Việt Nam dự kiến chuyển sang xăng E10 từ 2026, giải pháp giảm phát thải và phát triển bền vững, nhưng còn nhiều thách thức về giá và nguồn cung.

Chính phủ dự kiến áp dụng xăng E10 từ năm 2026

Từ năm 2026, Việt Nam dự kiến sẽ chuyển đổi toàn bộ sang xăng E10 – loại xăng pha 10% ethanol sinh học và 90% xăng khoáng.

Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm giảm phát thải khí nhà kính, phù hợp với cam kết trung hòa carbon vào năm 2050.

Đồng thời, việc sử dụng E10 cũng giúp Việt Nam mở rộng hợp tác thương mại, đặc biệt là nhập khẩu ethanol từ Mỹ để cân bằng cán cân thương mại song phương.

Xăng sinh học E10 là bước tiến mới cho giảm phát thải và bảo vệ môi trường (ảnh: minh họa)

Hiện trạng sản xuất và tiêu thụ ethanol tại Việt Nam

Trong nhiều năm qua, Việt Nam đã đầu tư xây dựng 7 nhà máy ethanol với tổng công suất đủ lớn để cung ứng thị trường trong nước.

Tuy nhiên, trong quá trình vận hành, nhiều nhà máy đã rơi vào tình trạng thua lỗ, ngừng hoạt động hoặc vận hành cầm chừng do chi phí sản xuất cao và nhu cầu tiêu thụ xăng sinh học còn hạn chế. Hiện chỉ còn một số ít nhà máy tại Quảng Ngãi, Bình Phước, Kon Tum duy trì hoạt động.

Thực tế cho thấy, người tiêu dùng chưa mặn mà với xăng sinh học E5, do đó việc chuyển hẳn sang E10 sẽ đặt ra nhiều thách thức về nguồn cung, giá cả và sự chấp nhận của thị trường.

Chính phủ sẽ phải tính đến phương án kết hợp giữa phục hồi sản xuất nội địa và nhập khẩu ethanol từ nhiều nguồn khác nhau để đảm bảo ổn định.

Lợi ích và triển vọng khi sử dụng xăng E10

Việc chuyển đổi sang xăng E10 mang lại nhiều lợi ích thiết thực:

  • Giảm phát thải: Ethanol giúp giảm đáng kể lượng CO và CO₂ trong khí thải, góp phần bảo vệ môi trường.
  • Tăng chỉ số octane: Giúp động cơ hoạt động êm ái, chống kích nổ tốt hơn.
  • Giảm phụ thuộc dầu mỏ: 10% ethanol có nguồn gốc sinh khối sẽ góp phần tiết kiệm xăng khoáng nhập khẩu.
  • Chiến lược thương mại: Mở rộng nhập khẩu ethanol, đặc biệt từ Mỹ, nhằm cân bằng thương mại và tăng cường quan hệ đối tác.

Một số hạn chế của xăng E10:

  • Nhiệt trị thấp hơn: Ethanol cho năng lượng cháy thấp hơn xăng khoáng, nên tiêu hao nhiên liệu có thể tăng nhẹ (khoảng 2–3%).
  • Khả năng hút ẩm: Ethanol hút ẩm mạnh, dễ lẫn nước, nếu bảo quản không tốt sẽ ảnh hưởng đến hệ thống nhiên liệu.
  • Ăn mòn cao su và kim loại: Ethanol có thể làm giòn một số chi tiết cao su, nhựa, hoặc ăn mòn kim loại trong hệ thống nhiên liệu nếu động cơ không được thiết kế phù hợp.
  • Khởi động lạnh kém: Trong điều kiện nhiệt độ thấp, E10 dễ khó nổ máy hơn so với xăng thường.

So sánh nhanh

  • RON95/RON92: Toàn bộ từ xăng khoáng, hiệu suất ổn định, bảo quản dễ hơn, nhưng phát thải CO₂ nhiều.
  • E10: Thân thiện môi trường, giúp đa dạng nguồn nhiên liệu, song có nhược điểm về bảo quản và tiêu hao nhiên liệu.

Vì vậy, nhiều quốc gia (Mỹ, Brazil, EU, Thái Lan…) đã sử dụng E10 hoặc thậm chí E20, E85. Việt Nam chuyển sang E10 là bước đi nhằm giảm phát thải và tăng nhập khẩu ethanol từ Mỹ, đồng thời phù hợp cam kết trung hòa carbon vào năm 2050.

Mặc dù vẫn còn tồn tại nhiều thách thức, nhưng nếu có cơ chế trợ giá hợp lý, tái khởi động sản xuất trong nước và nâng cao nhận thức người tiêu dùng, xăng E10 hoàn toàn có thể trở thành lựa chọn chủ lực trong tương lai.

Đây không chỉ là giải pháp về năng lượng, mà còn là một bước đi chiến lược hướng tới phát triển bền vững của Việt Nam.