Tổng thống Donald Trump lần đầu tiên sa thải một Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed), động thái được xem như phép thử pháp lý với Tòa án Tối cao và bước đệm để ông nhắm vào Chủ tịch Jerome Powell.

Quyết định chưa từng có

Ngày 25/8, ông Trump tuyên bố cách chức Thống đốc Lisa Cook, viện dẫn kiến nghị khởi tố bà vì cáo buộc “gian lận thế chấp” do Giám đốc FHFA Bill Pulte gửi Bộ Tư pháp. Quyết định có hiệu lực ngay, đánh dấu lần đầu một tổng thống Mỹ trực tiếp sa thải thống đốc Fed.

Bà Cook bác bỏ cáo buộc, khẳng định tổng thống không có thẩm quyền cách chức và tuyên bố sẽ khởi kiện, mở ra khả năng tranh tụng tại Tòa án Tối cao.

Phép thử với Tòa án Tối cao

Giới quan sát nhận định ông Trump muốn thăm dò quan điểm của Tòa án Tối cao sau khi cơ quan này hồi tháng 5 mở đường cho tổng thống sa thải lãnh đạo cơ quan độc lập nếu có “lý do chính đáng”. Tuy nhiên, Fed được coi là thực thể đặc thù, nên quy định này chưa từng áp dụng.

Các chuyên gia luật như Robert Post (Đại học Yale) và Jennifer Nou (Đại học Chicago) cho rằng vụ việc đặt ra câu hỏi: thế nào mới được coi là “lý do chính đáng” và quy trình nào đủ hợp pháp để bãi nhiệm một thống đốc Fed.

Căng thẳng Trump – Fed

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng ngày 25/8. (Ảnh: VnExpress)

Mâu thuẫn giữa Nhà Trắng và Fed leo thang khi ông Trump nhiều lần thúc ép giảm lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng, nhưng không được đáp ứng. Ông thậm chí dọa sa thải Chủ tịch Fed Jerome Powell.

Việc loại bỏ bà Cook – một trong ba thống đốc được bổ nhiệm dưới thời ông Joe Biden – có thể giúp ông Trump bổ sung đồng minh vào hội đồng 7 thành viên. Nếu giành đa số, ông sẽ dễ dàng thúc đẩy chính sách hạ lãi suất.

Kịch bản phía trước

Một số chuyên gia cho rằng đây chỉ là “đòn thử” nhằm gửi thông điệp tới ông Powell. Nếu tòa án không can thiệp, ông Trump sẽ có cơ hội định hình lại Fed theo hướng có lợi cho chính sách kinh tế của mình.

Dù vậy, bà Cook khẳng định sẽ không từ chức:

“Tổng thống Trump tìm cách sa thải tôi vì lý do không có cơ sở. Tôi sẽ tiếp tục nhiệm vụ hỗ trợ nền kinh tế Mỹ như từ năm 2022.”

Theo: VnExpress