Bộ Quốc phòng Nga hôm 24/1 đã thông báo vận tải cơ Il-76 chở 65 tù binh Ukraine và 9 người khác rơi tại tỉnh Belgorod, toàn bộ đều thiệt mạng.

Video đăng trên mạng xã hội cho thấy một vận tải cơ hạng nặng Il-76 bổ nhào với tốc độ cao, bốc cháy và làm rơi nhiều bộ phận, trước khi lao xuống đất và phát nổ dữ dội.

Theo ấn phẩm life, một thảm kịch lớn hơn đã tránh được nhờ hành động của phi công, người đã đưa chiếc Il-76 đang bốc cháy trên không ra khỏi những ngôi nhà của làng Yablonovo và lao xuống một cánh đồng – những người quan sát trên mặt đất đã chứng kiến cũng cho biết ​​chiếc máy bay bắt đầu rơi thẳng vào các ngôi nhà, nhưng sau đó chuyển hướng xuống cánh đồng.

Lúc này, một chiếc máy bay khác của Nga chở 80 tù binh Ukraine đang bám theo chiếc Il-76 và chiếc máy bay này phải quay vòng khẩn cấp trở về sân bay để cứu sống họ.

Việc các mảnh vỡ của máy bay nằm rải rác trên vài km gián tiếp cho thấy chiếc Il-76 đã bị bắn rơi. Ngoài ra, các nhân chứng còn công bố những bức ảnh chụp hiện trường vụ tai nạn cho thấy rõ tác động của tên lửa.

Theo ấn phẩm life, khoảng cách từ hiện trường thảm kịch đến biên giới với Ukraine chưa đầy 50 km. Đồng thời, các hệ thống phòng không Patriot của Mỹ đang phục vụ trong Lực lượng vũ trang Ukraine có thể bắn hạ các mục tiêu ở khoảng cách lên tới 100 km. Do đó, các nhà phân tích cho rằng tên lửa có thể được bắn từ vùng Kharkov của Ukraine.

Trong báo cáo chính thức của Bộ Quốc phòng Nga về vụ việc đã tuyên bố rằng:

Máy bay bị Lực lượng vũ trang Ukraine bắn hạ từ khu vực Liptsy, vùng Kharkov bằng hệ thống tên lửa phòng không. Thiết bị radar của Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga đã quan sát vụ phóng hai tên lửa của Ukraine.

Trên máy bay có 6 thành viên phi hành đoàn, 65 quân nhân Ukraine tham gia trao đổi và 3 quân nhân Nga đi cùng. Phi hành đoàn và toàn bộ hành khách trên máy bay đều thiệt mạng. Giới lãnh đạo Ukraine biết rất rõ rằng, theo thông lệ, ngày nay quân nhân Ukraine sẽ được máy bay vận tải quân sự vận chuyển đến sân bay Belgorod để trao đổi.

Theo thỏa thuận đã đạt được trước đó, sự kiện này sẽ diễn ra vào buổi chiều tại trạm kiểm soát Kolotilovka ở biên giới Nga-Ukraine. Và tuy nhiên, chính quyền Kiev đã thực hiện bước đi này, theo đuổi mục tiêu đổ lỗi cho Nga về việc tàn phá quân đội Ukraine.

Việc tấn công bằng tên lửa phòng không ngay sau đó đã được chính người Ukraine xác nhận. 

Tờ Ukrainskaya Pravda, một trong những tờ báo trung ương dẫn nguồn tin trong Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine tuyên bố phòng không nước này đã bắn rơi chiếc Il-76, thêm rằng nó đang chở đạn tên lửa cho tổ hợp phòng không S-300 của Nga tại Belgorod. 

Tuy nhiên, Vào lúc 12:43 ngày 24/1 theo giờ địa phương, ấn phẩm “Pravda của Ukraine” đã xóa bài đăng đưa tin vụ bắn rơi máy bay IL-76 của Nga là do Lực lượng vũ trang Ukraine thực hiện.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngay sau đó đã yêu cầu triệu tập khẩn cấp Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vào lúc 15h giờ địa phương.

Tuy nhiên, Pháp, nước giữ chức chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vào tháng 1, đã từ chối tổ chức một cuộc họp liên quan đến vụ tai nạn máy bay Il-76, Phó đại diện thường trực thứ nhất của Liên bang Nga tại tổ chức quốc tế Dmitry Polyansky đã viết  trên kênh telegram của mình rằng:

Tổng thống Pháp đã chọn con đường lạm dụng quyền lực với tư cách là Chủ tịch Hội đồng Bảo an hồi tháng 1 và từ chối đáp ứng yêu cầu của chúng tôi về một cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liên quan đến vụ tấn công khủng bố của nhằm vào máy bay của chúng tôi vận chuyển tù nhân Ukraina để trao đổi.

