Lượng mưa vượt xa năng lực thiết kế của hệ thống thoát nước, cộng thêm hạ tầng chưa đồng bộ, nhiều khu vực đô thị hóa nhanh nhưng thiếu hồ điều hòa và trạm bơm khiến ngập úng diễn ra nghiêm trọng, tới đêm 26/8 vẫn chưa rút hết.

Mưa lớn vượt ngưỡng thiết kế hệ thống thoát nước

Từ đêm 25 đến sáng 26/8, Hà Nội hứng mưa to kéo dài. Đến 7h sáng 26/8, Công ty Thoát nước Hà Nội ghi nhận hơn 80 điểm ngập, nhiều nơi ngập sâu đến một mét. Đến tối cùng ngày, thành phố vẫn còn 26 điểm ngập, chủ yếu tại các tuyến đường lớn như Võ Chí Công, Lạc Long Quân, Dương Đình Nghệ, Phan Văn Trường, Trần Bình, Phạm Hùng, Huỳnh Thúc Kháng…

Thống kê cho thấy, trong 24 giờ từ trưa 25 đến trưa 26/8, nhiều khu vực ghi nhận lượng mưa 200-300 mm, thậm chí vượt 300 mm. Cá biệt, phường Hai Bà Trưng đo được 460 mm – mức kỷ lục khiến hệ thống thoát nước hoàn toàn quá tải.

Tác động từ nhiều hình thái thời tiết

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, mưa lớn ở Hà Nội là do tác động đồng thời của hoàn lưu bão Kajiki, dải hội tụ nhiệt đới và lưỡi áp cao cận nhiệt đới với đới gió đông ẩm hoạt động mạnh. Sự kết hợp này đã gây mưa lớn trên diện rộng ở đồng bằng Bắc Bộ, trong đó Thủ đô chịu ảnh hưởng trực tiếp.

Đường Võ Chí Công chiều 26/8 vẫn ngập sâu, nhiều ôtô chết máy, phải đi nép vào bên lề đường. Hiện lực lượng chức năng hạn chế phương tiện qua khu vực này. (Ảnh: VnExpress)

Hệ thống thoát nước yếu kém, xuống cấp

Hà Nội hiện mới chỉ có bốn quận nội đô cũ (Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng) được đầu tư hệ thống thoát nước tương đối hoàn chỉnh, song cũng chỉ chịu được lượng mưa 310 mm trong 2 ngày. Với lượng mưa gấp đôi như vừa qua, hệ thống nhanh chóng quá tải.

Nhiều tuyến cống xây dựng từ những năm 1950 đã xuống cấp, nền đường thay đổi do đô thị hóa gây trũng cục bộ, dẫn đến úng ngập trên các tuyến phố như Tông Đản, Đinh Tiên Hoàng, Phùng Hưng, Hàng Bài, Phan Bội Châu… Thêm vào đó, tình trạng xả thải dầu mỡ của các hộ kinh doanh tại khu phố cổ gây tắc nghẽn, song thành phố chưa có quy định buộc lắp thiết bị tách dầu mỡ.

Lưu vực đô thị hóa nhanh nhưng thiếu hạ tầng đồng bộ

Sông Nhuệ: Các quận Cầu Giấy, Thanh Xuân, Hoàng Mai, Nam – Bắc Từ Liêm, Hà Đông… phát triển nhanh nhưng thiếu hồ điều hòa, trạm bơm chưa đạt công suất, nước mưa chủ yếu tự chảy và phụ thuộc vào mực nước sông.

Long Biên: Dù đã có quy hoạch, song các trạm bơm cưỡng bức chưa được xây dựng, nước vẫn phải thoát tự nhiên ra hệ thống sông Cầu Bây – Bắc Hưng Hải.

Khu vực phía tây, tây nam: Mỹ Đình, Nhân Chính, Cầu Giấy, Mễ Trì được xây dựng trên nền đất nông nghiệp, cốt nền thấp, bê tông hóa mạnh khiến khả năng thấm tự nhiên giảm, thiếu trạm bơm và hồ điều hòa nên thường xuyên ngập nặng.

Nguyên nhân phụ: mặt nước giảm, rác thải gây tắc nghẽn

Ngoài mưa lớn và hạ tầng yếu, diện tích mặt nước, cây xanh tại Hà Nội giảm đáng kể so với 10-20 năm trước. Ý thức người dân chưa cao, vẫn còn tình trạng vứt rác xuống cống, bịt miệng cống chống mùi hôi, khiến dòng chảy bị cản trở, ngập úng thêm nghiêm trọng.

Theo: VnEpress