Đại biểu Quốc hội cảnh báo nguy cơ rò rỉ dữ liệu, yêu cầu quy định chặt chẽ trong Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân

Nỗi lo từ thông tin bị khai thác trái phép

Tại phiên thảo luận chiều 12/5 về dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, Trung tướng Nguyễn Minh Đức – Phó chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại – đặt câu hỏi: “Vì sao kẻ xấu lại nắm được số điện thoại, căn cước công dân, thậm chí cả hóa đơn tiền điện của người dân để thực hiện hành vi lừa đảo?”. Ông nhấn mạnh đây là tình trạng đáng báo động khi nhiều cá nhân bất ngờ bị lừa đảo mà không hiểu dữ liệu của mình bị rò rỉ từ đâu.

Ông Đức cho rằng việc thiếu hành lang pháp lý cụ thể khiến người dân dễ bị tổn thương, đặc biệt trong môi trường số. “Không ai biết dữ liệu bị lộ từ đâu nhưng hậu quả là rất thực tế – người dân hoang mang, lo sợ, mất an toàn thông tin và ảnh hưởng đến đời sống”, ông nhấn mạnh.

Thương mại điện tử và các bên thứ ba chưa bị kiểm soát

Dẫn ví dụ từ hoạt động thương mại điện tử, ông Đức chỉ ra rằng: khi mua hàng trực tuyến, thông tin cá nhân như họ tên, địa chỉ, số điện thoại thường được chuyển cho các đơn vị giao hàng. Điều này đồng nghĩa với việc hàng trăm bộ dữ liệu cá nhân được chia sẻ mỗi ngày mà không có cơ chế kiểm soát hay chế tài nếu bên thứ ba sử dụng sai mục đích.

Nguy cơ từ AI và camera giám sát

Cảnh báo thêm về công nghệ mới, ông Đức cho rằng trí tuệ nhân tạo (AI), đặc biệt là AI tạo sinh, có thể sử dụng dữ liệu nhạy cảm để tạo thông tin giả mạo, gây hậu quả nghiêm trọng nếu không được kiểm soát. Ngoài ra, một số doanh nghiệp còn lắp đặt camera tích hợp AI để theo dõi, đánh giá nhân sự mà thiếu quy định pháp luật bảo vệ quyền riêng tư. “Nếu không sớm có quy định rõ ràng, dữ liệu có thể bị rò rỉ hoặc sử dụng sai cách, gây tổn hại cho cá nhân và xã hội”, ông cảnh báo.

Cảnh báo doanh nghiệp ma và hành vi trốn thuế

Đại biểu Quản Minh Cường, Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng. (Ảnh: Báo VnExpress)

Đại biểu Bùi Xuân Thống (Đồng Nai) cũng nêu thực tế: nhiều người dân bị đánh cắp dữ liệu cá nhân và bị lợi dụng để đứng tên doanh nghiệp ma, phục vụ hành vi trốn thuế, gian lận. Một trường hợp gần đây là một công dân khi chuẩn bị xuất cảnh mới biết mình bị cấm do doanh nghiệp đứng tên nợ thuế, trong khi chưa từng kinh doanh. “Họ là nạn nhân mà không hề hay biết”, ông Thống nói.

Ông kiến nghị luật phải quy định rõ trách nhiệm cơ quan cấp phép, định danh và xử lý khi có sự việc liên quan đến dữ liệu bị sử dụng trái phép. “Không thể để người dân chịu thiệt hại mà không có kênh giải quyết hiệu quả”, ông nhấn mạnh.

Dữ liệu bị rò rỉ tràn lan trong đời sống số

Đại biểu Quản Minh Cường, Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng, cũng lên tiếng về tình trạng lạm dụng thông tin cá nhân trong đời sống hiện đại. Theo ông, từ việc mua vé máy bay, đi siêu thị đến lướt mạng xã hội, người dân dễ dàng bị thu thập dữ liệu mà không hề hay biết. “Nhiều người vừa hạ cánh xuống sân bay đã bị gọi mời taxi, quảng cáo dồn dập… Đó là minh chứng cho việc dữ liệu cá nhân đang bị khai thác tràn lan, thiếu kiểm soát”, ông Cường nhấn mạnh.

Quốc hội sẽ tiếp tục thảo luận vào cuối tháng 5

Dự kiến, dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân sẽ tiếp tục được thảo luận vào ngày 24/5. Việc thông qua luật này được kỳ vọng sẽ siết chặt quản lý, ngăn chặn tình trạng lộ lọt dữ liệu, bảo vệ tốt hơn quyền riêng tư của công dân trong môi trường số.

Nguồn: Báo VnExpress