Bỏ vị trí chuyên gia tại Mỹ, TS Võ Sỹ Nam trở về Việt Nam, tạo ra VinGenChip và dự án giải mã gen mang ý nghĩa lớn cho cộng đồng.

Quyết định trở về từ Đại học Chicago

Năm 2019, TS Võ Sỹ Nam từ bỏ vị trí chuyên gia tin sinh học cao cấp tại Đại học Chicago (Mỹ) để về nước, gia nhập Viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn (Vingroup). Lý do ông chọn trở về: công việc đúng chuyên môn, mức lương phù hợp và khát vọng đóng góp cho người Việt.

Mặc dù nhiều đồng nghiệp và bạn bè khuyên ở lại, ông vẫn quyết định trở về vì muốn sống một cuộc đời khoa học có ý nghĩa gắn liền với Tổ quốc.

Khó khăn trong môi trường nghiên cứu tại Việt Nam

Những ngày đầu, TS Võ Sỹ Nam đối mặt với nhiều thách thức: nhân lực hạn chế, thiếu hạ tầng nghiên cứu, ít nguồn tài trợ và không nhiều nhà khoa học đặt nghiên cứu lên ưu tiên cao nhất. Đại dịch Covid-19 càng khiến mọi việc đình trệ trong 2 năm. Tuy nhiên, ông kiên định với lựa chọn của mình.

Thành tựu nổi bật: Dự án 1.000 hệ gen người Việt

TS Võ Sỹ Nam là người phụ trách chuyên môn chính của dự án Giải mã 1.000 hệ gen người Việt – dự án quy mô lớn đầu tiên trong lĩnh vực này tại Việt Nam.

Từ kết quả nghiên cứu, nhiều bệnh viện đã ứng dụng dữ liệu gen để dự đoán nguy cơ bệnh, phản ứng thuốc và thay đổi phác đồ điều trị. Dự án thiện nguyện “Thuốc đúng cho em” và “Thuốc đúng cho mọi người” cũng ra đời, giúp hàng nghìn bệnh nhân tiếp cận phác đồ phù hợp.

VinGenChip – dấu mốc công nghệ gen Việt

Ông là tác giả chính của VinGenChip – con chip sinh học đầu tiên cho người Việt. VinGenChip có khả năng xác định kiểu gen toàn diện, đa mục tiêu với chi phí tối ưu, đặc biệt đọc được biến thể gen đặc trưng của người Việt mà chip thương mại nước ngoài không có.

Sản phẩm được ứng dụng trong Ngân hàng gen liệt sĩ để định danh 500.000 trường hợp còn thiếu thông tin. VinGenChip cũng là sản phẩm duy nhất giành cú đúp tại Giải thưởng Sao Khuê 2025.

Ứng dụng rộng mở cho y tế và giáo dục

Ngoài y tế, VinGenChip có thể sàng lọc nguy cơ bệnh, đáp ứng thuốc, đồng thời ứng dụng trong khám phá thiên hướng cá nhân và tiềm năng thể chất. Từ dữ liệu gen, trẻ em có thể được định hướng tập luyện thể thao, học tập phù hợp nhất.

Hướng đi tương lai

TS Võ Sỹ Nam mong muốn đầu tư vào nghiên cứu nền tảng, tham gia đào tạo thế hệ trẻ, tổ chức hội thảo khoa học và thúc đẩy môi trường nghiên cứu tại Việt Nam. Ông cho rằng khoa học cần được đầu tư dài hạn như hạ tầng quốc gia, nếu không sẽ mãi phải phụ thuộc vào nghiên cứu nước ngoài.

Cuộc sống hiện tại

Ngoài sự nghiệp, ông có thêm động lực mới từ gia đình nhỏ của mình. Vợ ông – một nghệ sĩ piano – cũng từ Đức trở về để cống hiến cho nghệ thuật tại quê hương. Cả hai cùng chung khát vọng: sống một cuộc đời ý nghĩa, đem lại giá trị cho cộng đồng.

Theo: Dân trí