Những sự kiện đáng chú ý sáng ngày 16 tháng 3 năm 2025 phản ánh sự thay đổi lớn trong bối cảnh chính trị và quốc tế. Việc Đại học John Hopkins phải sa thải hàng nghìn nhân viên do cắt giảm tài trợ của chính phủ Mỹ là một minh chứng cho tác động của các quyết định chính trị lên các tổ chức nghiên cứu và giáo dục.

Mỹ: Mất nguồn tài trợ từ chính phủ liên bang, Đại học John Hopkins phải sa thải hơn 2.000 nhân viên và cộng tác viên

Vào ngày 14/03/2025, Đại học John Hopkins, một trong những trường đại học nghiên cứu y khoa hàng đầu thế giới, đã thông báo quyết định ngừng hợp đồng với 1.975 cộng tác viên làm việc tại 40 quốc gia và cắt giảm 247 vị trí làm việc tại Hoa Kỳ. Lý do cho các động thái này là việc chính quyền của cựu Tổng thống Trump đã cắt giảm 800 triệu đô la viện trợ cho trường đại học nổi tiếng này. John Hopkins, vốn được biết đến với các nghiên cứu quan trọng trong lĩnh vực các bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là nghiên cứu các dịch bệnh toàn cầu, đang phải đối mặt với những khó khăn tài chính nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng duy trì các chương trình nghiên cứu và hợp tác quốc tế.

Bộ Quốc Phòng Mỹ quyết định đóng cửa phòng nghiên cứu về “chiến tranh trong tương lai”

Vào ngày 13/03/2025, Lầu Năm Góc, dưới sự lãnh đạo của Pete Hegseth, đã đưa ra quyết định đóng cửa một bộ phận nghiên cứu quan trọng liên quan đến “chiến tranh trong tương lai.” Quyết định này được ghi nhận trong một chỉ thị nội bộ được New York Times trích dẫn. Theo đó, các giới chức quân sự Hoa Kỳ sẽ không còn duy trì bộ phận nghiên cứu này, một đơn vị từng đóng vai trò chiến lược trong việc giúp Washington chuẩn bị và đối phó với những cuộc xung đột vũ trang tiềm tàng trong tương lai.

Phòng nghiên cứu này, được biết đến với cái tên “phòng thí nghiệm cho những cuộc chiến trong tương lai”, đã được thành lập từ năm 1973 và là một phần quan trọng trong các nỗ lực chiến lược của Lầu Năm Góc. Trong suốt hơn 50 năm qua, nó đã đóng góp vào việc lên kế hoạch và triển khai các chiến lược quân sự để đối phó với những biến động trong các cuộc xung đột toàn cầu.

Với quyết định mới này, những nhân viên hiện tại của bộ phận nghiên cứu sẽ được chuyển sang các nhiệm vụ khác trong hệ thống quốc phòng, theo thông báo từ các quan chức trong Lầu Năm Góc. Quyết định đóng cửa “phòng thí nghiệm chiến tranh tương lai” đánh dấu sự thay đổi trong chiến lược quân sự của Mỹ, phản ánh sự thay đổi trong bối cảnh an ninh quốc tế và các ưu tiên quốc phòng hiện tại.

NASA và SpaceX phóng tên lửa lên Trạm Vũ trụ Quốc tế để đưa các phi hành gia mắc kẹt trở về

Vào lúc 7 giờ 03 tối ngày 14/03/2025 (giờ địa phương), tên lửa Falcon 9 của SpaceX đã được phóng từ Trung tâm Vũ trụ Kennedy của NASA ở Florida, mang theo 4 phi hành gia mới để thay thế Butch Wilmore và Suni Williams, những người đã bị mắc kẹt trên Trạm Vũ trụ Quốc tế suốt 9 tháng. Chuyến bay này không chỉ là một nhiệm vụ luân chuyển phi hành đoàn thông thường, mà còn thu hút sự chú ý đặc biệt khi nó bị chính trị hóa. Cả Tổng thống Mỹ Donald Trump và tỷ phú Elon Musk, giám đốc điều hành của SpaceX, đều đã thúc giục việc phóng tên lửa Falcon 9, đồng thời tuyên bố, mặc dù không có bằng chứng, rằng cựu Tổng thống Joe Biden đã cố tình bỏ rơi Wilmore và Williams trên trạm vũ trụ vì lý do chính trị.