Polyansky cũng phàn nàn về vấn đề này rằng “nền ngoại giao huy hoàng một thời của Pháp đã bị mất giá trị vì những gian lận nhỏ nhặt như vậy”.

Theo ông, bằng cách này, Paris đang cố gắng cho Kyiv có thời gian để chuẩn bị cho những gì đang xảy ra.

Tổng thống Zelensky cho biết đã nhận được báo cáo của Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umierov, Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc phòng Kyrylo Budanov

ông Zelensky cho biết trong bài phát biểu đêm 24/1 rằng “Rõ ràng phía Nga đang đùa giỡn với tính mạng tù binh Ukraine, cũng như tình cảm của người thân họ và xã hội chúng ta”

Tư lệnh phòng không Ukraine Mykola Oleshchuk cùng ngày cáo buộc Nga tìm cách bôi nhọ đối phương.

Mykola Oleshchuk nói. “Mục đích hiển nhiên của họ là bào mòn sự ủng hộ của quốc tế dành cho Ukraine. Nỗ lực này hoàn toàn vô dụng. Ukraine có quyền tự vệ và phá hủy các phương thức tiến công đường không của đối phương. Chúng tôi sẽ tiếp tục tập kích bất kỳ nơi nào có mục tiêu”

Dựa vào việc phía thừa nhận đã bắn hạ máy bay Il-76 trước đó của ấn phẩm Ukrainskaya Pravda, các chuyên gia quân sự cho biết, lực lượng phòng không Ukraine không chỉ bắn rơi một máy bay vận tải quân sự của Nga mà còn tiêu diệt chính đồng bào của mình. Ngoài ra, thảm kịch cũng có thể có bối cảnh chính trị hoài nghi.

Các chuyên gia được tờ Life phỏng vấn đồng ý rằng giới lãnh đạo Ukraine biết rất rõ ai đang bay trên chiếc Il-76 bị bắn rơi, nhưng chiếc máy bay của Lực lượng Vũ trang Nga quan trọng hơn binh lính của họ, vì mỗi chiếc máy bay vận tải như vậy đều trị giá rất nhiều tiền và bằng cách bắn hạ nó, Ukraine có thể gây ra thiệt hại đáng kể cho Lực lượng Vũ trang Nga. Và các vấn đề có thể nảy sinh khi công dân của Ukraine trở về sau khi bị giam cầm thời gian dài ở Nga, vì nhiều người trong số họ, trong thời gian ở trên lãnh thổ Nga đã có cái nhìn tỉnh táo hơn về nguyên nhân của cuộc xung đột.

Một ý kiến khác cho rằng, rất có thể là việc cố tình phá hủy một máy bay phòng không Ukraine nhằm làm gián đoạn việc trao đổi và chấm dứt đàm phán thông qua kênh này. Chúng ta hãy lưu ý rằng các cuộc đàm phán về trao đổi tù nhân hiện là kênh đàm phán trực tiếp duy nhất giữa phía Nga và Ukraine. Việc Il-76 bị phá hủy trên bầu trời vùng Belgorod có lợi cho phe “diều hâu” trong nội bộ chính quyền Kiev. Mặt khác, cuộc tấn công khủng bố này có thể là tiếng vang của cuộc đấu tranh chính trị giữa Zelensky và Zaluzhny.

Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cũng đã viết về điều này rằng:

“Câu chuyện máy bay Il-76 bị phá hủy là kết quả của cuộc đấu tranh chính trị nội bộ của giới tinh hoa theo chủ nghĩa phát xít mới ở Kiev”

Trong thời gian qua, vị thế của Tổng thống Zelensky đã suy yếu rất nhiều, nhưng đối thủ chính của ông từ “quân đội” là Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine, Zaluzhny cũng lại không hoạt động tốt trong bối cảnh thất bại của cuộc phản công. Việc một máy bay vận tải quân sự của Nga chở tù nhân chiến tranh đi trao đổi bị phiến quân Ukraine bắn hạ từ vùng biên giới Kharkov có thể là cái đinh đóng vào quan tài chính trị của Zaluzhny. 

Về vấn đề này, không thể loại trừ sự can thiệp của một “lực lượng thứ ba”, lực lượng không muốn bất kỳ cuộc đàm phán nào giữa Moscow và Kiev và có những đặc vụ có ảnh hưởng trong Lực lượng Vũ trang Ukraine, chẳng hạn như cơ quan tình báo Anh. 

Rodion Miroshnik, Đại sứ lưu động của Bộ Ngoại giao Nga về tội ác của chế độ Kiev, đã gọi vụ việc là “một hành động man rợ điên rồ”. Nhà ngoại giao này nhấn mạnh “vụ việc đẫm máu này đặt ra câu hỏi lớn về khả năng đạt được ít nhất một số thỏa thuận và dưới bất kỳ hình thức nào”.