Tuần trước, Chính phủ Nga đã thanh toán khoản nợ nước ngoài trị giá 117 triệu USD. Nhưng một khoản thanh toán lớn hơn rất nhiều (trị giá 2,2 tỷ USD) sẽ đến hạn vào ngày 4/4 tới đây, và các chủ nợ không mấy lạc quan khi cho rằng Nga sẽ khó mà trả được lần này.

Tờ New York Post dẫn lời ông Jay Newman, cựu Giám đốc danh mục đầu tư của công ty Elliott Management, cho biết: “Khoản thanh toán gần đây nhất chỉ là một khoản đầu tư nhỏ cho sự tín nhiệm. Nhưng khi Moscow bắt đầu phải viết tờ séc trị giá hàng tỷ USD, thì đó lại là một câu chuyện khác. Không thực tế khi nói rằng Nga có thể thanh toán khoản 2,2 tỷ USD”.

Liệu Nga có thể dùng đồng Ruble trả nợ?

Vào tuần trước, khi Nga đến hạn thanh toán trái phiếu, các nhà đầu tư đã vô cùng lo lắng bởi không rõ liệu Ngân hàng Trung ương Nga có thể sử dụng lượng USD dự trữ vốn đã bị đóng băng để thanh toán hay không. Họ cũng không rõ các ngân hàng Mỹ có chấp nhận làm việc với Moscow để chuyển tiền hay không. Đồng thời, cũng xuất hiện các tranh luận về việc liệu nước này có thể trả nợ bằng đồng Ruble hay không.

Bộ Tài chính Nga sau đó cho biết có thể thực hiện thanh toán bằng đồng Ruble, tuy nhiên những người có hiểu biết về hợp đồng nhận định Nga bắt buộc phải thanh toán bằng USD. 

Đối với một số khoản trả góp nhỏ, Nga được phép trả bằng đồng tiền nước mình, nhưng với các khoản thanh toán lớn như 117 triệu USD trước đó và 2,2 tỷ USD sắp tới, các điều khoản bắt buộc nước này phải thanh toán bằng USD.

Nguy cơ Nga vỡ nợ

Nga đã tránh được vỡ nợ vào lần trước. Dù vậy, các chuyên gia về nợ đang tỏ ra bi quan về những điều sắp tới. Họ không nghĩ rằng việc Nga thực hiện được nghĩa vụ trả nợ tuần trước cũng có nghĩa là Nga có thể làm như vậy vào những lần sau, đặc biệt là khi quốc gia này phải đối mặt với khoản thanh toán nợ trị giá gần 4,8 tỷ USD trong năm nay. Và ngày 4/4 tới đây sẽ là bài kiểm tra lớn đầu tiên.

Trong khi đó, Bộ Tài chính Mỹ cho biết Nga có thể sử dụng khoản tiền bị đóng băng để thanh toán các khoản nợ cho tới ngày 25/5. Sau đó, Moscow khả năng phải tìm các nguồn khác như nguồn tiền vay hay tiền bán dầu cho các nước như Trung Quốc hoặc Ấn Độ.

“Nếu Nga đang thực hiện thanh toán bằng các khoản tiền mà họ không thể tiếp cận, thì về cơ bản đó là một khoản tiền lạm phát. Nhưng một khi họ phải gom tiền để trả trái phiếu thay vì các khoản khác thì đó là một quyết định khó khăn hơn”, ông Newman nhận định.

Moscow có thể từ chối trả nợ

Đây không chỉ là về vấn đề kinh tế. Ngay cả khi Moscow có thể trả nợ thì một số chuyên gia cho rằng họ có thể từ chối thực hiện nghĩa vụ này.

Theo ông Newman, các biện pháp trừng phạt khắc nghiệt do Mỹ áp đặt có thể gây phản tác dụng, và việc ngăn chặn Nga tiếp cận thị trường và thương mại toàn cầu sẽ khiến họ không còn động lực tiếp tục trả nợ. 

Một số chuyên gia khác cũng có cùng nhận định với ông Newman về việc Nga có thể không thực hiện khoản thanh toán các khoản nợ.

Ông Robert Kahn thuộc công ty tư vấn rủi ro chính trị Eurasia Group cho rằng khả năng Nga không thanh toán nợ “là vấn đề chính trị, không chỉ là vấn đề kinh tế”. Ông nói: “Tại sao họ muốn trả lại tiền cho chúng ta khi chúng ta tách họ khỏi hệ thống kinh tế?”.

Điều gì xảy ra nếu Nga vỡ nợ?

Mặc dù Nga nợ các ngân hàng Mỹ gần 15 tỷ USD, nhưng các nhà kinh tế cho rằng việc nước này vỡ nợ sẽ không tác động đáng kể đến thị trường toàn cầu trong dài hạn. 

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đánh giá Nga tương đối tách biệt với phần còn lại của thế giới. Điều đó khiến nước này không quá liên quan đến hệ thống. Tuy nhiên, xung đột Ukraine-Nga và các hệ lụy mà nó gây ra đã làm nền kinh tế toàn cầu bị tổn hại.

Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế ước tính cuộc chiến ở Ukraine sẽ khiến tăng trưởng toàn cầu giảm một điểm phần trăm và làm lạm phát tăng hơn hai điểm phần trăm. Các chuyên gia kinh tế khác thì cho rằng chiến tranh đã làm tăng khả năng suy thoái của Mỹ, từ 10% lên 35% trong năm tới.