Meta tìm cách ngăn chặn việc quảng bá cuốn sách tố cáo bê bối trong nội bộ công ty

Tập đoàn Meta, công ty mẹ của Facebook và Instagram, đang nỗ lực ngăn chặn việc quảng bá cuốn sách “Careless People” (tạm dịch: Những kẻ thờ ơ), một tác phẩm chỉ trích các bê bối trong nội bộ doanh nghiệp này. Cuốn sách do bà Sarah Wynn-Williams, cựu nhân viên của Facebook từ năm 2011 đến 2017, xuất bản trong tuần này. Tác phẩm này ra đời trong bối cảnh Meta đang tìm cách thu hút sự ủng hộ từ chính quyền Tổng thống Donald Trump, thể hiện qua các động thái như dỡ bỏ một số biện pháp kiểm duyệt nội dung và thăng chức cho Joel Kaplan, một cựu thành viên đảng Cộng Hòa. Trong cuốn sách, bà Wynn-Williams cáo buộc ông Kaplan có hành vi quấy rối tình dục. Phản ứng lại, người phát ngôn của Meta cho rằng bà Sarah Wynn-Williams đã bị sa thải cách đây 8 năm do hiệu suất làm việc không đạt yêu cầu và cáo buộc bà đã đưa ra các tuyên bố sai sự thật và vô căn cứ về việc quấy rối tình dục.

Tin quốc tế tổng hợp sáng ngày 16/03/2025
Đại học John Hopkins phải sa thải hơn 2.000 nhân viên và cộng tác viên; NASA và SpaceX phóng tên lửa lên Trạm Vũ trụ Quốc tế để đưa các phi hành gia mắc kẹt trở về; Meta tìm cách ngăn chặn việc quảng bá cuốn sách tố cáo bê bối trong nội bộ công ty; Anh Quốc tổ chức thượng đỉnh trực tuyến về duy trì hòa bình ở Ukraine

Mỹ trục xuất đại sứ Nam Phi tại Washington

Vào ngày 14/03/2025, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã thông báo trên mạng xã hội rằng đại sứ Nam Phi tại Washington, Ebrahim Rasool, bị tuyên bố là “persona non grata” (người không được hoan nghênh) do những cáo buộc cho rằng ông là “một chính trị gia kỳ thị chủng tộc và thù ghét Hoa Kỳ.” Quyết định này đã gây ra phản ứng mạnh mẽ từ chính phủ Nam Phi, với tuyên bố từ Tổng thống Nam Phi rằng Pretoria sẽ không để chính quyền Trump uy hiếp mình.

Mối quan hệ giữa Washington và Pretoria đã bắt đầu xấu đi từ những ngày đầu của chính quyền Trump, đặc biệt khi Mỹ cắt viện trợ cho Nam Phi để phản đối việc nước này kiện Israel ra Tòa Án Hình Sự Quốc tế về cáo buộc “tội ác giết chủng tại Gaza.” Bên cạnh đó, tỷ phú Elon Musk, cố vấn thân cận của Donald Trump và cũng là người gốc Nam Phi, đã tuyên bố rằng “người da trắng tại Nam Phi bị ngược đãi và là nạn nhân của chính sách kỳ thị” do người da đen nắm quyền tại Pretoria.

