Na Uy hợp tác với Việt Nam thử nghiệm hệ thống đặt cọc hoàn trả chai nhựa, giúp tăng tỷ lệ thu gom, giảm rác thải và ô nhiễm môi trường.

Hệ thống đặt cọc hoàn trả: Giải pháp bền vững từ Na Uy

Hệ thống đặt cọc hoàn trả (Deposit-Return System – DRS) là mô hình khuyến khích người tiêu dùng trả lại vỏ chai nhựa, lon nhôm sau khi sử dụng bằng cách trả một khoản cọc nhỏ khi mua và nhận lại tiền khi trả vỏ. Tại Na Uy, mô hình này là công cụ quan trọng trong chính sách Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR), đạt tỷ lệ thu gom và tái chế bao bì lên tới 92,3%. Chia sẻ tại Diễn đàn Tiêu dùng bền vững 2025 ngày 2/7, Đại sứ Na Uy tại Việt Nam, bà Hilde Solbakken, nhấn mạnh tiềm năng áp dụng mô hình này tại Việt Nam, với sự hỗ trợ từ công nghệ và chuyên gia Na Uy.

Lợi ích môi trường và kinh tế – xã hội tại Việt Nam

Theo báo cáo từ Eunomia Environmental Research & Consulting, nếu áp dụng DRS với mức cọc 1.000-2.000 đồng mỗi bao bì, Việt Nam có thể đạt tỷ lệ thu gom 80-90%. Hệ thống này giúp thu gom thêm 21.000-77.000 tấn bao bì đồ uống mỗi năm, giảm lượng rác chôn lấp, đốt và xả thải bừa bãi. Ngoài ra, DRS có thể cắt giảm 265.000 tấn CO2 tương đương hàng năm, góp phần giảm ô nhiễm nhựa đại dương. Về kinh tế, mô hình này có thể tạo ra 6.400 việc làm trong các khâu thu gom, phân loại và quản lý, đồng thời tiết kiệm khoảng 1.400 tỷ đồng mỗi năm nhờ giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Việt Nam: Tiềm năng tiên phong tại Đông Nam Á

Hiện tại, Đông Nam Á chưa có quốc gia nào triển khai DRS, ngoại trừ Singapore dự kiến thử nghiệm vào năm 2026. Nếu Việt Nam sớm áp dụng hệ thống này, đây sẽ là hình mẫu cho khu vực. Na Uy cam kết hỗ trợ Việt Nam thông qua hợp tác với các tổ chức quốc tế như UNDP và chia sẻ kinh nghiệm từ chính sách EPR được triển khai từ những năm 1990. Tuy nhiên, bà Solbakken cũng nhấn mạnh Việt Nam có thể chia sẻ bài học về tính tiết kiệm, khi người Việt thường tái sử dụng và sửa chữa đồ dùng, một điểm mà Na Uy cần học hỏi để giảm tiêu dùng quá mức.

Theo: VnExpress