này còn ảnh hưởng đến khả năng nghe, nói, gây chậm nói, ngọng, và cản trở sự phát triển thể chất, trí tuệ. Về mặt tâm lý, trẻ có thể tự ti, khó hòa nhập do ngoại hình và giọng nói không hoàn chỉnh, ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống.

Giải pháp can thiệp và điều trị hiệu quả

Theo BS.CK1 Hồ Vân Phụng, Phó trưởng khoa Răng Hàm Mặt, Bệnh viện Nhi đồng 1, trẻ mắc khe hở môi vòm có thể phục hồi hoàn toàn nếu được can thiệp đúng thời điểm. Hiện nay, trẻ được điều trị toàn diện, không chỉ phẫu thuật mà còn kết hợp chăm sóc dinh dưỡng, chỉnh nha, trị liệu ngữ âm, phục hồi chức năng nghe – nói và cải thiện thẩm mỹ. Nhờ các chương trình từ thiện, hàng chục nghìn trẻ đã được phẫu thuật miễn phí, giúp các em trở lại cuộc sống bình thường và tự tin hơn.

Tầm quan trọng của phát hiện sớm

Dị tật khe hở môi vòm có thể được phát hiện trong thai kỳ thông qua siêu âm. Việc chẩn đoán sớm giúp gia đình chuẩn bị kế hoạch điều trị và tránh những quyết định thiếu thông tin, như hủy thai kỳ do lo ngại hoặc thiếu hiểu biết. Sự hỗ trợ từ các tổ chức y tế và xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức và cung cấp giải pháp cho các gia đình có trẻ mắc dị tật.

Theo: VnExpress