Vụ thâu tóm đất vàng tại trung tâm quận 1, TP.HCM hé lộ thủ đoạn tinh vi: mua giá thấp từ doanh nghiệp nhà nước, bán sang tay giá cao. Người hưởng lợi là ông Đinh Trường Chinh – cựu Chủ tịch HĐQT Công ty Việt Hân. Số tiền chênh lệch lên đến 970 tỉ đồng.

Giao dịch đất công giá rẻ: Vinafood II sai phạm thế nào?

Khu “đất vàng” tại số 33 Nguyễn Du và các số 34, 36, 42 Chu Mạnh Trinh, phường Bến Nghé, quận 1 (TP.HCM) thuộc quyền quản lý của Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood II) – doanh nghiệp 100% vốn nhà nước.

Năm 2010, Vinafood II được cấp sổ đỏ, hoàn tất nghĩa vụ tài chính hơn 766 tỉ đồng. Mục đích sử dụng: làm khách sạn, trung tâm thương mại, cao ốc văn phòng.

Tuy nhiên, do kinh doanh thua lỗ, Vinafood II muốn bán khu đất để thu hồi vốn. Biết được chủ trương này, ông Đinh Trường Chinh – đại diện Công ty Việt Hân – lập kế hoạch mua lại khu đất mà không cần qua đấu giá.

Ông Chinh đề xuất thành lập Công ty Việt Hân Sài Gòn liên doanh với Vinafood II để tiếp tục triển khai dự án. Tuy nhiên, liên doanh này chỉ là “vỏ bọc” để thực hiện việc chuyển nhượng đất trái pháp luật.

Giá chuyển nhượng toàn khu đất được thỏa thuận là 730 tỉ đồng – thấp hơn rất nhiều so với giá thị trường.

Đinh Trường Chinh bán sang tay, thu về gần 1.700 tỉ đồng

Ông Đinh Trường Chinh lúc bị khởi tố (Ảnh: Công an cung cấp)

Ngày 23/12/2015, Việt Hân và Vinafood II ký hợp đồng góp vốn và chuyển nhượng. Sau đó chỉ 33 ngày, ông Chinh lập tức chuyển nhượng 99% vốn góp tại Việt Hân Sài Gòn (thực chất là giá trị khu đất) cho Công ty Mùa Đông với giá 1.683 tỉ đồng.

Để hợp thức hóa thương vụ này, ông Chinh dùng bà Trần Ngọc Cẩm Hồng – em họ có quốc tịch Canada – làm trung gian. Ngày 30/1/2016, ông chuyển nhượng cho bà Hồng với giá 792 tỉ đồng. Hai ngày sau, bà Hồng bán lại cho Công ty Mùa Đông giá gấp đôi.

Số tiền chênh lệch 891 tỉ đồng được rút tiền mặt và chuyển ngược về tài khoản của ông Chinh và Công ty Việt Hân. Cơ quan điều tra xác định tổng số tiền ông Chinh hưởng lợi từ giao dịch là 970 tỉ đồng.

Tuy nhiên, ông Chinh không thừa nhận sai phạm. Ông khẳng định đây chỉ là giao dịch dân sự, không liên quan trách nhiệm hình sự.

Lãnh đạo Vinafood II phủ nhận thiệt hại 970 tỉ

Ngoài ông Chinh, cơ quan điều tra đề nghị truy tố ông Huỳnh Thế Năng (cựu Tổng giám đốc Vinafood II) và ông Nguyễn Thọ Trí (cựu Phó TGĐ) về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Cả hai bị cáo buộc đã giúp hợp thức hóa toàn bộ thủ tục cho việc chuyển nhượng đất công sai quy định. Tuy nhiên, ông Năng cho rằng mình không gây thiệt hại 970 tỉ đồng như cáo buộc. Ông Trí cũng không thừa nhận hưởng lợi cá nhân.

Luật sư phản biện: Không thể coi là gây thất thoát Luật sư của ông Năng cho rằng, khu đất chưa đủ điều kiện đấu giá vì còn tồn tại tranh chấp, chưa giải tỏa xong và có 32 hộ dân sinh sống hợp pháp từ trước 1975. Dẫn các quy định pháp luật hiện hành, luật sư khẳng định khu đất không thể đưa ra đấu giá theo Luật Đất đai 2013.

Vì vậy, Thủ tướng đã ban hành công văn cho phép Vinafood II liên doanh, thoái vốn để xử lý nợ. Việc thoái vốn giá 730 tỉ đồng được đánh giá là cao hơn giá thị trường tại thời điểm đó, theo kết luận định giá của các hội đồng tố tụng.

Luật sư lập luận: nếu thoái vốn theo đúng phê duyệt của Thủ tướng, không có vụ lợi, thì không thể cấu thành tội hình sự. Việc ông Chinh chuyển nhượng sau đó là giao dịch dân sự không liên quan đến Vinafood II.

Chênh lệch 970 tỉ: Vụ án gây tranh cãi

Theo cơ quan điều tra, toàn bộ hành vi chuyển nhượng là có tính toán từ trước. Ông Chinh không có ý định làm dự án mà chỉ muốn “lướt sóng” đất vàng để trục lợi.

Tuy nhiên, việc xác định thiệt hại trong vụ án hiện còn nhiều tranh cãi, nhất là khi không có chứng cứ ông Năng, ông Trí hưởng lợi cá nhân. Tòa án sẽ phải cân nhắc giữa yếu tố sai phạm về thủ tục hành chính và yếu tố hình sự.

Từ vụ thâu tóm đất vàng: Bài học về giám sát tài sản công

Vụ việc là hồi chuông cảnh tỉnh trong quản lý tài sản nhà nước, đặc biệt là đất đai tại các khu vực trung tâm. Lợi dụng kẽ hở pháp luật và các quyết định hành chính, một nhóm cá nhân có thể trục lợi hàng nghìn tỉ đồng nếu không có giám sát chặt chẽ.

Theo Tuổi Trẻ Online