Tổng thống Pháp họp với các nhà sản xuất vũ khí chủ chốt trước mối đe dọa từ Nga

Vào lúc 11h30 ngày 14/03/2025, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã chủ trì một cuộc họp quan trọng tại Điện Élysée, tiếp đón đại diện của các nhà sản xuất vũ khí hàng đầu của Pháp, bao gồm các công ty như Safran, Thalès, Naval Group, Dassault, và KNDS. Cuộc gặp còn có sự tham gia của các đại diện từ khoảng 4.000 doanh nghiệp nhỏ và vừa trong ngành công nghiệp quốc phòng. Mục tiêu của cuộc họp là thảo luận về cách thức tăng cường khả năng sản xuất vũ khí của Pháp, đồng thời đẩy nhanh tốc độ sản xuất nhằm đáp ứng các yêu cầu chiến lược trong bối cảnh tình hình an ninh tại châu Âu đang trở nên căng thẳng, đặc biệt là mối đe dọa từ Nga. Tổng thống Macron nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực sản xuất và bảo đảm sự chuẩn bị tối đa của ngành quốc phòng trong thời gian tới.

Các tổ chức chính trị Greenland lên án “thái độ không thể chấp nhận được” của Tổng thống Donald Trump về việc đòi “sáp nhập” hòn đảo vào Hoa Kỳ

Ngày 14/03/2025, lãnh đạo của 5 đảng chính trị đang hiện diện trong Nghị Viện Greenland đã đồng thanh lên án mạnh mẽ tuyên bố của Tổng thống Donald Trump về việc “sáp nhập” Greenland vào Hoa Kỳ. Trong một thông cáo chung, các đảng này khẳng định không thể chấp nhận bất kỳ yêu cầu nào liên quan đến việc thâu tóm hay kiểm soát hòn đảo, vốn đang thuộc chủ quyền của Đan Mạch. Chính quyền Greenland bày tỏ sự phẫn nộ đối với thái độ của Nhà Trắng, cho rằng đây là hành vi thiếu tôn trọng đối với các quốc gia bạn và đồng minh trong một liên minh quân sự.

Sự phản đối mạnh mẽ từ Greenland xuất phát từ tuyên bố của ông Trump vào ngày 13/03/2025, khi ông đánh giá rằng kịch bản gắn liền hòn đảo ở Bắc Cực này với Hoa Kỳ “rồi sẽ đến.” Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh ông Trump tiếp đón các lãnh đạo của Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương, trong khi Thủ tướng Hà Lan, Mark Rutte, hoàn toàn im lặng trước vấn đề này. Chính giới Greenland hiện đang có xu hướng đòi độc lập trong tương lai, nhưng không có đảng phái nào ở đây ủng hộ ý tưởng bị sáp nhập vào Hoa Kỳ.

Anh Quốc tổ chức thượng đỉnh trực tuyến về duy trì hòa bình ở Ukraine

Vào ngày 15/03/2025, khoảng 25 nhà lãnh đạo đến từ các quốc gia thuộc Liên Hiệp Châu Âu, Ukraine, Canada, Australia, cùng với đại diện của NATO và Ủy ban Châu Âu sẽ tham gia một cuộc họp trực tuyến tại London. Cuộc thảo luận này tập trung vào việc tìm kiếm “cách thức các quốc gia có thể đóng góp vào liên minh này,” đặc biệt là khi một cuộc họp nhằm lập kế hoạch quân sự sẽ diễn ra vào tuần tới. Trước thượng đỉnh, Thủ tướng Anh Keir Starmer đã khẳng định rằng Anh sẽ không cho phép Tổng thống Nga Vladimir Putin “chơi đùa” với thỏa thuận ngừng bắn 30 ngày tại Ukraine mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đề xuất.

Chiến đấu cơ Nga xâm nhập vùng nhận dạng phòng không KADIZ của Hàn Quốc

Vào sáng sớm ngày 15/03/2025, các chiến đấu cơ Nga đã xâm nhập vào vùng nhận dạng phòng không KADIZ của Hàn Quốc, theo thông cáo từ các lãnh đạo liên quân Hàn Quốc (JCS). Để đối phó với tình huống này, Seoul đã phải điều động các máy bay tiêm kích để theo dõi động thái của các máy bay quân sự Nga. Các chiến đấu cơ Nga đã liên tục tiến vào KADIZ vào khoảng 9 giờ 20 sáng, sau đó rời khỏi các khu vực KADIZ ở phía đông và phía bắc Hàn Quốc. Tuy nhiên, theo thông báo, các chiến đấu cơ Nga không xâm phạm không phận của Hàn Quốc.

Theo: RFI