Các hạn chế xuất khẩu khoáng sản quan trọng của Trung Quốc, đặc biệt là đất hiếm và nam châm, đang gây lo ngại lớn trên toàn cầu, đe dọa làm gián đoạn chuỗi cung ứng của ngành ô tô, hàng không vũ trụ và quốc phòng. Các nhà sản xuất ô tô Đức, Ấn Độ và nhiều quốc gia khác cảnh báo về nguy cơ ngừng sản xuất nếu tình hình không được giải quyết nhanh chóng.

Trung Quốc siết chặt xuất khẩu khoáng sản quan trọng

Vào tháng 4, Trung Quốc đã tạm dừng xuất khẩu một loạt khoáng sản và nam châm quan trọng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chuỗi cung ứng toàn cầu. Các ngành công nghiệp phụ thuộc vào đất hiếm, như ô tô, hàng không vũ trụ, bán dẫn và quốc phòng, đang đối mặt với nguy cơ thiếu hụt nghiêm trọng. Động thái này được xem là đòn bẩy của Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại với Mỹ, đặc biệt dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Các lô hàng nam châm, cần thiết để sản xuất ô tô, máy bay không người lái, robot và tên lửa, hiện đang bị kẹt tại các cảng Trung Quốc do quy trình cấp phép phức tạp. Nhiều quốc gia, từ Nhật Bản đến Mỹ, đang lo ngại rằng sản xuất ô tô và các sản phẩm công nghệ cao có thể ngừng trệ vào cuối mùa hè nếu không có giải pháp kịp thời.

Ngành ô tô toàn cầu chịu ảnh hưởng nặng nề

Các nhà sản xuất ô tô Đức mới đây đã cảnh báo rằng các hạn chế xuất khẩu của Trung Quốc có thể làm ngừng sản xuất và gây xáo trộn kinh tế địa phương. Hildegard Mueller, lãnh đạo nhóm vận động hành lang ô tô Đức, cho biết: “Nếu tình hình không sớm thay đổi, các chậm trễ sản xuất và thậm chí ngừng sản xuất không còn có thể loại trừ.”

Tại Ấn Độ, Bajaj Auto cảnh báo rằng sự chậm trễ trong việc tiếp cận nguồn cung nam châm đất hiếm từ Trung Quốc có thể “ảnh hưởng nghiêm trọng” đến sản xuất xe điện. Một phái đoàn doanh nghiệp từ Nhật Bản dự kiến đến Bắc Kinh vào đầu tháng 6 để đàm phán với Bộ Thương mại Trung Quốc, trong khi các nhà ngoại giao châu Âu từ các quốc gia có ngành công nghiệp ô tô lớn cũng đang tìm kiếm các cuộc họp khẩn cấp.

Hiệp hội Đổi mới Ô tô, đại diện cho các hãng lớn như General Motors, Toyota, Volkswagen và Hyundai, đã gửi thư tới chính quyền Trump, nhấn mạnh rằng thiếu hụt đất hiếm và nam châm sẽ khiến các nhà cung cấp không thể sản xuất các bộ phận quan trọng như hộp số tự động, động cơ, cảm biến và hệ thống tay lái trợ lực.

Cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung leo thang

Tổng thống Trump đã áp thuế cao tới 145% đối với hàng hóa Trung Quốc để thu hẹp thâm hụt thương mại và thúc đẩy sản xuất nội địa. Tuy nhiên, sau phản ứng mạnh từ thị trường tài chính, ông đã giảm bớt các mức thuế này. Đáp lại, Trung Quốc không chỉ áp thuế trả đũa mà còn sử dụng thế mạnh trong chuỗi cung ứng khoáng sản để gây áp lực buộc Trump nhượng bộ.

Dự kiến, Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ thảo luận trong tuần này, với lệnh cấm xuất khẩu khoáng sản là một trong những chủ đề chính. Phát ngôn viên Nhà Trắng Karoline Leavitt khẳng định chính quyền Mỹ đang theo dõi chặt chẽ việc tuân thủ thỏa thuận thương mại Geneva của Trung Quốc và duy trì liên lạc với các đối tác Trung Quốc.

Nỗ lực tìm giải pháp thay thế

Frank Fannon, cựu trợ lý ngoại trưởng Mỹ về tài nguyên năng lượng, nhấn mạnh rằng các rối loạn hiện nay không bất ngờ đối với những ai theo dõi tình hình. Ông kêu gọi Mỹ cần hành động nhanh chóng để đảm bảo nguồn lực và tăng cường khả năng sản xuất trong nước. “Thời điểm để làm điều này là hôm qua,” Fannon nói.

Các nhà ngoại giao và doanh nghiệp từ Ấn Độ, Nhật Bản và châu Âu đang khẩn trương làm việc với Bắc Kinh để thúc đẩy phê duyệt xuất khẩu nam châm đất hiếm, nhằm tránh nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu.

Theo: Reuters